• Yaşam bulguları değerlendirilir,
• Yara yeri değerlendirilir,
o Oluş şekli
o Süresi
o Yabancı cisim varlığı
o Kanama vb.
• Kanama durdurulur,
• Üzeri kapatılır,
• Sağlık kuruluşuna gitmesi sağlanır,
• Tetanos konusunda uyarıda bulunulur,
• Yaradaki yabancı cisimlere dokunulmamalıdır!
Ciddi yaralanmalar nelerdir?
• Kenarları birleşmeyen veya 2-3 cm olan yaralar,
• Kanaması durdurulamayan yaralar,
• Kas veya kemiğin göründüğü yaralar,
• Delici aletlerle oluşan yaralar,
• Yabancı cisim saplanmış olan yaralar,
• İnsan veya hayvan ısırıkları,
• Görünürde iz bırakma ihtimali olan yaralar.
Ciddi yaralanmalarda ilkyardım nasıl olmalıdır?
• Yaraya saplanan yabancı cisimler çıkarılmaz,
• Yarada kanama varsa durdurulur,
• Yara içi kurcalanmamalıdır,
• Yara temiz bir bezle örtülür (nemli bir bez),
• Yara üzerine bandaj uygulanır,
• Tıbbi yardım istenir (112).
Delici Karın Yaralanmaları
Delici karın yaralanmalarında ne gibi sorunlar olabilir?
• Karın bölgesindeki organlar zarar görebilir,
• İç ve dış kanama ve buna bağlı şok oluşabilir,
• Karın tahta gibi sert ve çok ağrılı ise durum ciddidir,
• Bağırsaklar dışarı çıkabilir.
• Özellikle göğse, karna ve göze saplanan kesici veya delici aleti KESİNLİKLE ÇIKARTILMAZ. Çıkartmayı denemeyin. Bu gibi durumlarda kesik oluşan kişiyi en kısa sürede en yakın sağlık kuruluşuna ulaştırın.
• Kesik yerin üzeri kirlenmişse, sabunlu suyla ve temiz bir bez yardımıyla yıkayın.
• Kesik yerinin üstünde, dışarıdan görülebilen yabancı cisim (taş, kum, cam parçası vb) varsa kesik yarasına dokunmadan onları alın. Görülmeyen parçalar olabilir düşüncesiyle kesiğin içini araştırmayın, ete batmış durumda olan parçaları çıkarmaya alışmayın.
• Kesik yerin doğrudan doğruya üzerine oksijenli su ve tentürdiyot sürmeyin. Ancak, kesilen yere değmeyecek biçimde kesik çevresine tentürdiyot sürülebilir.
• Kesik üzerine pamuk, sünger gibi emici nitelikteki hiçbir şey koymayın.
• Kesikte sızıntı biçiminde bir kanama varsa, kanayan yer kalp hizasından yukarıda olacak şekilde kaldırın, üstüne temiz bir bez koyup bastırın. Kanama durursa, bu haliyle, fazla sıkmadan bağlayın.
• Üzerine yaptığınız basınca rağmen kanama durmuyorsa turnike uygulayın.
• Tıbbi yardım isteyin.
Delici karın yaralanmalarında ilkyardım nasıl olmalıdır?
• Hasta/yaralının bilinç kontrolü yapılır,
• Hasta/yaralının yaşam bulguları kontrol edilir,
• Dışarı çıkan organlar içeri sokulmaya çalışılmaz, üzerine geniş ve nemli temiz bir bez örtülür,
• Bilinç yerinde ise sırt üstü pozisyonda bacaklar bükülmüş olarak yatırılır, ısı kaybını önlemek için üzeri örtülür,
• Ağızdan yiyecek ya da içecek bir şey verilmez,
• Yaşam bulguları sık sık izlenir,
• Tıbbi yardım istenir (112).
