Bu rekolte ile Türkiye’nin, 2022/23 sezonundaki gibi dünya ikinciliğini koruması bekleniyor.
Sektörün Talepleri ve Ticaret Bakanlığı'nın Kararı
Türkiye’de zeytinyağı sektörünün önemli aktörleri olan Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği, TARİŞ Zeytin ve Zeytinyağı Kooperatifleri Birliği, Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi, odalar ve borsaların aralarında bulunduğu 20 kurum, 24 Mayıs 2024 tarihinde yayınladıkları ortak bildiriyle, 1 Ağustos 2023’ten beri süregelen dökme ve varilli zeytinyağı ihracat yasağının kaldırılmasını talep etti. Bu talep üzerine Ticaret Bakanlığı, yasak kararını esneterek Türk zeytinyağı ihracatçılarına 1 Kasım 2024’e kadar 50 bin ton kota verdi.
Sektör Temsilcilerinden Olumlu Tepki
Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı M. Emre Uygun, sektörün ortak talebinin karşılık bulmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Uygun, "50 bin ton kota sayesinde Türkiye’nin elindeki 200 bin tonluk stokun yüzde 25’i katma değere dönüşecek ve zeytinyağı ihracatımız 300 milyon dolar civarında artış kaydedecek," dedi.
Uygun, dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına getirilen kısıtlamanın üreticiye, ihracatçıya ve tüketiciye fayda sağlamadığını vurguladı. İç piyasada fiyatların düşmesi amacıyla alınan tedbirin, zeytinyağı fiyatlarını düşürmek bir yana 350 TL seviyelerine çıkardığını belirtti. 2022/23 sezonunda 150 bin ton olan ihracatın, 2023/24 sezonunda yüzde 70 oranında düştüğünü ifade eden Uygun, bu tedbir kararının yalnızca ihracatçıyı değil, üreticiyi de olumsuz etkilediğini söyledi.
1 Milyar Dolar İhracat Hedefi
Uygun, "1 Kasım’dan itibaren kotanın tamamen kaldırılmasını bekliyoruz. 2024/25 sezonunda 400 bin ton civarında rekolte bekliyoruz. Bu dönemde kotaların olmadığı, ihracatçılarımızın serbest piyasa koşullarında dünya piyasalarında ihracat yapabileceği bir sezon diliyoruz. Yasakların geride kalması halinde Türk zeytinyağı sektörü olarak tarihimizde ilk kez 1 milyar dolar ihracat hedefine ulaşacağımıza inanıyoruz," dedi.
Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat ve Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’ya teşekkür eden Uygun, zeytinyağı sektörünün taleplerine olumlu yaklaşımlarından dolayı memnuniyetini dile getirdi.
Geçmişteki İhracat Kısıtlamaları
Dökme ve varilli zeytinyağı ihracatı, son üç yılda dört kez yasaklama ve fonla karşı karşıya kalmıştı. Sektörün önde gelen 20 kurumu, 24 Mayıs 2024 tarihinde kamuoyuna yaptığı açıklamada, 2024/25 sezonuna 200 bin ton stokla girileceğini, 50 bin ton Afrin zeytinyağı ve beklenen 400 bin tonun üstündeki rekolteyle toplamda 650 bin ton zeytinyağı varlığı olacağını belirtmişti. Bu nedenle, dökme ve varilli zeytinyağı ihracatı kısıtlamasının kaldırılması talep edilmişti.
