İzmir’in Seferihisar ilçesi, Turgutlu Mahallesi'ndeki bir çiftlikte, 5 büyükbaş hayvanda şap hastalığı tespit edildi. 10 kilometrelik alanda, Seferihisar'a komşu ilçe Urla'nın bazı bölgelerini de içine alan bir bölgede kurban satışı yasaklandı. Bu durum kurbanlık alacak kişilerin akıllarında “şap hastalığı nedir, insana bulaşır mı, şap hastalığı olan hayvan İslam’a göre kurbanlık olabilir mi?” Sorularını getirdi. İşte bu soruların cevapları…
Şap hastalığı nedir, bulaşıcı mıdır?
Şap hastalığı, çift tırnaklı hayvanları etkileyen akut seyirli, son derece bulaşıcı ve insanlara da geçebilen bir viral enfeksiyondur. Hastalık, özellikle hassas hayvan topluluklarında yüzde 100'e varan bir bulaşma oranına sahiptir. Bu durum, hastalığın ekonomik, siyasi ve ticari açıdan büyük önem taşımasını sağlar.
Şap hastalığı, et ve sütten insana bulaşır mı?
Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Veteriner Fakültesi İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Güzel, SAT-2 serotipi şap hastalığının virüs kaynaklı olduğunu vurgulayarak, hastalığın rüzgar ve kuşlar aracılığıyla kilometrelerce ötedeki hayvanlara taşınabileceğini belirtti. Hasta bir hayvanın kara yolunda dahi hastalığı taşıyabileceğini ifade eden Güzel, köylerde bile hastalığın görülebileceğini söyledi.
Güzel, hastalığın kontrolsüz hayvan hareketliliğinin de etkili olabileceğine dikkat çekti. Türkiye'nin ender ülkelerden biri olan Şap Enstitüsü'nde aşı üretildiğini ancak virüsün farklı tiplerinin bulunduğunu ve üretilen aşının yeni tiplere karşı etkili olmayabileceğini belirtti.
Şap hastalığının ekonomik etkileri ve insan sağlığı üzerindeki etkileri
Şap hastalığının ekonomik etkilerini değerlendiren Güzel, hastalığın hayvanların karantinaya alınması, iller arası hayvan hareketliliğinin durması gibi nedenlerle hayvancılık ekonomisini olumsuz etkilediğini ifade etti. Ancak insan sağlığı üzerinde olumsuz bir etkisinin olmadığını belirtti.
24 saat sonra yenilebilir
Şap hastalığı görülen hayvanların etinin, en az 24 saat 4 derecede bekletildikten sonra yenilebilecek duruma geldiğini belirten Güzel, bu süreçte etin virüslerden arındığı ve aromasının daha iyi hale geldiğini açıkladı.
İslamiyet'e göre kurbanlık hayvan seçimi ve şap hastalığı
Kaynaklarda, "Şap hastalığına yakalanmış hayvanlar kurban olmaz." ifadesinin yer almadığı belirtilse de, Ö. Nasuhî, Bilmen'in "Büyük İslam İlmihali"nde şu açıklamaya yer verilir: "Cılız ve hasta hayvanların, bir veya iki gözü kör, dişlerinin çoğu düşmüş, hatta kulakları kesilmiş olanlar, kesilecek yere gidemeyecek kadar topal veya hasta olduğu açıkça belli olan bir hayvan kurban olmaz."