İzmir’in tarihi liman kenti: Notion Antik Kenti
İzmir'e 50 km, Kolophon’a 15 km uzaklıkta bulunan Notion, bugünkü Ahmetbeyli köyü sınırları içinde yer alan eski bir liman kentidir. Bugün köylüler tarafından “Kale” olarak adlandırılan Akropol, iki tepeye yayılmıştır. Kentin baş tanrıçası Athena Polias'a adanmış tapınak, Akropol'ün batı tepesinde denize hakim bir konumda bulunur. Notion, tarih boyunca çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış önemli bir antik kenttir. İzmir’in tarihine ışık tutan bu liman kenti, bugün Ahmetbeyli köyü sınırları içinde ziyaretçilerini beklemektedir.
Tarihsel bilgiler:
Tarihçi Herodotos’a göre Notion, Aiol halkına ait bir kentti. Aioller, bereketli topraklara sahip ancak havası İonlarınki kadar güzel olmayan bir bölgede yaşarlardı. Notion, Kolophon gibi Attika-Delos Deniz Birliği'ne üyeydi.
M.Ö. 4. yüzyılın üçüncü çeyreğinde, Büyük İskender ile gelen özgürlük ve barış dönemi M.Ö. 323'te onun ölümüyle sona erdi. Ardından Anadolu’daki Helen kentleri karmaşık ve kanlı bir süreç yaşadı. M.Ö. 3. yüzyılda Kolophon ve Notion, ortak vatandaşlık anlaşması yaparak politik bir birlik oluşturdular.
Hellenistik ve roma dönemleri:
M.Ö. 218 yılında Pergamon Kralı Attalos I’e bağlanan Notion, M.Ö. 196'da Suriye Kralı Antiochos III’ün yönetimine girse de M.Ö. 191'de yeniden Pergamon Kralı Eumenes II’nin eline geçti. Apameia Barışı (M.Ö. 188) ile Roma ve müttefiklerinin yanında yer aldığı için özerk statü kazandı. M.Ö. 133'teki ayaklanma sırasında Aristonikos donanmasıyla Notion’a geldi, Akropolü ele geçirdi ve kenti Roma'nın Asya Eyaleti'ne dahil etti.
Notion’un önemi ve surları:
Notion, bağımsız bir kent olmasına rağmen Kolophon’un bir parçası gibi görünüyordu. Örneğin, "Deniz üzerindeki Kolophon", "Yeni Kolophon" veya "Güneydeki Kolophon" olarak adlandırılırken, Kolophon “eski” veya “Kuzeydeki” sözcükleri eklenerek anılıyordu.
Kolophon’un yıkımından sonra sosyo-ekonomik olarak güçlenmesine karşın, Notion hiç sikke basmamıştır. Attika-Delos Birliği'ne ödediği verginin azlığı ve sikke basmamış olması, Notion’un, en azından Lysimakhos dönemine kadar Kolophon’a kıyasla daha güçsüz olduğunu gösterir. Kentin akropolünü çevreleyen 4 km uzunluğundaki surlar Hellenistik dönemde inşa edilmiş ve Roma döneminde onarılmıştır. İki ana kapısı antik limana açılan kentin kuzeyde ve batıda kapıları bulunmaktadır. Ayrıca surların güneydoğu köşesinde bir merdivenli giriş yer alır.
Roma ve Bizans dönemleri:
Roma döneminde Notion, akropolün kuzeyindeki tepenin eteklerine doğru yayılmıştır. Hadrianus döneminde kentte büyük imar çalışmaları yapılmış, Athena Polias tapınağı bu dönemde inşa edilmiştir. Hellenistik tiyatro da Roma tiyatrosuna dönüştürülmüştür.
Bizans döneminde Notion, uzun süre bir piskoposluk merkezi olarak varlığını sürdürmüştür.
Notion Antik Kenti'ne Nasıl Ulaşılır?
Adres: Ahmetbeyli Köyü, Menderes, İzmir'de yer almaktadır.
Ulaşım Bilgileri:
-
Özel araç ile ulaşım:
- İzmir şehir merkezinden Notion’a ulaşmak yaklaşık 1 saat sürer. İzmir'den Menderes yönüne doğru D550 karayolunu kullanarak Ahmetbeyli köyüne ulaşabilirsiniz. Ahmetbeyli köyüne vardıktan sonra tabelaları takip ederek Notion Antik Kenti'ne rahatlıkla ulaşabilirsiniz.
-
Toplu taşıma ile ulaşım:
- İzmir şehir merkezinden Menderes’e giden otobüs veya minibüs hatlarını kullanarak Menderes’e ulaşabilirsiniz. Menderes’ten Ahmetbeyli köyüne giden minibüslere binerek köye ulaşabilir, köyden kısa bir yürüyüşle Notion Antik Kenti'ne varabilirsiniz.
-
Havaalanı yoluyla ulaşım:
- İzmir Adnan Menderes Havalimanı’ndan Notion Antik Kenti’ne ulaşmak için öncelikle havalimanından Menderes yönüne hareket eden otobüs veya taksi ile Menderes’e ulaşabilirsiniz. Menderes’ten Ahmetbeyli köyüne giden minibüsler veya kiralık araçlarla yolculuğunuza devam edebilirsiniz.
