Cenevizlilerin hakimiyeti (14. Yüzyıl)
Sakız Adası, 14. yüzyıldan itibaren Cenevizlilerin kontrolü altındaydı. Cenevizliler, adayı korumak için Ege kıyılarındaki Türkmen beyliklerine haraç ödeyerek akınlardan ve yağmalardan korunuyorlardı.
Osmanlı dönemi öncesi (Yıldırım Bayezid Dönemi)
Yıldırım Bayezid, 1389-1402 yılları arasında bu beyliklerin varlığını sona erdirdiğinde, Sakız Adası Osmanlılara haraç vermeye başladı. Timurlenk’in Anadolu’ya girişiyle bu düzen geçici olarak bozuldu ancak Çelebi Mehmet döneminde tekrar haraç alınmaya başlandı.
Fatih Sultan Mehmet ve deniz gücü hedefi
Fatih Sultan Mehmet, İstanbul’un fethinden sonra denizlerde egemenlik kurmayı hedefledi. Ege ve Karadeniz’de Osmanlı hakimiyetini artırmak amacıyla yeni gemiler inşa ettirdi ve adaların bağlılıklarını denetlemek için donanma gönderdi.
Sakız'a ilk sefer (1455)
1455’te Hamza Bey komutasındaki Osmanlı donanması, Sakız’a sefer düzenledi ancak ada yönetimi haracı ödemeyi reddetti. Donanma burada iyi karşılanmadı ve sadece köyler yağmalandı. Bu, ilk seferin başarısızlıkla sonuçlanmasına neden oldu.
Başarısızlıklar ve ikinci sefer
Sultan Mehmet, yaşanan başarısızlıkların ardından yeni gemiler yaptırdı ve donanmayı yeniden Ege’ye gönderdi. Ancak, bu sefer de fırtınaya yakalanarak adalara baskın yapma fırsatını kaçırdı. Sonunda Sakız’a dönüşte, ada yönetimi Osmanlı ile antlaşma yapmak zorunda kaldı.
Haraç artışı ve kesin egemenlik
1456’da yapılan antlaşma ile Sakız’ın haraç miktarı 6.000 dukadan 10.000 dukaya çıkarıldı. Ada, Osmanlıların haraçgüzar statüsünde kalmaya devam etti. 1566’da Kaptan-ı Derya Piyale Paşa tarafından fethedilmesiyle doğrudan Osmanlı idaresine geçti.
Sakız Adası, Osmanlı yönetimi altına girmeden önce Cenevizliler tarafından idare ediliyordu. Haraçla yönetilen ada, zamanla Osmanlı topraklarına katıldı ve önemli bir stratejik nokta haline geldi.
