Çetinkaya, TÜİK Toplantı Salonu'nda düzenlenen basın toplantısında, TÜFE hesaplamalarında şeffaflık, fiyat artışları ve enflasyon sepeti hakkında önemli değerlendirmelerde bulundu.
Enflasyonun iniş süreci ve tartışmalar
TÜİK Başkanı Erhan Çetinkaya, Haziran ayında enflasyonun düşüş trendine girdiğini belirterek, enflasyon hesaplamalarına dair tartışmaların devam edeceğini ve bu tartışmaların algı yönlendirmesine açık olduğunu ifade etti. Toplantının amacının, doğru bilgiyi kamuoyuyla paylaşmak olduğunu vurguladı.
TÜFE ve yaşam maliyeti endeksi ayrımı
Çetinkaya, TÜFE'nin tüketim harcamalarına konu olan mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki değişimi ölçtüğünü, yaşam maliyeti endeksinin ise sabit bir refah düzeyinin maliyetindeki değişiklikleri yansıttığını açıkladı. Bu iki endeksin farklı kavramlar olduğunu ve tartışmaların bu nedenle ortaya çıktığını belirtti.
600 Bin fiyat derlemesi ile TÜFE hesaplaması
TÜFE hesaplamalarının, Türkiye genelinde aylık 600 binin üzerinde fiyat verisi derlenerek yapıldığını söyleyen Çetinkaya, fiyatların yaklaşık 300 bininin marketlerden alınan kasa fiyatlarından oluştuğunu, bu nedenle madde fiyatlarının yayınlanmasının zor olduğunu ifade etti. Madde fiyatlarının açıklanmasının ekstra bir gün çalışma gerektirdiğini ve bu sebeple yayınlamadıklarını belirtti.
ENAG ve TÜİK verileri arasındaki fark
Çetinkaya, ENAG tarafından yayımlanan enflasyon rakamlarının gerçeği yansıtmadığını ve metodolojilerinin şeffaf olmadığını söyledi. ENAG'ın kira fiyatlarını emlak sitelerinden doğrudan alarak, her ay tüm kiracıların ev değiştirdiği varsayımıyla hesaplama yaptığını belirtti. Bu yöntemin, TÜİK'in sabit tanım ve kalitede 5 binin üzerinde konutun aylık kira değerini izleme yönteminden oldukça uzak olduğunu vurguladı.
Şirket karları ve enflasyon ilişkisi
Akademik çalışmalara göre, Türkiye'deki şirketlerin enflasyonist ortamı kullanarak fahiş karlar elde ettiğini söyleyen Çetinkaya, pandemi sonrası bu etkinin gözlemlendiğini belirtti. Türkiye'deki enflasyon hesaplamalarının, Eurostat standartlarına yüksek derecede uyumlu olduğunu ve uluslararası düzeyde kabul gördüğünü vurguladı.
TÜİK'in enflasyon hesaplamalarına güven
Çetinkaya, IMF Türkiye Masası ve derecelendirme kuruluşlarının TÜİK'in hesaplamalarını incelediğini ve tatmin edici yanıtlar aldıklarını söyledi. Haziran ayında açıklanan zamların temmuz ayı enflasyon rakamlarını etkileyeceğini belirten Çetinkaya, kurlardaki stabilitenin enflasyon üzerinde baskılayıcı bir etkisi olduğunu ifade etti.