İmalat sanayiinde kapasite kullanım oranı ve PMI, son yılların en düşük seviyelerine indi. Bu gelişmeler, ekonomik sıkılaşma politikalarının reel sektörde ciddi etkiler yarattığını gösteriyor.
Siparişlerde sert düşüş
İmalat PMI, temmuzda üst üste beşinci ay azalarak 47,2 seviyesine geriledi. Yeni siparişler son 20 ayın, çalışan sayısı ise son 21 ayın en sert daralmasını yaşadı. İmalat sanayiinde kapasite kullanım oranı temmuzda yüzde 75,9’a düşerek son 15 ayın en düşük seviyesini gördü.
Kritik veriler
PMI: 47,2 (Son 5 ayın en düşük seviyesi)
Sanayi üretimi: Mayısta yıllık yüzde 0,1 daraldı
Kapasite kullanım oranı: Temmuzda yüzde 75,9
İhracat: Ocak-Haziran döneminde yüzde 2 artış
Şirketler zor durumda
2024'ün ilk yarısında yeni açılan her 5 şirkete karşın 1 şirket kapandı. Kepenk indiren şirket sayısı yüzde 25,8 arttı ve sadece temmuzda 183 firma konkordato başvurusunda bulundu. Bu, son yılların en yüksek aylık rakamı olarak dikkat çekti.
Kapanan ve konkordato başvurusu yapan şirketler
Kapanan şirketler: İlk 6 ayda 11 bin 939
Konkordato başvurusu: Temmuzda 183
İhracat ve istihdamda zorlanma
Ocak-Haziran döneminde ihracattaki yüzde 2'lik sınırlı artış, şirketlerin mali sıkıntılarını hafifletmeye yetmedi. İmalat sanayiinde sadece giyim ve deri ürünlerinde üretim artışı görüldü. Çalışan sayısındaki düşüş son 21 ayın en yüksek hızında gerçekleşti.
İstihdam: Gıda ürünleri sektörü hariç tüm sektörlerde düşüş
Finansal sorunlar derinleşiyor
Finansmana erişim sorunları nedeniyle piyasada karşılıksız çek sayısı temmuzda yüzde 149,9 artarak 26 bin 351’e yükseldi. Bu, Aralık 2019'dan bu yana en yüksek düzey olarak kaydedildi.
Karşılıksız çekler
Adet: Temmuzda 26 bin 351
Tutar: 15,77 milyar TL
İş dünyasının beklentileri
İş dünyası temsilcileri, reel sektörün kalan 5 ayda daha da yavaşlayacağını öngörüyor. Ekonomiyi soğutma politikaları kapsamında iç piyasadaki daralmanın devam edeceği belirtiliyor. Sıkı para duruşunun üretimi düşüreceği, işsizliği artıracağı ve konkordatoların hızlanacağı ifade ediliyor.
Sektör temsilcilerinin görüşleri
Şeref Fayat (TOBB Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sanayi Meclis Başkanı): "Durgunluk artarak devam edecek."
Çetin Tecdelioğlu (İDDMİB Başkanı): "İç piyasada yüzde 10-15 küçülme öngörüyorduk ama sektörlerin neredeyse tamamı yüzde 40 kadar küçüldü."
Yaman Tunaoğlu (TESİD Başkanı): "Bu frenin olması gerekiyordu, çünkü ekonomiyi soğutmak böyle bir şey."
Gökhan Sığın (TÜRKBESD Başkanı): "Üretimde yüzde 11 oranında azalma gerçekleşti."
