Türkiye’de her yıl yaklaşık 10 bin deprem oluyor. Türkiye’de 500’den fazla fay hattının yer aldığı ve milyonlarca binanın deprem riski altında bulunduğu biliniyor. Deprem riski altındaki Türkiye, deprem erken uyarı sistemini halkın kullanımına sunuyor. Akademik Danışma Kurulunun onayıyla hayata geçirilen EDIS, depremleri saniyeler öncesinden bildiren yapay zekâ destekli bir sistem.
Türkiye’de deprem erken uyarı sisteminin halkın kullanımına açılması için önemli bir adım atıldı. Farklı üniversitelerden bilim insanlarının bir araya gelerek oluşturduğu Akademik Danışma ve İstişare Kurulları, yaptıkları incelemeler sonucunda bu sistemin halk tarafından güvenle kullanılabileceğini belirtti. ABD, Japonya ve Meksika gibi ülkelerde başarıyla uygulanan bu sistem, Türkiye’de de fark yaratacak.
Depremden 117 saniye önce uyarı
EDIS, depremin merkez üssüne bağlı olarak etkilenecek bölgeleri 117 saniyeye kadar önceden uyarabiliyor. Bu kritik süre, insanların güvenli alanlara geçmelerine ve olası yıkımlardan korunmalarına olanak tanıyor. Türkiye’de ilk olarak fabrikalarda, hızlı trenlerde ve AVM’lerde pilot uygulama olarak başlayan sistem, şimdi daha geniş kitlelere yayılacak.
EDIS: Yapay zekâ destekli deprem uyarı sistemi
EDIS, fay hatlarına yerleştirilmiş sensörler aracılığıyla depremi anında tespit eden yapay zekâ tabanlı bir sistem. Depremin P dalgasını algılayarak büyüklüğünü ve merkez üssünü belirleyen sistem, yıkıcı S dalgası gelmeden önce insanları uyarıyor. Uyarılar, cep telefonlarına, sirenlere ve EDİSBOX cihazlarına yönlendirilebiliyor.
Prof. Dr. Şerif Barış başkanlığındaki Akademik Kurul, sistemin sadece fiziksel değil, psikolojik açıdan da topluma katkı sağlayacağını belirtiyor. Erken uyarılar, insanların felaketlere karşı daha hazırlıklı olmalarını sağlıyor ve toplumsal dayanıklılığı artırıyor. Kurul ayrıca, sistemin etkinliğini artırmak için eğitim ve tatbikatların önemine dikkat çekiyor.
EDIS, yakında DASK mobil uygulaması üzerinden de aktif olarak kullanılabilecek. Bu sayede, Türkiye’deki milyonlarca kullanıcı deprem anında doğrudan uyarı alabilecek.
