“Biz kadınlar bu hak cihadında en önde olacağız ve medeniyete riyâlar söyleyen varlıklara her zaman lânetler, lanetler!”
Türk milletinin var olma savaşı olan Millî Mücadele'de kadınların rolü, tarih boyunca unutulmaz bir yer edinmiştir. Bu dönemde kadınlarımız, mitingler, basın faaliyetleri, dernekler ve cephe faaliyetleri gibi çeşitli alanlarda aktif bir şekilde mücadele etmişlerdir.
Mitinglerde Türk kadını
Yabancı işgale karşı protestolar, Türkiye'nin dört bir yanında düzenlenen mitinglerle haykırıldı. İlk miting, Redd-i İlhak Millî Heyeti’nin çağrısıyla 14-15 Mayıs 1919'da İzmir'de gerçekleşti. Ardından İstanbul ve diğer şehirlerde birçok miting düzenlendi. 19 Mart 1919’da İstanbul’da, kadınların da katılımıyla gerçekleştirilen ilk mitingde işgal kuvvetleri protesto edildi. Halide Edip, bu mitinglerde Türk kadınının savaşta yer alması gerektiğini vurguladı.
Kadın derneklerinin faaliyetleri
Millî Mücadele döneminde birçok kadın derneği kurularak, vatanın kurtarılması için çeşitli faaliyetlerde bulundu. Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti, bu dernekler arasında en önemli olanıydı. Sivas'ta kurulan bu cemiyet, işgali protesto eden telgraflar gönderdi ve halkı mücadeleye çağırdı. Kastamonu'da kurulan Müdafaa-i Hukuk Kadınlar Şubesi ise, konferanslar ve mitingler düzenleyerek millî dâvanın önemini anlattı.
Cephede Türk kadını
Türk kadınları, Millî Mücadele sırasında cephede de yer aldı. Kara Fatma ve Nene Hatun gibi kahramanlar, bu dönemde kadınların savaşta gösterdiği cesareti simgeliyor. Asker Saime, Garp cephesinde önemli görevler üstlenerek başarılar elde etti. Kılavuz Hatice, Fransız kuvvetlerine kılavuzluk ederek savaşın seyrini değiştirdi. Bu kadınlar, yalnızca savaşta değil, aynı zamanda cephe gerisinde de büyük katkılarda bulundular.
Halide Edip'in rolü
Halide Edip, Millî Mücadele’yi tanıtan eserler yazarak halkı cesaretlendirdi. "Ateşten Gömlek" gibi eserleri, toplumun moralini yükseltti. Ayrıca gençlere seslenerek, vatanın kurtarılması için birlik ve beraberlik içinde olmaları gerektiğini hatırlattı.
Mustafa Kemal Atatürk, kadınların bu fedakârca çalışmalarını takdir ederek, onların Millî Mücadele’deki rolünü vurguladı. 21 Mart 1923'te yaptığı konuşmasında, Anadolu kadınlarının milletin kurtuluşundaki önemini dile getirdi ve onlara olan minnetini belirtti.
Sonuç olarak, Millî Mücadele, Türk kadınının cesaret, fedakârlık ve kararlılıkla dolu bir tarihinin başlangıcını simgeler. Bu dönemde kadınlarımız, ülkenin bağımsızlığı için mücadele etmiş ve bu sayede toplumsal değişimlerin önünü açmışlardır.
