Fiyatlardaki artış, paranın alım gücünü düşürür. Enflasyon, genel olarak belirli bir zaman diliminde mal ve hizmet fiyatlarındaki genel artış olarak tanımlanır. Bu durum, paranın satın alma gücünde azalmaya neden olur.
Enflasyonun Ölçümü:
Enflasyon, Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) ve Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) kullanılarak ölçülür.
- TÜFE: Belirli bir tüketici sepetindeki mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki değişimleri izler. Bu sepet, gıda, giyim, barınma, ulaşım gibi temel ihtiyaçları kapsar. TÜFE, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından her ay hesaplanır.
- ÜFE: Üretim aşamasındaki mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki değişimleri takip eder. Bu endeks, hammadde ve ara mal fiyatlarındaki değişimleri de yansıtır. ÜFE de TÜİK tarafından hesaplanır.
Enflasyon Örnekleri:
- Market alışverişlerinde: Bir yıl önce 10 liraya aldığınız bir ürünün fiyatının 15 liraya yükselmesi, enflasyonun bir göstergesidir.
- Kira bedellerinde: Bir önceki yıl 1.000 TL olan kira bedelinin 1.200 TL'ye yükselmesi de enflasyonun bir örneğidir.
- Akaryakıt fiyatlarında: Benzin fiyatlarının birkaç ay içinde %20 oranında artması da enflasyonun bir göstergesidir.
Enflasyonun Etkileri:
- Alım gücünde düşüş: Enflasyon arttıkça, paranın satın alma gücü azalır. Bu durum, özellikle sabit gelirli vatandaşları olumsuz etkiler.
- Yatırımların değer kaybetmesi: Enflasyon yüksek olduğunda, tasarruflar ve yatırımlar değer kaybeder.
- Ekonomik belirsizlik: Yüksek enflasyon, ekonomik belirsizliğe yol açar. Bu durum, yatırım ve iş yapma isteğini olumsuz etkiler.
Enflasyonla Mücadele:
- Para politikası: Merkez Bankası, para arzını kontrol ederek enflasyonla mücadele edebilir.
- Maliye politikası: Hükümet, vergi ve harcama politikalarıyla enflasyonu kontrol etmeye çalışabilir.
- Üretimde artış: Üretimde artış sağlanması, arzı artırarak enflasyona karşı koyabilir.
Enflasyon, ekonomiler için önemli bir sorundur. Yüksek enflasyon, kalkınmayı engeller ve halkın refahını düşürür.
Editör: Nurican ALBAYRAK
