Yaşar Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi Dekan Vekili Prof. Dr. Lale Dilbaş, Güney Asya Geleneksel Çömlekçiliği Araştırmaları kapsamında Endonezya’ya giderek, bu coğrafyanın kadim çömlekçilik kültürünü yerinde inceledi. 2011 yılından bu yana Güney Asya’nın farklı bölgelerinde çömlekçilik üzerine yaptığı çalışmalara devam eden Prof. Dr. Dilbaş, bu ziyaretle geleneksel üretim yöntemlerinin sürdürülebilirliğine dikkat çekti.
Enerji kaynaklarının sınırlılığı
Prof. Dr. Lale Dilbaş, Endonezya’nın Sulawesi Adası’nda hala çömlek üretimi yapılan üç köyü ziyaret etti: Manado’daki Pulutan, Takalar bölgesinde Pattallassang ve Pa Batangan köyleri. Bu köylerde endüstriyel ürünlerin sınırlı olduğu koşullarda halkın, kendi ihtiyaçlarını karşılamak için toprağı şekillendirme yöntemlerine başvurduğunu belirtti. “Bu bölgelerde elektrik, gaz gibi enerji kaynakları yok. Endüstriyel ürünler sınırlı ve bu yokluk, insanları geleneksel çömlekçiliğe yönlendiriyor” diyen Dilbaş, halkın kendi ocak ve pişirme araçlarını yapma alışkanlıklarını sürdürüyor olmasının önemine dikkat çekti.
Katılımcı tasarım ve yerel bilgi kaynağı
Prof. Dr. Dilbaş, çömlek üretiminin endüstrileşmenin aynılaştırıcı etkisinden bağımsız kaldığını vurgularken, yerel üretim bilgilerinin inovasyon için önemli bir kaynak oluşturduğunu belirtti. “Bu köylerdeki üretim yöntemleri arasında bile büyük farklar var. Katılımcı Tasarım yaklaşımıyla bu yerel bilgilerin kıymetli olduğunu görüyorum ve bu bilgileri belgeliyorum. Bu çabam, dezavantajlı yaşam biçimlerinin oluşturduğu çeşitliliği görünür kılmak amacını taşıyor” diye konuştu.
Topluma hizmet ve uluslararasılaşma stratejileri
13 yıldır Güney Asya’da iz süren Prof. Dr. Dilbaş, araştırmalarını Yaşar Üniversitesi’nin “Topluma Hizmet ve Uluslararasılaşma” stratejileri kapsamında dezavantajlı gruplara fayda sağlayacak projelere dönüştürmek için çalıştığını belirtti. Bu çerçevede, toplumsal kalkınma ve sürdürülebilir üretim pratiklerini desteklemeyi amaçladığını söyledi.
Gelecekteki araştırma planları
Prof. Dr. Dilbaş, 2023 yılında Pasifik’te gerçekleştirdiği araştırmalar sırasında can güvenliğini tehdit eden unsurlar nedeniyle bazı çalışmaları tamamlayamadan dönmek zorunda kaldığını ifade etti. Ancak araştırmalarını tamamlamak için hazırlıklarını sürdürüyor ve Papua Yeni Gine’de güvenlik şartlarını sağladığında bir sonraki adımını atmayı hedefliyor.
