Covid-19 gibi bir pandemi süreci beklenmiyor
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından Mpox virüsü için küresel halk sağlığı acil durumu ilan edildi, ki bu beklenen bir gelişmeydi. Zira Afrika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) bu yönde bir açıklama yapmıştı. Ancak şunu belirtmek gerekir ki, mevcut durumda Covid-19 gibi bir kapanma ya da pandemi süreci yaşanması beklenmiyor. Bununla birlikte, bağışıklık sisteminizi güçlü tutmanız ve özellikle selektif IgA seviyesini korumanız öneriliyor.
Mpox Virüsü nedir?
Maymun Çiçeği (Mpox) virüsü yaklaşık 54 yıldır bilinen bir hastalık olup, ilk olarak 1970 yılında Afrika'da tespit edildi. Başlangıçta hayvandan insana bulaşan bir virüs olarak tanımlandı, ancak son varyantlar insan insana bulaşıyor. Son iki yılda 40 bin vaka ve 1.500 ölüm gerçekleşti. Ölümlerin %85'i 19 yaş altındaki çocuklarda görüldü. Geçen yıl Avrupa'da, özellikle Londra'da vakalar artınca acil durum ilan edilmiş, ancak 10 ay sonra bu durum kaldırılmıştı. Bu yıl ise virüsün mutasyona uğramasıyla durum farklı bir hal aldı.
Virüsün mekanizması ve türleri
Mpox virüsü, çiçek virüsü ailesinden gelen Orthopoxvirus ailesine ait. Virüsün iki türü var: Clade 1 ve Clade 2. Clade 1 daha bulaşıcı ve ağır seyreden bir form olup, mutasyona uğrayarak Clade 1b isimli bir varyant oluşturdu. Bu yeni form, insandan insana bulaşıyor ve enfeksiyon şiddeti yüksek. İnsan çiçeği virüsü (variola) ile %96 oranında genom dizilimi benzer olan Mpox virüsü, geçmişte insan çiçeği aşılarıyla kısmen kontrol altına alınmıştı. Ancak son çıkan Clade 1b varyantı, bu aşıların koruma kapasitesini aşarak sıkıntı yaratmaya başladı.
Bulaşma yolları ve korunma yöntemleri
Virüs, cinsel temas, sarılma, öpüşme gibi yakın fiziksel temaslar yoluyla yayılırken, enfekte bireylerin kişisel eşyalarına temasla da bulaşabilir. Clade 1b ile enfekte olan birinden gelen damlacıklar yoluyla da bulaşma mümkündür. Korunma yöntemleri arasında alkol bazlı dezenfektan kullanımı, el ve yüz yıkama, gargara yapma gibi temel hijyen uygulamaları bulunuyor. Ayrıca bağışıklık sisteminizi güçlü tutmak en etkili korunma yöntemidir. Bu bağlamda, vitaminler, mineraller ve antioksidanların düzenli olarak alınması önerilir.
Mpox virüsünün özellikleri
Mpox virüsü, hücrelere E8, A28, A29 ve H3 genleri aracılığıyla tutunur. Diğer virüslerden farklı olarak, hücre çekirdeğine girmeden stoplazmada çoğalabilir. DNA virüsü olması nedeniyle, bağışıklık sistemi ile etkileşimi ve ondan kaçma yeteneği yüksektir. Virüs, kuru ve soğuk ortamlarda uzun süre bulaşıcı kalabilir ve yüksek sıcaklıklardan olumsuz etkilenir. Organik çözücülerde ise virüs inaktif hale gelir.
Belirtiler ve semptomlar
Mpox virüsü, hastalığın üç evresinde farklı semptomlarla kendini gösterir:
- İlk Evre: Ateş, halsizlik, baş ağrısı, kas ve kemik ağrıları.
- İkinci Evre: Lenf bezlerinde şişme, kaşıntı, kızarıklık, su toplamış ve kabuk bağlamış cilt lezyonları.
- Üçüncü Evre: Bağışıklığın düşmesiyle birlikte ikincil bakteriyel enfeksiyonlar, solunum sıkıntısı, bronkopnömoni, ensefalit ve gastrointestinal sorunlar.
Panik yapmayın, tedbir alın!
Ülkemizde şu anda bir risk bulunmamakla birlikte, güneyde Mısır, batıda İtalya, İngiltere ve Almanya'da vakalar görüldü. Bu nedenle Mpox virüsüne karşı dikkatli olunması gerekiyor. Bağışıklık sisteminizi güçlü tutarak ve belirtilen korunma yöntemlerine dikkat ederek virüse karşı en etkili korumayı sağlayabilirsiniz. Ayrıca çantanızdan kolonyanızı eksik etmeyin! Unutmayın, bu virüs Covid-19 gibi sık mutasyona uğramaz, dolayısıyla paniğe gerek yok.
