Türkiye'nin borç yükü her geçen gün artmaya devam ediyor. Brüt dış borç stoku, AB tanımlı genel yönetim borç stoku ve merkezi yönetim borç stoku gibi tüm borç kategorilerinde hızlı bir artış gözlemleniyor. Bu artışlar, borçlanma ihtiyacını ve faiz ödemelerini de beraberinde getiriyor.
Brüt dış borçtaki gelişmeler
Türkiye’nin brüt dış borç stoku, 2023 sonunda 500 milyar doları aşarak bu yılın ilk 5 ayında 6,5 milyar dolar artışla 506,8 milyar dolara ulaştı. Brüt dış borç stokundaki bu hızlı artış, kamu ve Merkez Bankası borçlarının ağırlaşması ve kısa vadeli borç payının iki katından fazla artması gibi üç önemli gelişmeyi beraberinde getirdi.
2003’te toplam brüt dış borç 132,7 milyar dolar iken, bu rakam 2010’da 308,5 milyar dolara, 2015 sonunda ise 402,9 milyar dolara çıktı. 2024'ün ilk çeyreği itibarıyla kamu borcunun toplam borç içindeki payı yüzde 50'yi buldu. Kısa vadeli dış borcun payı ise 2003’te yüzde 15 iken 2024’te yüzde 35,2’ye yükseldi.
Merkezi yönetim borç stokundaki artış
Merkezi Yönetim (MY) borç stoku, Aralık 2023'te 6 trilyon 736 milyar lira iken, sadece 5 ayda 905 milyar lira artarak 7 trilyon 641 milyar liraya ulaştı. Bu artış hızı, yıllık bazda 1-2 trilyon lira seviyesinde devam ediyor. Mayıs 2024 itibarıyla borç servisinde faiz ödemeleri ana para ödemelerinin yüzde 109’una çıkmıştı. Döviz cinsi borcun payı ise 2003’te yüzde 46,4 iken, 2021 sonunda yüzde 66’ya ulaşmıştı. Şu anda yüzde 61 seviyesinde bulunuyor.
AB tanımlı genel yönetim borç stoku
AB tanımlı genel yönetim borç stoku, 2023 sonunda 7 trilyon 768 milyar lira iken, bu yılın ilk 5 ayında 1 trilyon artarak 8 trilyon 675 milyar liraya ulaştı. 2002 yılında 259 milyar lira olan borç stoku, 2018’de 1.1 trilyon lirayı buldu. İzleyen yıllarda her yıl 1 trilyondan fazla artış kaydetti.
