21 Ağustos 1915’te Çanakkale Cephesi'nde tarihi çatışma
İkinci Anafartalar Muharebesi, 21 Ağustos 1915 tarihinde Çanakkale Savaşı'nın son büyük çatışması olarak tarihe geçti. Müttefik kuvvetler, bu tarihte Osmanlı savunmasını kırmak ve stratejik hedeflere ulaşmak amacıyla kapsamlı bir taarruz gerçekleştirdi. Ancak, Osmanlı kuvvetlerinin güçlü direnişi karşısında büyük kayıplar vererek başarısız oldular.
Müttefik kuvvetlerin taarruz planı ve uygulaması
Gelibolu Yarımadası'nda Osmanlı 5. Ordu'sunun 13 tümeni bulunmaktaydı. Müttefik komutan Sır Ian Hamilton, İngiliz 9. Kolordusu’nu Suvla Koyu’na çıkararak üçüncü bir cephe açmıştı. 21 Ağustos 1915’te, Müttefik kuvvetler, Yusufçuk Tepe ve İsmailoğlu Tepesi'ne yönelik taarruz planı yaptılar. Seddülbahir Cephesi’nde bulunan İngiliz 29. Tümeni'nin üç tugayı Suvla’ya aktarılmış, ayrıca Anzak Kolordusu'ndan bir tugay da 9. Kolordu ile birlikte hareket edecekti. Ancak, planlanan taarruz, hava koşulları ve Osmanlı savunmasının güçlü direnişi nedeniyle hedeflerine ulaşamadı.
Suvla Koyu ve Anafartalar Grup Komutanı Mustafa Kemal’in savunması
Anafartalar Grup Komutanı Albay Mustafa Kemal’in emrindeki Osmanlı kuvvetleri, müttefiklerin taarruzlarına karşı etkili bir savunma gerçekleştirdi. Özellikle İsmailoğlu Tepesi'nde, Müttefik 11. Tümeni'nin 34. Tugayı ilk hedef olan Osmanlı siperlerine girmeyi başarsa da, Osmanlı kuvvetlerinin yoğun ateşi nedeniyle ilerleme kaydedemediler. Yusufçuk Tepe'de ise İngiliz ve Anzak birliklerinin taarruzları, Osmanlı savunması tarafından geri püskürtüldü.
Bomba Tepe Taarruzu’nda Anzak Kolordusu’nun başarısızlığı
Anzak Kolordusu’nun Bomba Tepe’ye yönelik taarruzu da başarısızlıkla sonuçlandı. Planlanan hazırlık ateşi ve taarruz saatinin değişmesi, Anzak birliklerinin ilerlemesini engelledi. Taarruz sırasında Osmanlı topçusunun açtığı yoğun ateş ve fundalıkların tutuşması, Anzak kuvvetlerinin büyük kayıplar vermesine neden oldu. Bomba Tepe'nin eteklerine kadar ilerleyebilen Anzak birlikleri, bu pozisyonda kalmak zorunda kaldı.
Geceye gelindiğinde, Müttefik kuvvetleri, yaralıları ve dökülen malzemeleri toplamakla meşguldü ve taarruz çıkış hatlarına geri çekildiler. İngiliz 9. Kolordusu, bu harekâta 14.300 askerle katılmış ve ölü ve yaralı olarak 5.300 kayba uğramıştır. Osmanlı kuvvetleri ise toplamda 2.600 kayıp vermiştir. Her iki taraf da belirlenen hedeflere ulaşamamış, Çanakkale Cephesi'ndeki Osmanlı savunmasının gücü bir kez daha kanıtlanmıştır.
