Paslanmaz çelikte Posco Assan TST’nin talebiyle başlatılan anti-damping soruşturması, paslanmaz çelik kullanan sektörleri derin bir krize sürüklüyor. 800 binden fazla kişiye istihdam sağlayan 40 bin işletmede işten çıkarmalar artarken, artan fiyatlar ve ek vergiler nedeniyle hem iç pazar daralıyor hem de ihracat büyük oranda düşüyor. Sektör temsilcileri, ek vergilerin devam etmesi halinde ciddi iş kayıpları ve kapanmalar olacağı konusunda uyarıda bulunuyor.
Sektörde işsizlik tehlikesi
Türkiye’de 800 binden fazla kişiye istihdam sağlayan paslanmaz çelik sektörü, anti-damping soruşturması ve getirilen ek vergilerle zor durumda. Endüstriyel Mutfak, Çamaşırhane, Servis ve İkram Ekipmanları Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TUSİD) Yönetim Kurulu Başkanı Bekir Topuz, "Anti-damping sonrası gelebilecek ek vergiler sektörde 400 bin kişinin işsiz kalmasına neden olabilir. Çin’den alınan soğuk çekilmiş rulo sacın ton fiyatı 2.050 dolar iken, yüzde 12 vergi ile fiyatı 2.290 dolara çıkıyor. Eğer ek vergi gelirse, fiyat 2.900 dolarlara kadar yükselecek," dedi. Topuz, bu durumun iç piyasayı daha da daraltacağını ve işletmelerin kapanmasına neden olabileceğini vurguladı.
İhracatta 1 milyar dolar kayıp
Anti-damping soruşturması ve ek vergiler nedeniyle, Türkiye’nin endüstriyel mutfak ve mutfak ekipmanları ihracatında büyük kayıplar yaşanıyor. İlk 7 ayda ihracat 1 milyar dolar azalırken, yıl sonuna kadar bu kaybın 1,5 milyar dolara ulaşabileceği tahmin ediliyor. Konya gibi mutfak ekipmanları üretiminde önde gelen şehirlerde, üreticiler yüksek fiyatlar nedeniyle hem iç pazarda talep kaybı yaşıyor hem de ihracatta rakip ülkelere karşı avantajlarını kaybediyor. Konya’daki bir üretici, “Eğer böyle devam ederse, üretimi yurtdışına taşımak zorunda kalacağız," diyerek durumun ciddiyetine dikkat çekti.
Fiyat artışları ve işten çıkarmalar kapıda
Sektörde yaşanan krizin en somut örneklerinden biri, Konya’da fırın ve endüstriyel mutfak sektöründe tedarikçi olarak hizmet veren Klematis firmasının Genel Müdürü Ahmet Karaçam’ın açıklamaları. Karaçam, “2017’de ithal ürünlerin hakim olduğu bir sektörde yerlileştirme başarısını yakaladık. Ancak şimdi, ek vergi gelirse 40 olan çalışan sayımız önce 20’ye düşecek, ardından tamamen kapanmak zorunda kalacağız,” dedi. Karaçam, ek vergilerin devam etmesi halinde, Türkiye’nin ithalat cenneti haline gelebileceğini ve iç pazarda ekmek ve simit gibi temel gıda ürünlerinde bile zamların kaçınılmaz olacağını belirtti.
"Fabrikamı Posco Assan TST’ye vereceğim"
Paslanmaz çelikteki kriz, yalnızca küçük ve orta ölçekli işletmeleri değil, büyük üreticileri de vuruyor. Osimo firmasının Yönetim Kurulu Başkanı Rıza Bayar, “Ek vergi söylentisi bile ürün fiyatlarını yüzde 10-15 artırdı. Eğer ek vergi gelirse, fabrikamı kapatıp anahtarlarını Posco Assan TST’ye teslim ederim” dedi. Bayar, İtalyan rakiplerinin fiyatlarıyla rekabet edemediklerini ve ihracat pazarlarını kaybetme riskiyle karşı karşıya olduklarını söyledi.
