Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Haluk Sağlamtimur, yaklaşık 25 bin parçalık kibrit kutusu koleksiyonunu sanatseverlerle buluşturdu. “Kibrit Çakıyorsun Karanlıkta” adlı sergi, Karşıyaka Cerdelion Mutfak Sanatları Merkezi’nde açıldı ve ziyaretçilere farklı döneme ait kibrit kutularının tarihsel ve kültürel mirasını gösterdi.
50 yıldır kibrit kutusu topluyor
Prof. Dr. Sağlamtimur, koleksiyonun hikayesini anlatırken, Türkiye’de kibrit kutusu toplamanın 1970’li yıllarda bir gelenek haline geldiğini belirtti. Çocukluk yıllarında Adıyaman’da başlayan bu merak, zamanla koleksiyona dönüşmüş. 50 yıldır kibrit kutusu toplayan Sağlamtimur, koleksiyonunda Türkiye ve 130-140 yabancı ülkeye ait kibrit kutularına yer verdi. Koleksiyonundaki en eski kibrit kutuları ise 1935-36 yıllarına tarihleniyor.
Tüketim alışkanlıklarını yönlendiren sosyal araçlar
Prof. Dr. Sağlamtimur, kibrit kutularının sadece günlük yaşamın bir parçası olmakla kalmadığını, aynı zamanda sosyo-ekonomik açıdan önemli bir rol oynadığını vurguladı. 1960-1990 yılları arasında en fazla üretimi yapılan kibrit kutuları, dönemin sosyal mesajları ve reklamları için önemli bir platform olmuştu. Bu dönemdeki kibrit kutuları, ucuz iletişim aracı olarak halkın tüketim alışkanlıklarını yönlendiren önemli unsurlar arasında yer alıyordu.
Kibrit kutularının dönüşümü ve geleceği
Sağlamtimur, kibrit kutularının geçmişteki estetik ve bilgilendirici tasarımlarının 1990’ların sonlarına doğru tekdüze hale geldiğini ve bilgisayar teknolojisinin etkisiyle grafiksel baskıların arttığını belirtti. Bugün ise kibritler genellikle promosyon ürünleri olarak kullanılmakta. Sağlamtimur, bu sürecin kibrit kutularının toplumsal anlamda kaybolmasına yol açtığını ifade etti.
Prof. Dr. Sağlamtimur’un sergisi, 29 Haziran 2025 tarihine kadar ziyaretçilerin ilgisine sunulacak. Sergi, kibrit kutularının tarihsel ve kültürel mirasını gözler önüne sererken, geçmişin günlük yaşamını anlamak için önemli bir fırsat sunuyor.
