AK Parti’nin sokakta yaşayan hayvanların idare eliyle öldürülmesini içeren yasa teklifinin TBMM'deki komisyon görüşmeleri sonlandı. 17 maddelik “Hayvanları Koruma Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” kamuoyunun tepkisine rağmen eski Tarım Bakanı Vahit Kirişçi’nin başkanlığındaki Tarım Orman ve Köyişleri Komisyonunda 13 AK Partili ve iki MHP’li üyenin oylarıyla kabul edildi.
Komisyonda muhalefet partisinden milletvekillerinin, Veteriner Hekimleri Birliğinin, baroların, sivil toplum kuruluşlarının itirazlarına rağmen TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonundan geçen yasa teklifi kamuoyunda infial yarattı. Muhalefet partili vekiller, AK Partili vekillere “İnsanlık sınavından kaldınız, kaçıyorsunuz. Komisyonda direndik, genel kurulda da sokakta da direneceğiz” diyerek tepki gösterdi.
Muhalefetin sesi kısıldı
AK Parti’nin kamuoyunda “katliam yasası” olarak anılan ve sokak hayvanlarına “ötanazi” uygulanmasını öngören 17 maddelik “Hayvanları Koruma Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”nin 17 Temmuz’da başlayan görüşmeleri sona erdi. Cumhur İttifakı’nda yer alan AK Parti ve MHP’li vekillerin imzalarıyla teklif komisyonda kabul edildi.
Teklifin oylanması öncesinde milletvekillerinin konuşmaları, Komisyon üyesi olanlar için dört, üye olmayan milletvekilleri için üçer dakikaya düşürüldü. Ayrıca Komisyon üyesi olmayıp komisyonda temsil edilen her siyasi parti grubu için en fazla ikişer milletvekiline söz verildi.
Teklifi savunan bazı derneklerin temsilcileri komisyon toplantılarına alınırken, Türkiye’nin çeşitli barolarında görev yapan avukatların, hayvan hakkı üzerine çalışan sivil toplum kuruluşları temsilcilerinin, hak savunucularının görüşmelere alınmaması için alınan yüksek güvenlik önlemleri komisyon görüşmelerine damgasını vurdu. Muhalefet milletvekilleri, alınan güvenlik önlemlerine “olağanüstü hal” benzetmesi yaptı.
Toplantıya alınmayan hayvan hakları savunucularının protestoları görüşmeler boyunca sürdü. TBMM koridorunda güvenlik görevlileri ile aralarında sürekli arbede yaşandı. Komisyonun çalışmalarının, dışarıda bulunanlar tarafından koridordan takip edildiği televizyonun bulunduğu yerden kaldırılması yasanın oldu bitti ile Komisyondan geçirilmeye çalışıldığı şeklinde yorumlandı.
CHP Adana Miletvekili Ayhan Barut, Kirişci’yi eleştirerek, “Sanki bu önergeyi onaylıyormuşuz gibi konuşuyorsunuz; bu doğru değil, yeni önergede süre kısıtlamasına gitmişsiniz. Hem süreyi hem kişileri kısıtlamak doğru değil, bunu düzeltin” dedi.
TİP Genel Başkanı Erkan Baş, “Burası keyfekeder bir komisyon değil” diyerek tepki gösterirken, Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Başkanı AK Partili Vahit Kirişci, “Bu yayını yayınlamayacağız, nokta. Böyle bir usül yok, kusura bakmayın. Ben yalan söylemem, yalan söyleyen sizin gibilerdir” diye yanıt şeklinde konuştu.
Mersin Milletvekili Perihan Koca da “Sizi Meclisin itibarına, yasa yapma faaliyetine saygı duymaya davet ediyoruz. Hem alelacele Meclisi ablukaya alarak, halktan bu komisyon toplantısının verilerini, konuşmalarını gizleyerek bir süreç işletmeye çalışıyoruz. Bunun adı darbedir. Gerçekten TBMM'ye, AKP-MHP eliyle şu anda bir darbe yapılıyor. Biz milletvekilleri olarak burada asli görevimiz olan söz kullanma hakkımızdan vazgeçmiyoruz. Çünkü halkın talepleri var” ifadelerini kullandı.
Veterinerler ve avukatlar toplantıya alınmadı
Türkiye Barolar Birliği Hayvan Hakları Komisyon Başkanı ve Türkiye Veterinerler Birliği Başkanı’nın içeri alınmaması ise salonda tartışmaya yol açtı.
Veteriner Hekimler Derneği, Genel Başkanı Gülay Ertürk’ün TBMM’ye girişi, Meclis'in 28'inci dönemi boyunca yasaklandı. Veteriner Hekimleri Derneği yaptığı yazılı açıklamada “Veteriner Hekimlik mesleğinin en köklü örgütü olan 94 yıllık bir derneğin başkanının komisyon toplantısına alınmaması, hatta Meclis'e sokulmaması kabul edilebilir değildir. Bu durum Başkanımız nezdinde Türk veteriner hekimlerine verilmiş bir cezadır. Bunu kabul etmiyoruz, protesto ediyoruz” denildi.
“'Ötanazi'nin kapsamı genişletildi”
Tarım Orman ve Köyişleri Komisyonunda görüşülmeye başlanan kanun teklifinin toplantıları üç gün boyunca toplamda 42 saat sürdü. AK Parti’nin verdiği önergeyle 6. madde ile düzenlenen 5199 sayılı Kanunun 14. maddesinin birinci fıkrasına eklenen (o) bendinde yer alan “hayvanı” ibaresi “köpekleri” şeklinde değiştirildi.
AK Parti tarafından teklifin 5. maddesine ilişkin verilen önergeyle “ötanazi” ibaresi tekliften çıkarılarak yerine, “Veterinerlik Hizmetleri Bitki Sağlığı Gıda ve Yem Kanunu’nun 9. maddesi’nin 3. Fıkrası’nda yer alan” hükümlerin uygulanması eklendi.
Veteriner hekimler ve hak savunucuları tekliften “ötanazi” ifadesi çıkarılmış olmasının sorunu ortadan kaldırmadığını, ancak Veteriner Hizmetleri Kanunu’ndaki esaslara göre ötanazi yapılmasının yolu açık tutulduğunun altını çizdi.
Veterinerlik Kanunu'nda ötanazinin yasak olduğunun ve veteriner hekimin uygun bulması hâlinde sadece hasta, kuduz vs hayvanlara uygulanabileceğini hatırlatan veteriner hekimler, baroların hayvan hakkı komisyonu temsilcisi avukatlar ve STK temsilcileri, bu teklifte yapılan değişiklikle mevcut kanundaki ötanazinin kapsamının genişletildiğini muğlaklaştırıldığını ve yoruma açık hâle getirildiğini ifade etti.
Hayvan koruma gönüllüsü ibaresi kaldırıldı
Görüşmelerde 17 maddelik ‘Hayvanları Koruma Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin 11’inci maddesi şu şekilde düzenlendi:
“6199 sayılı Kanunun28/A maddesinin ikinci fıkrasında yer alan "birinci" ibaresinden sonra gelmek üzere", ikinci ve üçüncü" ibaresi eklenmiş ve yedinci fıkrasında yer alan “hayvan koruma gönüllüsü” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.”
Komisyonda, kabul edilen 13. Madde için AK Parti tarafından verilen önergeyle; 5199 Sayılı Kanun’un ek 1. maddesinin ikinci fıkrasının değiştirilen dördüncü cümlesindeki “Rehabilite edilen” ibaresi “Rehabilite edilen köpekler” şeklinde değiştirildi.
Anket: Yüzde 85 sokak hayvanlarının öldürülmesine karşı
Araştırma şirketi KONDA, temmuz ayı KONDA Barometresi’nde, 15 yaş üstündeki katılımcılara sokak hayvanlarının öldürülmesini içeren yasa teklifini sordu. Katılımcılara "Sokak hayvanlarına karşı hangi düzenlemenin daha doğru olduğunu düşünüyorsunuz?" sorusu soruldu.
Katılımcıların yüzde 63'ü "uyutma" yönteminin doğru olmadığını, yüzde 22'si sokak hayvanlarının kimse için sorun olmadığını söyledi. Sokak hayvanlarının çeşitli gerekçelerle idare eliyle öldürülmesine karşı olanların oranı yüzde 85 düzeyinde.
Yüzde 15 ise sokak hayvanlarının "gerekli hâllerde" uyutulabileceğini savundu.
Özel: Fiilen katliamlar devam etmektedir
Komisyonunda “Hayvanları Koruma Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”nin görüşüldüğü sırada partisinin TBMM grup toplantısında konuşan Özgür Özel, “Bu soruna 'yok' demek, sorunun iki tarafına da sokaktaki hayvanlara da en büyük kötülüktür. Ama bu sorunu görüp çözmek için 'toplayalım, bir ay sonra ötanazi yapalım' demek cinayettir. En azından 'ötanazi' kelimesinin çıkarılması başarısı için hepinize teşekkür ediyorum. Ama sorun çözülmemiştir. Fiilen katliamlar devam etmektedir, daha da riskli duruma gidebilir” dedi.
“Sorun yoktur, diyenlerden değiliz. Ama çareyi cinayette görenlerin karşısındayız” diyen Özel, “Kanun belediyelere yetki vermektedir; ama para vermemektedir. Sorunun çözülmesi için bütün belediyelerin yeteri kadar barınak yapması, personel, araç alması kısırlaştırma yapması, onun lojistiğini planlaması lazım. Belediyeleri borçla aldık. Şimdi 'hadi bunları yap.' Nereden bulacaksın parayı?” ifadelerini kullandı.
Bahçeli: Türk milleti köpekleri dost kabul eder
Hayvanların katledilmesini içeren “Hayvanları Koruma Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”ne Cumhur İttifakı'nın ortağı MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’den dikkat çekici bir açıklama geldi.
Bahçeli, Türk milletinin hayvanları sevdiğini, köpekleri dost kabul ettiğini ve köpeklere karşı uygulanacak yanlışların karşısında olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Türk milleti hayvanları sever, köpekleri dost kabul eder, köpeklere karşı uygulanacak yanlışın karşısında olur. MHP gerekeni yapacaktır. Köpekleri taşlamaya devam etmesinler, onlar çünkü cenabı Allah’ın bir yaratığıdır.”
Tarım Orman ve Köyişleri Komisyonunda 13 AK Partili ve iki MHP’li üyenin oylarıyla kabul edilen teklif gelecek günlerde TBMM Genel Kuruluna sunulacak.
