Deniz altı dünyasının ilginç canlılarından biri olan kum doları, deniz tabanında yaşayan, yuvarlak ve ince yapılı bir deniz canlısıdır. Deniz yıldızlarıyla aynı sınıfa ait bu canlı, hem ekosistem hem de deniz biyolojisi açısından oldukça önemlidir.
Kum doları nedir?
Kum doları, denizlerde yaşayan, Echinoidea sınıfına ait bir deniz canlısıdır. Latince adı Clypeasteroida olan bu canlılar, deniz tabanında kum ve çamur içerisinde yaşar. Genellikle sığ denizlerde bulunurlar ve yuvarlak, düz bir disk şekline sahiptirler. Canlının iskeleti beyazımsı ve hafif kabartmalı desenlerle kaplıdır, bu özellikleri onu kumlu ortamda oldukça kamufle eder.
Yaşam alanı neresi? Türkiye’de ne kadar yaygın?
Kum dolarları, dünya genelinde tropik ve subtropik denizlerin sığ sularında bulunur. Türkiye’de Ege ve Akdeniz kıyılarında nadir de olsa görülebilir. Genellikle sahil boyunca bulunan bu canlılar, dalgaların getirdiği kumlu alanlarda yaşamayı tercih ederler.
Kum dolarının ekosistemdeki rolü
Kum dolarları, deniz ekosisteminde önemli bir rol oynar. Kum ve çamurdan besinleri süzerek beslenirler, böylece deniz tabanının temizlenmesine katkıda bulunurlar. Aynı zamanda, deniz tabanındaki mikroorganizmalar için bir yaşam alanı sağlarlar.
Kum dolarlarının fizyolojik özellikleri
Kum dolarlarının en dikkat çekici özelliği, ince yapılı iskeletleridir. Bu iskeletler genellikle deniz kıyılarında kabuk koleksiyoncuları tarafından toplanır. Canlı iken genellikle kahverengimsi veya yeşilimsi renkte olan kum dolarları, öldükten sonra beyazlaşır ve kabuğu oldukça narin bir hale gelir.
Kum dolarlarının korunması
Kum dolarları, deniz ekosisteminde kritik bir yere sahip olduklarından korunmaları önemlidir. Aşırı toplanmaları, habitatlarının tahrip edilmesi veya deniz kirliliği, bu canlıların popülasyonunu olumsuz etkileyebilir. Türkiye’de bu canlıların korunması için kıyı temizliği ve deniz habitatlarının korunması yönünde çalışmalar yapılmaktadır.
