Yeni ekonomi yönetiminin başlattığı kur korumalı mevduattan çıkış stratejisi kapsamında vergi avantajlarının kaldırılması ve faiz üst sınırının indirilmesi adımları sürüyor. QNB Finansbank ekonomistlerinin modellemelerine göre, Kur korumalı mevduat (KKM) stokunun yıl sonunda 25 milyar dolara gerileyerek Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) bilançosu ve parasal göstergeler üzerindeki baskınlığı azaltacağı hesaplanıyor.
Kur korumalı mevduatın azalma süreci
Geçen yılın Temmuz ayında 140.8 milyar dolar ile zirve yapan KKM stok bakiyesi, yıl sonunda 96.1 milyar dolara, bu yıl Mayıs sonunda ise 69.1 milyar dolara geriledi. Haziran sonunda 66.8 milyar dolar olan KKM stok tutarı, 19 Temmuz itibariyle 62.5 milyar dolara düştü. QNB Finansbank ekonomistlerinin hesaplamalarına göre, bu yılın Eylül sonunda 40 milyar dolara, yıl sonunda ise 25 milyar dolara gerilemesi bekleniyor.
Ekonomistlerin modelleme yöntemi
Ekonomistler, haftalık olarak açıklanan KKM verilerini kullanarak, haftalık akımları tahmin eden bir model geliştirdi. Bu model sayesinde KKM yenileme oranlarını hesaplayabiliyor ve stok KKM’nin gelecekteki seyrini daha iyi tahmin edebiliyorlar. Geçmiş veriler, TCMB’nin yayınladığı ay sonu KKM tutarları ile model sonuçlarını karşılaştırarak doğrulandı.
Döviz mevduata kayış beklentisi
Ekonomistler, KKM’den dönen paranın sınırlı da olsa bir kısmının döviz mevduata gidebileceğini belirtiyor. Bu durum, TCMB’nin döviz alış hızını ve döviz mevduattaki düşüşü yavaşlatabilir. Ancak KKM’deki düşüşün devam etmesi, finansal istikrar ve para politikasının etkinliği açısından önemli görülüyor.
Son altı ayın en sert düşüşü
19 Temmuz haftasında kur korumalı mevduatlar 60.9 milyar TL düşüşle son altı ayın en sert gerilemesini kaydetti. Bu düşüş, şirketlere yönelik vergi avantajlarının sona ermesiyle hızlandı. Ağustos ayından itibaren bireysel KKM hesaplarının da stopaja tabi olmasıyla birlikte KKM’de düşüşün daha da hızlanması bekleniyor.
KKM’nin azalması, TCMB bilançosu ve parasal göstergeler üzerindeki baskıyı belirgin şekilde azaltacak. Bu durum, finansal istikrar ve para politikasının etkinliğinin artırılmasına katkıda bulunacak.
Kur korumalı mevduatın geleceği (2024)
KKM stok tutarı: Haziran sonunda 66.8 milyar dolar, 19 Temmuz itibariyle 62.5 milyar dolar
Beklenen değer: Eylül sonunda 40 milyar dolar, yıl sonunda 25 milyar dolar
Vergi avantajı: Kaldırıldı
Faiz üst sınırı: Düşürüldü
