Ada hâlâ bölünmüş durumda ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti uluslararası arenada tanınmıyor. Bu durumu anlamak için tarihe ve jeopolitik dinamiklere bakmak gerekiyor. Peki, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni neden hiçbir ülke tanımıyor?
Tarihi arka plan
Kıbrıs sorunu, tarihteki birçok jeopolitik sorun gibi karmaşık bir geçmişe sahip. 307 yıllık Osmanlı hakimiyetinin ardından Ada, 1878 yılında İngiltere himayesine geçti. O dönemde Rumlar ve Türkler Ada'da dağınık bir şekilde yaşıyordu. 1950'lere gelindiğinde, Kıbrıs’ın Yunanistan'la birleşmesi amacıyla örgütlenen EOKA gerilla hareketi güçleniyordu ve şiddet olayları artmıştı. Türk tarafı ise “Ya taksim, ya ölüm” sloganıyla adanın bir bölümünün Türkiye’ye bağlanmasını talep ediyordu.
1960 Kıbrıs Cumhuriyeti
1960 yılında adadaki iki halkın eşitliğini temel alan Kıbrıs Cumhuriyeti, İngiltere, Türkiye ve Yunanistan’ın garantörlüğünde kuruldu. Ancak adada çoğunluğa sahip olan Rum kesimi bu sonuçtan rahatsızdı. Türklerin eşit haklara sahip olmasına karşı çıkıyorlardı. 1963 yılında Türklere verilen haklar Başkan Makaryos tarafından kaldırıldı ve Rum kesiminde Yunanistan’la birleşme söylemleri tekrar yükselmeye başladı. Karşılıklı şiddet olayları bu dönemde doruğa çıktı.
1974 darbesi ve Türkiye'nin harekatı
15 Temmuz 1974’te adada darbe oldu. Darbeyi Yunan askeri cuntasının desteklediği EOKA lideri Nikos Sampson gerçekleştirdi ve Kıbrıs’ı Yunanistan’a bağlamak istiyordu. Bu olay adanın kaderini belki de geri dönülmeyecek şekilde değiştirdi. 5 gün sonra Türkiye, adadaki Türklerin güvenliğini gerekçe göstererek askeri harekât başlattı ve harekâtın sonunda adanın %37’lik kısmı Türk kontrolüne geçti.
KKTC'nin bağımsızlık ilanı ve tanınmama sebepleri
1983'te Türk kontrolündeki kesim bağımsızlığını ilan etti. Ancak "Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti" olarak ilan edilen bu devleti tanıyan ülke olmadı. Bangladeş ilk başta tanısa da 24 saat sonra ABD'nin baskısıyla bu kararını geri çekti. Peki, Kuzey neden bağımsızlık ilan etti ve neden hiçbir ülke tanımıyor?
Prof. Dr. Serhat Güvenç'in yorumu
Prof. Dr. Serhat Güvenç’e göre, KKTC'nin tanınmamasının ana sebebi uluslararası hukuka ve Birleşmiş Milletler kararlarına dayanıyor. BM, Kıbrıs'ı tek bir devlet olarak kabul ediyor ve adanın kuzeyindeki durumun bir işgal olduğunu öne sürüyor. Ayrıca, Avrupa Birliği ve ABD gibi önemli aktörler de Kıbrıs’ın bölünmüşlüğünü kabul etmiyor ve diplomatik olarak tek bir Kıbrıs hükümetini tanıyorlar. Bu sebeplerle, KKTC'nin tanınması uluslararası arenada kabul görmüyor ve Kıbrıs sorunu Akdeniz'in ortasında çözülmemiş bir mesele olarak kalmaya devam ediyor.
