Tarihte bugün: 27 Ağustos 1922-Afyonkarahisar'ın Yunan işgalinden kurtuluşu
Bugün, Afyonkarahisar’ın stratejik önemini ve Kurtuluş Savaşı’ndaki kritik rolünü hatırlıyoruz. 28 Mart 1921'de ilk kez işgal edilen şehir, Yunanlılar tarafından 13 Temmuz 1921'de tekrar ele geçirildi. Afyonkarahisar, özellikle demiryolu bağlantıları ve lojistik avantajları nedeniyle Yunanlılar için büyük bir stratejik değer taşıyordu. Bu nedenle şehir, Sakarya Meydan Muharebesi ve Büyük Taarruz sırasında Türk Millî Mücadelesi’nin merkez noktalarından biri haline geldi.
Afyonkarahisar'ın kurtuluşu için 26 Ağustos 1922'de başlayan ve 30 Ağustos 1922'de zaferle sonuçlanan Başkomutanlık Meydan Muharebesi, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinde dönüm noktası oldu. Ayrıca, 27 Ağustos 1922'de Afyonkarahisar’a düzenlenen askeri harekât, stratejik üstünlüğü sağladı ve şehir, Türk milletinin özgürlük mücadelesinin simgelerinden biri olarak tarihe geçti.
Yunan işgali ve stratejik konum
Yunanlılar, Anadolu’yu işgale teşvik edilerek ve İngilizler tarafından desteklenerek, Ege Bölgesi'ni ve Afyonkarahisar'ı hedef aldılar. Afyonkarahisar, Yunanlılar açısından büyük stratejik öneme sahipti; çünkü şehir, önemli demiryolu hattının başlangıç noktasıydı ve bu nedenle lojistik açıdan kritik bir rol oynuyordu. Yunanlılar, bu stratejik konumdan faydalanarak, bölgeyi iki kez işgal etti. İlk işgal 28 Mart 1921 tarihinde gerçekleşti, ancak kısa sürdü. İkinci işgal ise 13 Temmuz 1921'de başladı ve Büyük Taarruz’a kadar devam etti.
Kurtuluş mücadelesindeki önem
Afyonkarahisar, Türk Millî Mücadelesi'nde kilit bir rol oynadı. Sakarya Meydan Muharebesi'nden sonra Yunanlılar Afyonkarahisar'da yerleşmeye çalıştı. Bu sırada, Afyonkarahisar'dan ilk kurşunun, Afyonkarahisar’lı Komutan Ali Çetinkaya tarafından atıldığı belirtildi. Şehir, Kurtuluş Savaşı'nın stratejik planlarının yapıldığı yerlerden biri oldu. Atatürk ve diğer komutanların Büyük Taarruz planlarını hazırladıkları yerlerden biri Afyonkarahisar’daki eski Belediye Binasıydı.
Başkomutanlık Meydan Muharebesi ve kurtuluş
26 Ağustos 1922'de başlayan ve 30 Ağustos 1922'de zaferle sonuçlanan Başkomutanlık Meydan Muharebesi sırasında, Türk ordusu Afyonkarahisar’ı düşmandan temizledi. Şehir, zaferin kilidi olarak görülüyor. 27 Ağustos 1922'de düşmandan temizlenen Afyonkarahisar, 30 Ağustos 1922'de Başkomutanlık Meydan Muharebesi'nin merkez üssü oldu. Mustafa Kemal Paşa, Afyonkarahisar’ın savaş sırasında oynadığı kritik rolü vurgulayarak, “Afyonkarahisar, Son Büyük Zaferin Kilidi Oldu” şeklinde değerlendirdi.
Mustafa Kemal Paşa'nın Afyonkarahisar'a ziyareti
Gazi Mustafa Kemal Paşa, 26 Ağustos’ta başlayan Başkomutanlık Savaşı’nın ardından 27 Ağustos 1922’de temizlenen Afyonkarahisar’a 23 Mart 1923’te geldi. Afyonkarahisar halkı, Mustafa Kemal Paşa’yı büyük bir coşkuyla karşıladı. 30 Ağustos’un üçüncü yıldönümünde Afyonkarahisar gençlerinin gönderdiği telgrafa cevaben, Gazi Mustafa Kemal Paşa, zaferin ve özgürlüğün sembolü olan Afyonkarahisar’ın tarihindeki parlak sayfasını övdü.