James Webb Uzay Teleskobu, evrenin derinliklerinde etkileyici bir keşfe imza attı. Cambridge Üniversitesi öncülüğündeki uluslararası araştırma ekibi, Webb Teleskobu ile Büyük Patlama'dan sadece iki milyar yıl sonra oluşmuş dev bir galaksiyi inceledi. Bu galaksinin merkezinde bulunan süper kütleli kara deliğin, galaksi içindeki yıldız oluşumunu nasıl durdurduğunu ortaya koyan bulgular elde edildi.
Dev galaksi adeta "Sönmüş"
Araştırma, "Pablo’nun Galaksisi" olarak adlandırılan ve resmi adı GS-10578 olan bu dev galaksinin, adeta "sönmüş" durumda olduğunu gösterdi. Yani, galakside yeni yıldız oluşumu büyük ölçüde durmuş. Merkezindeki süper kütleli kara delik, galaksinin içinden yüksek hızda büyük miktarda gaz fırlatıyor. Bu olay, yıldız oluşumunu durduran önemli bir etken olarak belirlenmiş durumda.
"Detaylarını önceden net görememiştik"
Dr. Francesco D’Eugenio, çalışmanın ortak lideri, "Önceki gözlemlerimiz bu galaksinin yıldız oluşumunu durdurduğunu gösteriyordu ve bunun kara delik ile ilişkili olduğunu tahmin ediyorduk. Ancak, Webb Teleskobu’na kadar bu ilişkinin detaylarını net bir şekilde görememiştik" şeklinde konuştu.
"'Ölü' galaksiyi görmek gerçekten ilginç"
GS-10578, Güneş'ten yaklaşık 200 milyar kat daha büyük bir kütleye sahip ve galaksideki yıldızların çoğu, 12,5 ile 11,5 milyar yıl önce oluşmuş. Çalışmanın diğer bir ortak yazarı Profesör Roberto Maiolino, "Evrenin bu erken dönemlerinde bu kadar büyük bir 'ölü' galaksiyi görmek gerçekten ilginç. Yıldız oluşumunu durduran sürecin çok hızlı gerçekleşmiş olması gerektiğini düşünüyoruz" dedi.
Gıda kesildiğinde yıldız oluşumu duruyor
Webb Teleskobu'nun gözlemleri, galaksinin saniyede bin kilometre hızla büyük miktarda gaz fırlattığını ortaya koydu. Bu yüksek hız, gazın galaksinin çekim alanından kurtulmasını sağlıyor. Ekip, kara deliğin galaksiye gerekli gazı sağlayarak yıldız oluşumunu engellediğini belirledi. Dr. D’Eugenio, "Bu galaksiyi 'öldüren' kara delik, galaksiye gerekli 'gıdayı' keserek yıldız oluşumunu durduruyor" şeklinde açıklamada bulundu.
Gözlem yapılmaya devam edilecek
Bu bulgu, kara deliklerin galaksiler üzerindeki etkisini daha net bir şekilde anlamamıza olanak tanıyor ve bilim dünyasında bu fenomenin anlaşılmasına önemli bir katkı sağlıyor. Araştırmacılar, gelecekte Atacama Büyük Milimetre/Milimetrealtı Dizisi (ALMA) ile yapacakları gözlemlerle, galakside hala yıldız oluşumu için gerekli gazın var olup olmadığını ve süper kütleli kara deliğin galaksi çevresindeki etkisini daha ayrıntılı bir şekilde incelemeyi planlıyor.
