Türkiye’de kayıt dışılığın hep yüksek olduğundan söz ederiz. Ancak kayıt dışılık ile vergi dışılığı karıştırırız.
Ünlü Ekonomist Mahfi Eğilmez’in de söylediği gibi: “Büyük çoğunluk kayıt dışılıkla GSYH hesapları dışında kalmış geliri kastetmekte ve fakat bunu vergi kaydına girmemiş kazançla özdeşleştirmektedir.”
Nitekim Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de, 23 Mayıs 2024 tarihinde katıldığı Türkiye Katılım Bankaları Genel Kurul’unda yaptığı konuşmada “Ama kayıt dışında mücadele için ne paketi açıklayacağız, ne de eylem planı açıklayacağız. Fiilen sahada bununla mücadele edeceğiz. Hazine ve Maliye Bakanlığı ekipleri sürekli sahada olacaklar. Efendim şu kesim, bu kesim, yok öyle bir şey. Yani herkes hakkıyla vergisini ödesin. Büyükler de denetime tabi tutulacak ama KDV konusunda istismar eden küçük işletme de tabii ki denetlenecek" şeklindeki ifadesi ile kayıt dışılık ile vergi dışılığı özdeşleştirmiştir.
Oysa, vergisi ödenmeyen kazançlar, yurt içinde harcandığında ve bankaya yatırıldığında da kayıt dışılık bir ölçüde önlenmiş ve elde edilen gelir kayda girmiş olur.
Kısacası kayıt dışılık zannedildiği kadar yüksek değildir ve bir şekilde kayda girmektedir.
Ancak ülkemiz için yüksek olan vergi dışılık olup bütçe geliri açısından en büyük sıkıntımız her türlü kazancın layıkıyla vergilendirilememesidir.
Örneğin, ülkemizde şirketlerin ticari kayıtları o şirketlerin mali yapısını reel anlamda göstermekten ziyade şirketlerin daha az vergi vermelerine yönelik olarak tutulmaktadır.
Bir yıldır para politikası yoluyla parasal sıkılaştırma uygulanmakta ancak, bu politika tek başına yeterli olmayıp maliye politikası ile desteklenmesi, bunun için de kamuda tasarruf ve etkin vergi politikasının uygulanması gerekmektedir.
Tasarruf tedbirleri istenirse devletin kendisinin çok rahat uygulayabileceği tedbirlerdendir.
Oysa etkin bir vergi politikası uygulaması için ise iyi yasal düzenlemelere ihtiyaç vardır ve yasaların uygulaması için de Mehmet Şimşek’in belirttiği gibi Hazine ve Maliye Bakanlığı ekiplerinin fiilen ve sürekli sahada olup vergi dışılıkla mücadele etmesi gerekmektedir.
