Sarkopeni, yaşla birlikte kas kaybına yol açan ciddi bir sağlık sorunu olarak yaşlı bireylerde hayati tehlike oluşturabilir. Uzmanlar, erken müdahale ile kas sağlığının korunabileceğini belirtiyor.
Yaşa bağlı kas kaybı, yaşlılarda hayati risklere yol açar
Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Fizyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehtap Kaçar, sarkopeninin 80 yaş üstü bireylerin yaklaşık %50’sini etkilediğini belirtti. Bu durum, sadece fiziksel zayıflıkla kalmayıp, ciddi sağlık sorunlarına da yol açabiliyor.
Sarkopeni, yaşlılıkta kas kütlesinde azalma ve kas fonksiyonlarında bozulma anlamına gelir. Özellikle bacak kaslarının zayıflaması, yaşlı bireylerde düşme ve kırık riskini artırırken, boğaz ve yutak kaslarındaki zayıflık da ciddi solunum ve yutma problemlerine yol açabiliyor.
Sarkopeni nedir ve neden önemlidir?
Sarkopeni, genellikle 35 yaşından sonra kas kütlesinde azalma ile başlar. Düzenli egzersiz yapmayan bireyler, her 10 yılda yaklaşık 3 kilo kas kaybı yaşar. 60 yaşından sonra ise bu kayıp hızlanır ve 80 yaş üstü bireylerin yarısından fazlasını etkiler.
Prof. Dr. Kaçar, "Sarkopeninin kesin nedeni tam olarak açıklanamamakla birlikte, hareketsiz yaşam tarzı, yetersiz protein alımı, hormonel değişiklikler ve kronik inflamasyon gibi faktörlerin bir araya gelmesi kas kaybına yol açmaktadır" dedi.
Sarkopeni, yaşam kalitesini nasıl etkiler?
Sarkopeninin yol açtığı kas zayıflığı, yaşlı bireylerde günlük aktivitelerin yerine getirilmesini zorlaştırır. Bacak kaslarındaki zayıflık, düşme riskini artırırken, bu durum ev kazalarına, kırıklara ve kafa travmalarına yol açabilir. Ayrıca, solunum kaslarının zayıflaması, zatürre ve solunum yetmezliği gibi ciddi sağlık sorunlarını tetikleyebilir.
Kaçar, "Boğaz ve yutak kaslarındaki zayıflık, yiyeceklerin nefes borusuna kaçmasına ve aspirasyon pnömonisi gibi akciğer enfeksiyonlarına yol açabilir. Bu tür enfeksiyonlar hastaneye yatış ve hatta ölüm riski taşıyabilir" uyarısında bulundu.
Sarkopeniye karşı ne yapılabilir?
Prof. Dr. Kaçar, sarkopeniye karşı alınabilecek önlemleri şöyle sıraladı:
- Düzenli egzersiz: Yaşlı bireyler için uygun egzersizler, kas gücünü artırabilir. Ağırlık antrenmanları, kas fonksiyonlarını iyileştirmede etkilidir.
- Yeterli protein alımı: Kas sağlığını korumak için günlük protein ihtiyacı karşılanmalıdır. Kaçar, "Bir yetişkinin kilogram başına en az 0.8 gram protein alması gereklidir" dedi.
- Fiziksel aktiviteyi teşvik etmek: Aile üyelerinin yaşlı bireyleri hareket etmeye teşvik etmesi, kas kaybının önlenmesinde önemli rol oynar.
- Düzenli sağlık kontrolleri: Kas sağlığının izlenmesi ve erken müdahale için düzenli sağlık kontrolleri önemlidir.
Güvenli yutma ve solunum için ipuçları
Yutma ve solunum kaslarını güçlendirmek için fizik tedavi önerilmektedir. Ayrıca, yemek yerken doğru pozisyon almak, küçük lokmalarla beslenmek ve sıvıların yoğunluğunu azaltmak, besinlerin soluk borusuna kaçmasını engelleyecektir.
Sağlıklı beslenme ve kas sağlığı
Prof. Dr. Kaçar, "Kırmızı et yerine sağlıklı alternatifler tercih edilmelidir. Örneğin, somon, hindi, yoğurt, peynir ve fasulye gibi gıdalar protein açısından zengindir ve kas sağlığını destekler" şeklinde önerilerde bulundu.
