ODTÜ MEMS Merkezi liderliğinde, Avrupa Birliği'nin "Ufuk Avrupa" programı kapsamında desteklenen "Çip üstü organ Sistemleri Odaklı Stratejik Ortaklık (OrChESTRA)" projesiyle deney hayvanlarının yerini alacak çipler geliştirilecek.
Çip-Üstü-Organ sistemleriyle araştırmalarda yeni dönem
ODTÜ Mikro Elektromekanik Sistemler (MEMS) Merkezi Yönetim Kurulu üyesi ve ODTÜ Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haluk Külah, OrChESTRA Projesi kapsamında yürütülen bilimsel çalışmalara ilişkin açıklamalarda bulundu. Külah, projeyle çip-üstü-organ sistemleri alanında bölgesel mükemmeliyet merkezi olmayı hedeflediklerini belirterek, bu alanda Belçika'dan IMEC, Almanya'dan Freiburg Üniversitesi ve Hollanda'dan Eindhoven Teknoloji Üniversitesi ile birlikte çalıştıklarını anlattı.
Çip-Üstü-Bağırsak platformu ilk hedef
Projede yer alan dört kurum, çip-üstü bağırsak platformu geliştirilmesi üzerine çalışmalar yapıyor. Külah, "Çalışma, bir bağırsak modelinin çip üzerinde oluşturulmasını kapsıyor. Bu modeli çip üzerinde oluşturup, bazı ilaçların vücut dışında etkin bir şekilde test edilmesini hedefliyoruz," dedi.
Çip-üstü-organ sistemleri sayesinde ilaç araştırmalarının bazı aşamalarının hızlandırılması ve deney hayvanlarından bağımsız yapılması mümkün olacak. Külah, "Aslında çip-üstü-organ sistemlerinin bir anlamda yapmaya çalıştığı hayvanlar üzerindeki deneylerin azalmasını sağlamak," diyerek projenin amacını vurguladı.
Dünya genelinde ihtiyaç duyulan bir sistem
ODTÜ Makine Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi ve ODTÜ MEMS Merkezi araştırmacısı Doç. Dr. Ender Yıldırım, çip-üstü-organ sistemlerini sensörlerle entegre etmeye yönelik çalışmalar yaptıklarını anlattı. Yıldırım, "İlaçların etkilerinin incelenebilmesi için deney hayvanlarından önce, ilaç aday moleküllerinin çip-üstü-organ sistemleri üzerinde test edilmesi söz konusu," dedi.
Yıldırım, bu teknolojinin kullanımı sırasında çip içerisinde hücrelerin büyütülerek organ fonksiyonunun benzetiminin yapıldığını belirtti. "Biz bunları sensörlerle destekleyip, gerçek zamanlı olarak bu testler sırasında sürekli bilgi almayı ve böylelikle ilaçların daha hassas ve doğru bir şekilde geliştirilmesine yönelik bir yol açmayı amaçlıyoruz," diye ekledi.
Hedef: Mükemmeliyet merkezi olmak
Projeyle ilaçların daha doğru bir şekilde tasarlanması ve deney hayvanlarının kullanımının azaltılması hedefleniyor. Avrupa'da bu alanda yapılan çalışmaların bir parçası olarak ODTÜ MEMS Merkezi, Avrupa Çip Üstü Organ Topluluğu’na (EUROoCS) dahil oldu. Yıldırım, "Türkiye'deki son 10 yılda yürümekte olan çip-üstü-organ çalışmalarında bir mükemmeliyet merkezi olarak görev yapıp bu alanda faaliyet gösteren diğer araştırmacılara da destek olmayı hedefliyoruz," diyerek projeye dair hedeflerini özetledi.
