CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, 2025 yılı tarım kesimini borç yükü ve ayrılan bütçe üzerinden değerlendirdi. Gürer, çiftçilerin borçlarının 800 milyar lirayı aştığını belirterek şunları söyledi:
“2025 yılında çiftçilerimiz bankalara 784 milyar lira kredi borcuyla girdi. Piyasaya olan borçlarıyla bu rakam 800 milyarın üzerine çıkıyor. İki milyon üç yüz bin civarında ÇKS’ye kayıtlı çiftçimiz var ve borçlu olmayan çiftçimiz yok.”
Tarım desteklerinde büyük kesinti
Gürer, tarım kesimine ayrılan desteğin yetersiz olduğunu vurgularken, Tarım Kanunu’nun 21. maddesine atıfta bulunarak, çiftçilere milli gelirin %1’i oranında destek verilmesi gerektiğini hatırlattı. Ancak, 2025 yılı için çiftçilere ayrılan destek bütçesinin sadece 135 milyar lira olduğunu belirten Gürer, şunları ifade etti:
“Tarım Kanununa göre verilmesi gereken 615 milyar TL’den 480 milyar TL kesinti yapılmış oldu. Bu durum çiftçilerin desteklerden yeterince faydalanamamasına neden oluyor.”
Mazotta vergi yüksek, destek yetersiz
Gürer, mazot desteğinin de yetersiz olduğunu dile getirerek, 2025 yılı için çiftçilere ayrılan mazot desteğinin yalnızca 20 milyar lira olduğunu, oysa çiftçilerin bu rakamın iki katı kadar vergi ödediğini belirtti.
“Mazot desteğini değil, ÖTV ve KDV’yi kaldırın. Çiftçi yılda ortalama 3-3,5 milyar litre mazot tüketiyor ve 50 milyara yakın vergi ödüyor. Mazot desteği, bu durumda gerçek bir destek anlamına gelmiyor.”
Alım fiyatları enflasyonun altında olmamalı
Gürer, TMO tarafından uygulanan düşük alım fiyatlarının üretim üzerinde olumsuz etkiler yarattığını belirtti. 2024 yılında hububatta öngörülenden 3 milyon 400 bin ton daha düşük üretim olduğunu söyleyen Gürer, 2025 yılı için alım fiyatlarının enflasyonun altında olmaması gerektiğini ifade etti:
“Alım fiyatları düşük olursa üretim kaybı artar. Kamu alım fiyatları enflasyonun altında kalmamalıdır.”
Girdi maliyetlerindeki artış çiftçiyi zorluyor
Girdi maliyetlerindeki artışın çiftçileri büyük bir zorlukla karşı karşıya bıraktığını belirten Gürer, özellikle gübre fiyatlarındaki artışa dikkat çekti.
“2020 yılında tonu 2140 TL olan DAP gübresi 2024 yılında 18 bin 350 TL ile başladı ve 24 bin 700 TL ile sona erdi. Üre gübresinde de benzer bir artış yaşandı. Gıda fiyatları düşerken, girdi fiyatları nasıl düşebilir?”
Yem fiyatlarındaki artış sürüyor
Gürer, hayvancılıkla uğraşan üreticilerin yem fiyatlarındaki artıştan şikayetçi olduklarını ve et ve süt fiyatlarının ucuzlamayacağı uyarısında bulundu.
“Yem fiyatları sübvanse edilmez ve yerli hayvancılık geliştirilmezse, et fiyatlarında sorunlar devam eder. İthalatçıların kazancı artarken, yerli üretici zor durumda kalıyor.”
Yetersiz destekler üretimi zorluyor
Ömer Fethi Gürer, çiftçilerin üretimde zorlandığını ve iktidarın daha gerçekçi ve yeterli destekler sağlaması gerektiğini belirterek, 2025 yılı için çiftçilere yeterli destek verilmemesi durumunda, zor bir yılın çiftçileri beklediğini söyledi:
“Destekler yetersiz kaldığı sürece tarımda sorunların çözülmesi mümkün değil. Gıda fiyatları bu zihniyetle düşmez.”
