Uzmanlar, İzmir’in aktif fay hatları üzerinde bulunmasının kentin tamamını tehdit eden büyük bir deprem riskine yol açtığını belirtiyor. Kaçak ve gecekondu yapıları ile imar affıyla kayıt altına alınan yapıların kentin yüzde 40’ını oluşturduğu, ruhsatlı yapıların büyük çoğunluğunda ise mevzuat uyumsuzluğu yaşandığı vurgulanıyor. İzmir’deki ruhsatlı yapıların yaklaşık yüzde 10’u güncel mevzuata uygunken, yüzde 50’sinin ise eski mevzuatlara göre inşa edildiği belirtiliyor. Bu durum, olası bir depremde İzmir’in yaşlı yapı stoğunun büyük tehlike ve yıkıma yol açabileceğini ortaya koyuyor.
Kentsel dönüşümde vakit kaybı yok
Yapı sektörü temsilcileri, İzmir’de kentsel dönüşüm için kaybedecek vakit olmadığını ve dönüşümün hızla uygulanmasının önemine dikkat çekiyor. Türkiye’nin deprem kuşağında yer aldığı ve eski yapı stoğunun risk taşıdığı belirtiliyor. Gözde Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Op. Dr. Kenan Kalı, Türkiye'nin deprem kuşağında yer aldığını ve yapı stoğunun yenilenmesi için sürdürülebilir bir konut sistemi planlanması gerektiğini savunuyor. Yapı sektöründe Japonya örneğine benzer olarak sağlam, uzun ömürlü ve yenilebilir konut üretimine geçilmesi gerektiği ifade ediliyor. Çelik konstrüksiyon yapıların betonarme yerine tercih edilmesi gerektiği öneriliyor.
Zemin sıvılaşması tehlikeli boyutta
Tanyer Yapı Zemin Grubu Koordinatörü Batuhan Tozburun ise İzmir’deki yapı stoğunun yaklaşık yüzde 70’inin eski ve deprem yönetmeliğine uymadığını ifade ediyor. Bu yapıların ada bazında dönüşümünü planlamak ve kentsel dönüşüm sürecini hızlandırmak gerekiyor. İzmir ve çevresindeki bölgelerde, tarihsel veriler ışığında 50 yıl içinde 6.6 büyüklüğünde bir depremin olasılığı yüzde 92 olarak tahmin ediliyor. Bayraklı, Konak, Alsancak, Mavişehir ve Bostanlı gibi bölgelerde zeminde sıvılaşma yaşanması olası can ve mal kayıplarını artıracak. Bu nedenle zemin iyileştirme ve geoteknik çalışmalar büyük önem taşıyor.
"Dönüşüm oranı yüzde 80 olmalı"
İzmir’de yapı stoğunun yenilenmesi gerektiğini belirten uzmanlar, kentsel dönüşüm projelerinin hızla hayata geçirilmesi gerektiğini ifade ediyor. Forum Göztepe gibi özel sektör tarafından gerçekleştirilen büyük kentsel dönüşüm projeleri önemli adımlar olarak öne çıkıyor. İzmir’in aktif fay hatları üzerinde yer aldığı ve yapı stoğunun yaşlı olduğu göz önünde bulundurulduğunda, şehir genelinde dönüşüm oranının yüzde 80 olması gerektiği vurgulanıyor. Yeni ve sağlıklı konut projelerinin inşası ve mevcut yapıların günün ihtiyaçlarına uygun hale getirilmesi gerekiyor.
