Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonunda dün başlayan Hayvanları Koruma Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun tasarısı görüşmeleri bugün saat 07.45’te sonlandırıldı. Görüşmeler 22 Temmuz Pazartesi gününe ertelendi.
Sokakta yaşayan hayvanlara "ötanazi" adıyla öldürmeninin yolunu açan yasa teklifiyle ilgili Özgür Özel, "Kırmızı alarmdayız. Çok özel ve sağlık sorunlarına dayalı mazeretler hariç grubumuz mücadelesini sürdürecek" dedi.
Özel, “Hayvanlara uygulanan şiddet ve kötü muamele olaylarının önlenmesi için” 2019’da TBMM’de AK Parti, CHP, İYİ Parti, MHP ve HDP tarafından kurulan Hayvan Hakları Komisyonunun hazırladıkları raporu hatırlattı. Oluşturulabilecek bir fon bütçesiyle aşılama, kısırlaştırma ve barınaklar yapılabileceğini belirten Özgür Özel, şöyle devam etti:
"Bu teklif belediyelere sokak hayvanlarını katledin demek. CHP'li belediyeler bunu yapmayacak ama yapacak onlarca belediye çıkacak. Muğlak ifadeler var. Kamu tehdidine kim karar verecek? Engelli hayvanların itlafına yol açabilecek kötü ifadeler var. Biz bu teklife karşı kırmızı alarmdayız. Çok özel ve sağlık sorunlarına dayalı mazaretler hariç grubumuz mücadelesini sürdürecek. Tarih önünde yapmamız gerekeni yapacağız."
Komisyonda neler yaşandı?
Komisyon Başkanı AK Parti Kahramanmaraş Milletvekili Vahit Kirişci’nin ara vermeden yaklaşık 18 saat görüşmeleri devam ettirmesi muhalefet parti milletvekillerinin tepkisine neden oldu. Sağlıksız koşullarda çalıştıklarını belirten muhalefet vekilleri masalara vurarak, Başkan Kirişci’yi protesto etti.
TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu 17 Haziran saat 14.00’te toplandı. Görüşmelere hak savunucusu sivil toplum kuruluşu üyelerinin ve gazetecilerin alınmaması damgasını vurdu.
CHP Grup Başkanvekili Murat Emir, Komisyon Başkanı AK Parti Kahramanmaraş Milletvekili Vahit Kirişci’nin gazetecileri komisyon salonundan çıkartacağına ilişkin sözlerine tepki göstererek, “Sizi buradan dışarıya çıkartmaya kalktıklarında biz kendimizi siper edeceğiz. Bu komisyonda ne konuşuluyorsa ne söyleniyorsa kim hayvan haklarını savunmuyorsa, kim ‘sokak hayvanları öldürülsün, katledilsin’ diye mücadele ediyorsa hepsini Türk milleti görsün” dedi.
Emir, Anayasa'ya aykırılık açısından usul tartışması açılmasını istedi. Ancak muhalefet milletvekillerinin “Anayasa'ya ayrılık” önergeleri kabul edilmedi.
Muhalefet milletvekillerinin usul tartışması talepleri üzerine Kirişçi, Anayasa’ya aykırılık açısından usul tartışması açtı. TİP İstanbul Milletvekili Sera Kadıgil, 4 milyon hayvanın öldürülmesi için sunulan teklifin Anayasa’ya aykırı olduğunu söyledi.
CHP Milletvekili Utku Çakırözer, sosyal medya üzerinden “Uyutarak, öldürerek bu sorun çözülmez!” diyerek eleştirilerini paylaştı.
Komisyonda söz alan CHP Sinop Milletvekili Barış Karadeniz AK Parti Grubu’na yönelik “Hayvanları Koruma Kanunu’nda değişiklik yapıyoruz. Hayvanları öldürmeyi konuşuyoruz. Tarihe şerh düşün. Bu yaptığınız işle tarihte çok güzel anılacaksınız. Çocuklarınıza sordunuz mu? Çocuklarınız size soracak ‘Bu yasayı nasıl getirdiniz’ diye nasıl hesap vereceksiniz?” diye konuştu.
“İtlaf yüzde 13, kısılaştırma yüzde 78 başarı sağlıyor”
AKP Rize Milletvekili Harun Mertoğlu ise komisyon toplantısında teklifin sokaklarda yaşanan sorunların çözümüne yönelik olduğunu belirtti. Mertoğlu sokakların hayvanlar için bir yaşam alanı olamayacağını, sokaklarda açlık, susuzluk, bulaşıcı hastalıklar olduğunu savundu.
Türk Veteriner Hekimler Birliği Başkanı Murat Arslan, çözümün 1,5 milyon hayvanı kısırlaştırmakta olduğunu vurgulayarak “2016’da yapılan bir araştırmaya göre itlaf, 20 yıl içinde popülasyonu sadece yüzde 13 azaltıyor. 2024 yılına ait bir çalışmada kısılaştırmanın yüzde 78 başarı sağladığı belirtiliyor” ifadelerini kullandı.
Komisyon Başkanı Kirişci, çıkan tartışmadan dolayı kanun teklifi görüşmelerine ara verdi.
Aranın ardından komisyon salonunda yeterince yer olmaması sebebiyle kanun teklifi görüşmelerinin TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda yapılmasına karar verildi.
Komisyon üyeleri Plan ve Bütçe Komisyonu salonuna geçti. Teklife itiraz eden hayvan hakları savunucusu derneklerin temsilcilerinin bu kez salona alınmaması tartışma ve gerginlik yaşandı.
Görüşmeler komisyonda devam ederken farklı baroların hayvan hakları komisyonu üyesi avukatlar hayvan hakları savunucuları, sokak hayvanlarına “ötanazi” (öldürme) öngören kanun teklifini protesto etmek için TBMM önünde toplandı.
İlk üç madde kabul edildi
Kanun teklifinin ilk üç maddesi AKP’li ve MHP’li milletvekillerinin oylarıyla kabul edildi.
MADDE 1: 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanununun 1’inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Kanunun amacı;” ibaresinden sonra gelmek üzere “insan, hayvan ve çevre sağlığı gözetilmek kaydıyla” ibaresi eklendi.
MADDE 2: 5199 sayılı Kanunun 3’üncü maddesinin birinci fıkrasının (f) ve (j) bentleri değiştirildi, (k) bendi revize edildi:
(f) Sahipsiz hayvan: Sahipli hayvanlar dışında kalan evcil hayvanlar
(j) Sahipli hayvan: Bir kişi, kuruluş, kurum ya da tüzel kişilik tarafından sahiplenilen, bakımı, aşıları, periyodik sağlık kontrolleri yapılan ve Bakanlık veri tabanına kaydedilen ev hayvanları
MADDE 3: 5199 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi yürürlükten kaldırıldı, (d) ve (j) bentlerinde değişiklikler yapıldı.
