Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) açıkladığı işsizlik verileri ile DİSK Araştırma Merkezinin (DİSK-AR) açıkladığı işsizlik oranları yine çelişti.
Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) Temmuz 2024 Hanehalkı İşgücü Araştırması (HİA) sonuçlarına göre temmuz ayında işsizlik oranının bir önceki aya göre 0,4 puan azalışla yüzde 8,8 seviyesine geriledi.
DİSK-AR’ın raporuna göre ise temmuz ayında geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 26,5, geniş tanımlı işsiz sayısı ise 10,7 milyon olarak hesaplandı. Türkiye, OECD ülkeleri içinde en yüksek işsizliğe sahip dördüncü ülke oldu.
Açıkladığı enflasyon oranları nedeniyle uzun bir süreden beri eleştirilerin odağında olan TÜİK’in, Temmuz 2024 dönemine ilişkin iş gücü istatistiklerinde 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2024 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre 112 bin kişi azalarak 3 milyon 167 bin kişi olarak tespit edildi.
TÜİK’in açıkladığı verilere göre iş gücüne katılma oranı, erkeklerde yüzde 72,4 iken, kadınlarda yüzde 36,8 oldu. 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki aya göre 1 puan azalarak yüzde 16,6 oldu.
TÜİK’in verilerine göre; mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 8,8, mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsizlik oranı (atıl işgücü) ise yüzde 26,5 seviyesinde gerçekleşti.
DİSK-AR: Geniş tanımlı işsizlik 10,7 milyona yükseldi
DİSK-AR, TÜİK’in işgücü istatistiklerini yayımlamasının ardından ''İşsizlik ve İstihdamın Görünümü Raporu''nu yayımladı. DİSK-AR, TÜİK’in “atıl işgücü” diye tanımladığı mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsizlik oranının yüzde 26,5 olduğunu açıkladı.
DİSK-AR tarafından TÜİK verilerinden yararlanarak yaptığı hesaplamaya göre geniş tanımlı işsiz sayısı ise Temmuz 2024’te 10 milyon 681 bin kişiye yükseldi.
DİSK-AR’ın açıklamasında TÜİK’e göre pandemi öncesinde, 2019 Temmuz’da yüzde 13,9 olan dar tanımlı işsizlik Temmuz 2024’te yüzde 8,8 olarak gerçekleştiği ancak aynı dönemde geniş tanımlı işsizlik oranı ise yüzde 19,3’ten yüzde 26,5’e yükseldiği hatırlatılarak şöyle denildi:
“Geniş tanımlı işsiz sayısı 1 milyon 977 bin artarak 8,7 milyondan 10,7 milyona yükseldi. Covid-19 salgını sonrası geniş tanımlı işsizlik oranı 7,2 puan, geniş tanımlı işsiz sayısı ise 4 milyon 75 bin kişi arttı. Dar tanımlı işsizlik oranı, işgücündeki gerçek görünümü yansıtmaktan uzaktır. Ancak dar tanımlı işsizlik verileri önemli birer göstergedir. Türkiye ve OECD ülkelerinde dar tanımlı işsizlik oranları karşılaştırıldığında Türkiye’nin işsizlik konusunda en kötü dördüncü ülke durumundadır.”
DİSK-AR’ın açıklamasında Türkiye’de son yıllarda dar tanımlı işsizlikte düşüş olmasına karşın işgücündeki gerçek görünümü yansıtan geniş tanımlı işsizlikte ciddi bir artış olduğuna dikkat çekildi. Geniş tanımlı ve da tanımlı işsizlik arasındaki farkın yükselmesinin sebebi ise “iş gücüne dahil olmayanların sayısındaki artış” olarak belirtildi.
İşsizlik AB ortalamasının 2,12; ABD ortalamasının 3,35 katı
İşsizlik, işgücü, istihdam konularından Türkiye ile Avrupa ülkeleri ve ABD’nin mukayese edildiği raporda “Türkiye’de dar ve geniş tanımlı işsizlik AB ülkelerine ve ABD’de kıyasla oldukça yüksektir. ABD’de dar tanımlı işsizlik yüzde 4,2 ve geniş tanımlı işsizlik yüzde 7,9; AB ülkeleri ortalamasında dar tanımlı işsizlik yüzde 6,3 ve geniş tanımlı işsizlik yüzde 12,5 iken Türkiye’de dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 8,8 ve geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 26,5’tır. Türkiye’de geniş tanımlı işsizlik oranı AB ortalamasının 2,12 katı ve ABD ortalamasının ise 3,35 katı düzeyindedir” denildi.
Resmi işsizlerin sadece yüzde 12,7’si işsizlik ödeneği alabildi
DİSK-AR’ın raporuna göre Türkiye’de işsizlik ödeneğinden yararlanma koşullarının ağır olması ve işsizlik sigortası kaynaklarının amacı dışında kullanılması sebebiyle işsizlerin büyük çoğunluğu işsizlik ödeneğinden yararlanamıyor:
“Temmuz 2024’te TÜİK toplam dar tanımlı işsiz sayısını 3 milyon 167 bin kişi olarak açıkladı. İŞKUR’un Temmuz 2024 İşsizlik Sigortası Bültenleri verilerine göre ise bu ayda işsizlik ödeneği alabilenlerin sayısı 403 bin civarındadır. Böylece Temmuz 2024’te resmi işsizlerin sadece yüzde 12,7’si işsizlik ödeneği alabildi. Yaklaşık 2,7 milyon işsiz işsizlik ödeneğinden yoksun kaldı. Bu da işsizlerin yüzde 87,3’ü işsizlik ödeneği alamadığı anlamına geliyor.”
Şimşek: İlk yedi ayda istihdam yaklaşık 600 bin kişi arttı
İşsizlik verilerinin açıklanmasıyla “İşgücü göstergeleri Orta Vadeli Program hedefleriyle uyumlu seyrediyor" diyen Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ise yılın ilk yedi ayında istihdamın yaklaşık 600 bin kişi arttını savundu.
Bakan Şimşek, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Ekonomimizin yüzde 23'ünü oluşturan sanayi sektöründe büyüme ılımlı seyrediyor. İlk yedi ayda sanayi üretimi yıllık yüzde 1,2 arttı. İhracat İklim Endeksi dış talep koşullarında iyileşmenin devam ettiğini gösteriyor. Önümüzdeki dönemde ana ticaret ortaklarımızda güçlenmesi beklenen talep, üretimimiz ve ihracatımız açısından daha destekleyici olacak. İyileşen dış talep koşullarından azami ölçüde faydalanmak ve kalıcı rekabet gücü artışı için verimliliğe dayalı üretimi ve sanayide dönüşümü; iş ve yatırım ortamını iyileştirmeye, ikiz dönüşümü sağlamaya ve beşerî sermayeyi güçlendirmeye odaklanan yapısal reformlarla destekleyeceğiz” ifadelerini kullandı.
