Çeken akıntılar, genellikle dalga, akıntı, su düzeyi, batimetri, dalga şekli ve kıyı şekli gibi birçok faktörün etkileşimiyle oluşan karmaşık ve tehlikeli deniz hareketleridir. Bu ölümcül akıntılar özellikle yarım ay şeklindeki koylarda ve denizlerin sörf kuşağı üzerinde rüzgârlı havalarda gelişir. Çeken akıntılar, gelgitlerin oluşturduğu çeken akıntılarla (rip tides) karıştırılmamalıdır; bu tür akıntılar özellikle haliç ağızlarında çok etkilidir.
Rüzgarla dalga yüksekliği orantılı artar
Rüzgârın şiddeti arttıkça dalgaların yüksekliği de doğru orantılı olarak artar. Örneğin, 1 metrelik bir dalganın enerjisi 30 cm yüksekliğindeki bir dalganın enerjisinden 9 kat daha fazladır. Dalgalar kıyıya yaklaşırken denizin sığlaştığı yerlerde kırılır, kumsala sürünerek köpükler halinde tırmanır ve geri döner. Ancak rüzgârlı havalarda, geri dönen su altındaki kum sırtlarıyla karşılaşarak zorlanır ve enerjisi artar. Sonuçta bu engeli yırtarak bir yarık oluşturur ve bu dar kanalda büyük bir çekim gücü ortaya çıkar.
Akıntı açık denize çeker
Bu yarıkta oluşan güçlü akıntı, geride ne varsa açık denize doğru çeker. Çeken akıntının şiddeti, tıpkı depremlerde olduğu gibi, 1’den 5’e kadar değişen bir ölçekle ölçülür; 5 en şiddetli olanıdır. Akıntının büyüklüğü rüzgârın şiddeti ve esme yönüne bağlı olarak değişir.
Bu akıntıya kapılan bir insan, hızla açık denize sürüklenir ve çoğu zaman boğulma tehlikesiyle karşı karşıya kalır. Çeken akıntılardan korunmak için, özellikle rüzgârlı havalarda ve dalgaların yoğun olduğu bölgelerde dikkatli olunmalı ve uyarı işaretlerine riayet edilmelidir.
Çeken akıntıya kapılan kişi ne yapmalı?
Çeken akıntıya kapıldığınızda, panik yapmadan akıntıya karşı yüzmek yerine, akıntının yönüne paralel yüzmek hayati önem taşır. Böylece, akıntının etkisinden çıkabilir ve güvenli bir şekilde kıyıya dönebilirsiniz.
Çeken akıntılar hakkında daha fazla bilgi sahibi olarak, bu tehlikeli doğa olayından korunmak mümkün. Bilinçli hareket ederek ve uyarıları dikkate alarak güvenli bir deniz keyfi yaşayabilirsiniz.
