Son yıllarda artan orman yangınları, doğal yaşamı ve insan hayatını ciddi tehdit ederken, müdahale süreçlerinde yeni teknolojilerin kullanımı kaçınılmaz hale geldi. Dron teknolojisi, yangınların erken tespiti, anlık bilgi aktarımı ve müdahale süreçlerinde büyük bir devrim yaratıyor. İnsansız hava araçları, yangınla mücadele eden ekiplerin işini kolaylaştırırken, yangınların büyümesini engelleyerek çevreyi ve insan yaşamını korumada önemli bir görev üstleniyor.
Dronlar orman yangınlarında nasıl kullanılıyor?
Orman yangınlarına müdahalede kullanılan dronlar, gelişmiş sensörler, termal kameralar ve anlık veri aktarım özellikleri sayesinde yangın söndürme ekiplerine büyük avantaj sağlıyor. Dronların kullanım alanları şu şekilde özetlenebilir:
Erken tespit: Termal kameralar sayesinde dronlar, yangınların henüz küçükken tespit edilmesini sağlar. Bu, yangının büyümesini engelleyerek müdahalenin daha hızlı olmasına olanak tanır.
Canlı görüntü aktarımı: Yangının yayılma hızını, yönünü ve şiddetini anlık olarak takip eden dronlar, itfaiye ekiplerine stratejik kararlar almada yardımcı olur.
Zorlu bölgelere erişim: Dronlar, insanların ulaşamayacağı engebeli arazilerde yangınla mücadelede kritik bir rol oynar. Özellikle dağlık ve yoğun ormanlık bölgelerde yangının yayılımını gözlemlemek için en ideal araçlardır.
Yangınla mücadele: Yeni nesil insansız hava araçları, yangınla doğrudan mücadele etmek üzere tasarlanmıştır. Yangın söndürücü kimyasalları taşıyan dronlar, alevlerin üzerine müdahale edebilecek şekilde programlanmıştır.
Orman yangınlarında hız ve verimlilik sağlıyor
Dronlar, yangın söndürme sürecinde en değerli kaynaklardan biri olan zamanı etkin bir şekilde kullanmayı sağlar. Yangının erken tespiti, yayılma hızı ve alevlerin yönü hakkında anlık bilgi sağlayarak ekiplerin doğru kararlar almasına yardımcı olur. Özellikle geniş alana yayılan orman yangınlarında, yerden yapılacak müdahalelerde zaman kaybedilebiliyor. Ancak dronlar sayesinde bu süreç hızlanıyor ve yangının kontrol altına alınması daha erken gerçekleşebiliyor.
Termal kameralar ile görünmeyeni görmek
Dronlar, termal kameralar sayesinde yangınların gözle görülmeyen sıcak noktalarını tespit eder. Bu teknoloji, sadece alevleri değil, yer altındaki kömürleşen ağaç köklerini ya da yanan orman altı bitki örtüsünü de tespit ederek, yangının gizli bir şekilde ilerlemesini önler. Ayrıca, yangın söndürme çalışmalarının tamamlandığı düşünülen bölgelerde dronlar, geride kalan sıcak noktaları kontrol ederek tekrar alevlenme riskini minimuma indirir.
Zorlu arazilerde insansız müdahale
Orman yangınları çoğu zaman ulaşılması güç, engebeli ve tehlikeli arazilerde meydana gelir. İnsansız hava araçları, bu tür bölgelerde yangınla mücadelede en etkin çözümü sunar. Dronlar, insan hayatını riske atmadan yangınla mücadeleye katılabilir ve yangının yayılma hızı ile yönünü güvenli bir mesafeden analiz edebilir. Özellikle helikopter ve uçakların inemediği alanlarda, dronlar en ideal yangın söndürme aracıdır.
Yangın söndürme dronlarının geleceği
Gelişen teknoloji ile birlikte dronların yangınla mücadeledeki kapasitesi de artıyor. Dronlar, sadece gözlemci olarak değil, doğrudan müdahale eden cihazlar olarak kullanılmaya başlıyor. Gelecekte, daha büyük yangın söndürme kimyasal kapasitelerine sahip dronlar, yer ekiplerine destek sağlarken, yangın söndürme uçakları ve helikopterlerin yerini alabilecek kadar gelişebilir.
Yeni nesil dronlar, otonom uçuş kabiliyetleri sayesinde yangın sahasında ekipler tarafından yönlendirilmeksizin, kendiliğinden yangına müdahale edebilecek. Yapay zeka ile donatılmış dronlar, yangının yayılma modelini tahmin ederek, önleyici müdahalelerde bulunacak ve itfaiye ekiplerinin yükünü büyük ölçüde hafifletecek.
Türkiye’de dron kullanımı
Türkiye, sıkça karşılaşılan orman yangınlarına karşı dron teknolojisini etkin bir şekilde kullanmaya başlayan ülkelerden biridir. Özellikle Ege ve Akdeniz bölgelerinde meydana gelen orman yangınlarında dronlar, gözlem ve erken tespit konusunda kritik rol oynamaktadır. Orman Genel Müdürlüğü ve AFAD, yangınlarla mücadelede insansız hava araçlarının kullanımını yaygınlaştırmak için çeşitli projeler başlatmıştır. Gelecekte, yangın söndürme kapasitesine sahip dronların Türkiye’de de daha aktif olarak kullanılması beklenmektedir.
