Afrika kökenli bu zoonotik virüs, 2022 yılında beklenmedik bir şekilde küresel bir salgına dönüşmüş ve dünya genelinde sağlık otoritelerini alarma geçirmiştir. Bu kapsamlı haberde, maymun çiçeği virüsünün ne olduğunu, nasıl bulaştığını, belirtilerini, tedavi yöntemlerini ve alınması gereken önlemleri detaylı bir şekilde ele alacağız.
Maymun çiçeği virüsü nedir?
Maymun çiçeği virüsü, ilk olarak 1958 yılında maymunlarda tespit edilen ve çiçek hastalığına benzer semptomlara neden olan bir virüstür. İnsanlarda ilk kez 1970 yılında Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde görülmüştür. Genellikle Orta ve Batı Afrika'da endemik olarak bulunan bu virüs, son yıllarda küresel çapta yayılma eğilimi göstermektedir.
Salgın nasıl oluştu?
2022 yılında başlayan maymun çiçeği salgını, öncelikle Afrika dışında görülen vakalarla dikkat çekti. Virüsün, enfekte kişilerle yakın temas, cinsel temas veya kontamine nesnelerle temas yoluyla yayıldığı düşünülmektedir. Salgının hızlı yayılması, uluslararası seyahatlerin artması ve virüsün mutasyona uğraması gibi faktörlerle ilişkilendirilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), maymun çiçeği salgınını Temmuz 2022'de "uluslararası kamu sağlığı acil durumu" ilan etmiştir.
Maymun çiçeği virüsünün belirtileri
Maymun çiçeği virüsü enfeksiyonunun belirtileri genellikle enfeksiyondan 5 ila 21 gün sonra ortaya çıkar. En yaygın belirtiler şunlardır:
Döküntü: Genellikle yüzde başlayan ve daha sonra vücudun diğer bölgelerine yayılan döküntüler, maymun çiçeği virüsünün en karakteristik belirtisidir. Döküntüler başlangıçta düz lekeler şeklinde olabilir, daha sonra kabarık lezyonlara, içi sıvı dolu kabarcıklara ve sonunda kabuklanıp dökülen lezyonlara dönüşebilir.
Ateş: Yüksek ateş, genellikle döküntüden önce ortaya çıkar ve birkaç gün sürebilir.
Lenf bezi şişmesi: Boyun, koltuk altı veya kasık bölgesindeki lenf bezlerinde şişlik görülebilir.
Baş ağrısı: Şiddetli baş ağrısı, maymun çiçeği virüsü enfeksiyonunun sık görülen bir belirtisidir.
Kas ağrıları: Vücutta yaygın kas ağrıları ve halsizlik hissedilebilir.
Sırt ağrısı: Özellikle döküntülerin ortaya çıkmasıyla birlikte sırt ağrısı görülebilir.
Titreme: Ateşle birlikte titreme nöbetleri yaşanabilir.
Yorgunluk: Genel bir halsizlik ve yorgunluk hissi yaygındır.
Maymun çiçeği virüsünden korunma yolları
Maymun çiçeği virüsünden korunmak için aşağıdaki önlemler alınabilir:
Hijyen: Ellerinizi sık sık sabun ve suyla yıkayın veya alkol bazlı el dezenfektanı kullanın.
Temas: Enfekte kişilerle yakın temastan kaçının. Özellikle döküntülere veya vücut sıvılarına doğrudan temas etmekten kaçının.
Cinsel Sağlık: Cinsel partnerinizde maymun çiçeği belirtileri varsa, cinsel temastan kaçının.
Aşı: Maymun çiçeği aşısı, yüksek riskli gruplar için önerilmektedir.
Tedavi seçenekleri
Maymun çiçeği virüsü enfeksiyonunun tedavisi genellikle semptomatiktir, yani belirtileri hafifletmeye yöneliktir. Ağrı kesiciler, ateş düşürücüler ve antihistaminikler gibi ilaçlar kullanılabilir. Ciddi vakalarda, antiviral ilaçlar veya immünoglobulin tedavisi uygulanabilir.
