Vergi/GSYİH oranı, bir hükümetin topladığı vergilerin, bir ülkede üretilen tüm mal ve hizmetlerin toplam değeriyle karşılaştırılmasını gösteren kritik bir ekonomik göstergedir. Yüksek bir vergi/GSYİH oranı, hükümetin ekonomiyi finanse etme kapasitesinin güçlü olduğunu ve daha fazla kamu hizmeti sunabileceğini ifade eder.
Vergi/GSYİH oranının anlamı ve Türkiye’nin konumu
Vergi/GSYİH oranı, bir ülkenin ekonomik canlılığını ve hükümetin topladığı vergi gelirlerini ne kadar verimli kullandığını ölçen bir parametredir. Bu oran, ekonomik büyümeyi ve kamu hizmetlerinin kalitesini doğrudan etkiler. Türkiye'nin vergi/GSYİH oranı ise OECD ülkeleri arasında düşük seviyelerde yer alıyor. 2010 sonrasında vergi gelirlerinin ekonomiye oranında düşüş gözlemlenirken, özellikle 2021 sonrasında bu düşüş daha belirgin hale geldi.
Büyük ekonomilerle karşılaştırma
OECD ülkeleri arasında yapılan bu değerlendirmede, özellikle Avrupa ülkeleri yüksek vergi/GSYİH oranları ile dikkat çekiyor. Bu durum, bu ülkelerin kamu hizmetleri ve sosyal güvenlik sistemlerini finanse etme kapasitelerinin güçlü olduğunu gösteriyor. Türkiye ise bu sıralamada alt sıralarda yer alarak, vergi gelirlerini ekonomiye oranla yeterince artırma konusunda zorluk yaşadığını ortaya koyuyor.
Dünya Bankası Eşiği ve Türkiye’nin performansı
Dünya Bankası, ekonomik büyüme ve yoksulluğun azaltılması için yüzde 15’lik bir vergi/GSYİH oranının kritik bir eşik olduğunu belirtirken, Türkiye'nin bu oranın altında kaldığı dönemler yaşadığı görülüyor. Bu da Türkiye'nin ekonomik büyüme ve kalkınma hedefleri açısından vergi gelirlerini artırma gerekliliğini ortaya koyuyor.