Kanunla, Anayasa Mahkemesinin, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Türk Standartları Enstitüsünün gelirleri arasında sayılan "genel bütçeden yapılacak Hazine yardımlarına" ilişkin hükme yönelik kararı doğrultusunda düzenlemeye gidilecek. Buna göre, söz konusu hüküm, Türk Standartları Enstitüsü ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun'a derç edilecek.
Karayolları Trafik Kanunu'nda tanımlanan taşıt ve iş makineleri ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına devredilen bu türdeki taşıt ve iş makinelerinin idareler adına bütüncül ve hızlı bir şekilde, belirlenecek esas ve usuller çerçevesinde satışının gerçekleştirilmesi amacıyla Özelleştirme İdaresi Başkanlığına yetki verilecek.
Bu kapsamdaki işlemler ve ihale sürecinin yürütülmesi dahil, ihtiyaç duyulan her türlü danışmanlık hizmeti alımı, Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilecek ve giderler Özelleştirme Fonu'ndan karşılanacak.
Satış bedelleri ve yatırım teşviklerinde yeni düzenlemeler
Satış bedellerinden masraflar düşüldükten sonra kalan tutar, genel bütçeli idareler için Hazine ve Maliye Bakanlığı Merkez Muhasebe Müdürlüğü hesabına, diğer idareler için ise ilgili muhasebe birimi hesaplarına aktarılacak. Aktarılan tutarlar, genel bütçeye veya ilgili kamu kurum ve kuruluşu bütçelerine gelir kaydedilecek. Satışlar açık ihale veya e-ihale yöntemleriyle gerçekleştirilecek.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı ile yatırımcılar arasında imzalanan yatırım teşviklerine ilişkin sözleşmeler, yatırım teşvik belgelerine benzer şekilde damga vergisinden muaf tutulacak. Bu düzenleme, 1 Temmuz 2024'ten itibaren geçerli olacak. Anayasa Mahkemesinin iptal gerekçesine uygun olarak üniversitelere öğretim elemanı kadroları ihdas edilecek. Ondokuz Mayıs Üniversitesine ilişkin kadro cetvelinde değişikliğe gidilecek ve bazı üniversite kadrolarına öğretim elemanları eklenecek
BOTAŞ ve TPAO'ya yönelik yeni düzenlemeler
BOTAŞ’ın nakit yönetiminin sağlıklı yürütülmesi için, doğal gaz ithalatından kaynaklanan ödenmemiş vergi, fon ve idari para cezaları, gecikme zammı ve faizlerden oluşan borçlar, Hazineden alacağı görevlendirme bedeline karşı mahsup edilecek. Bu borçlar için hükmün yayımlandığı tarihten sonra feri alacak hesaplanmayacak. BOTAŞ’ın Hazineden olan görevlendirme bedeli alacakları, Hazine ve Maliye Bakanı tarafından belirlenecek ve mahsup işlemleri yapılacak.
Anayasa Mahkemesi’nin, Elektrik Piyasası Kanunu ve Kamu İhale Kanunu’ndaki değişikliklerle ilgili iptal kararı doğrultusunda, BOTAŞ’ın doğal gaz alımları Kamu İhale Kanunu’ndan istisna tutulacak. Ayrıca, BOTAŞ’ın doğal gaz alım süreçleri ve sonuçlandırılmasına ilişkin usul ve esaslar, Cumhurbaşkanı tarafından piyasa koşulları ve diğer temel ilkeler doğrultusunda belirlenecek.
TPAO da benzer istisnalardan yararlanacak. Kamu İhale Kanunu’ndaki parasal limitler, TPAO, BOTAŞ ve bağlı ortaklıklarının petrol ve doğal gaz arama, üretim, taşıma, depolama gibi faaliyetleri için uygulanmayacak. Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü’nün ithalat yoluyla yapacağı tarımsal ürün alımları da bu istisnadan yararlanacak.
BOTAŞ’ın alımları, belirlenen temel ilkeler doğrultusunda, satın alma yöntemleri, ilan süreleri, doküman hazırlanması, tekliflerin değerlendirilmesi gibi süreçlerle ilgili esas ve usuller, Elektronik Kamu Alımları Platformu (EKAP) üzerinden gerçekleştirilebilecek şekilde düzenlenecek.
Akaryakıt düzenlemeleri
TBMM Genel Kurulunda kabul edilen yeni düzenlemeler şu şekilde:
Hibrit elektrikli araçlar için ÖTV düzenlemesi
Plug-in hibrit elektrikli araçlar için, karbondioksit emisyonu 25 gramın altında ve elektrikle katedilebilir menzil 70 kilometre ve üzerinde olan araçlardan, motor silindir hacmi 1800 cm³'ü geçmeyenlerin ÖTV oranları yeniden belirlenecek.
Akaryakıt ikmal düzenlemesi
Kamu kurumlarına, fabrikalara, şantiyelere ve madenlere yapılan akaryakıt teslimatları hariç, araçlara akaryakıt ikmali yalnızca bayilik lisansına sahip ve yeterli donanıma sahip akaryakıt istasyonlarından yapılabilecek.
Akaryakıt istasyonu dışında yapılan teslimatlarda, akaryakıtın alıcı deposuna taşınması bayilik lisansına sahip satıcı tarafından sağlanacak. Bu düzenleme 1 Ocak 2025'te yürürlüğe girecek.
Limanlar ve havalimanları için istisnalar
Limanlar ve havalimanlarında, özellikle acil yakıt ihtiyaçları ve iş makinelerinin verimli çalışması için akaryakıt ikmali istasyonlar dışında yapılabilecek. Ancak, bu durum belirli şartlara uyulması koşuluyla mümkün olacak.
Tasarruf düzenlemelerine aykırı işlemler disiplinle cezalandırılacak
Yeni düzenlemeye göre, kamu kurum ve kuruluşlarının tasarruf tedbirlerine uyumu Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından izlenecek ve denetlenecek. Bu tedbirlere uymayanlar hakkında disiplin hükümleri uygulanacak ve sonuçlar Cumhurbaşkanlığına bildirilecek.
Bakanlıklar ve merkezi idare kuruluşlarının il özel idareleri aracılığıyla yapacağı yatırımlar, avans ödemeleri hariç, ilgili işe ait hakediş raporlarına dayanarak gerçekleştirilecek. Bu ödenekler ayrı tertiplerde izlenecek, diğer tertiplere aktarma yapılamayacak ve başka amaçlarla kullanılamayacak. Harcamayan kısımlar bir sonraki yılın bütçesine devredilecek.
Ayrıca, il özel idarelerine aktarılan kaynakların kullanılmayan kısımları, düzenlemenin yürürlük tarihi itibarıyla hizmeti yaptıran idareye iade edilecek.
GİB personelinin görev ve sorumlulukları düzenleniyor
Kanunla, Gelir İdaresi Başkanlığına bağlı birimlerde görev yapan gelir uzmanları ve gelir uzman yardımcılarının görev ve sorumlulukları da düzenlenecek.
Gelir İdaresi Başkanlığına ait defterdar kadrosu, mali ve sosyal hak ve yardımlar ile diğer özlük hakları bakımından vergi dairesi başkanı kadrosuna denk olacak.
Düzenlemeye göre, 1 Eylül 2024 tarihi itibarıyla kadroları kaldırılan "Defterdar Yardımcısı" ünvanlı personel, kadro derecelerine uygun olarak Gelir İdaresi Başkanlığı taşra teşkilatında bulunan Gelir İdaresi Grup Müdürü kadrolarına başkaca bir işleme gerek kalmaksızın atanmış sayılacak.
AYM'nin iptal kararının gerekçelerine göre düzenleme
Kanunla, avukatların, Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun kapsamında yükümlü sayılmasına ilişkin hükümde Anayasa Mahkemesinin iptal kararı nedeniyle bir düzenleme yapıldı. Buna göre, avukatların, sadece "taşınmaz alım satımı, sınırlı ayni hak kurulması ve kaldırılması, şirket, vakıf ve dernek kurulması" gibi işlerle sınırlı olarak MASAK yükümlüsü oldukları düzenleniyor. Öte yandan düzenlemede, savunma hakkı kapsamında icra edilen görevlerin ve edinilen bilgilerin (meslek sırrı olarak), MASAK yükümlülüğü kapsamında olmadığı vurgulanıyor. Mali Suçları Araştırma Kurulu tarafından verilen idari para cezalarına ilişkin ihtilafların görüleceği mahkeme, sulh ceza yerine idari yargı olacak.
Deprem bölgesinde nüfusu azalan belediyeler
TBMM Genel Kurulunda kabul edilen ve kamuda tasarruf tedbirlerine ilişkin düzenlemeler içeren Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile deprem bölgesindeki nüfusu azalan belediyelerin genel bütçeden alacakları payın azalması engellenecek. Buna göre, 30 Haziran 2027 tarihine kadar 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen depremler dolayısıyla genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerinde yer alan ve 2023 yılı ocak ayı verilerine göre nüfusu azalan belediyeler bakımından 2023 yılı ocak ayı nüfus verileri esas alınacak. Bu tarih aralığında 2023 yılı ocak ayı nüfus verilerinin geçildiği belediyelerde yüksek olan veriler dikkate alınacak. Devlet Desteklerinin İzlenmesi ve Denetlenmesi Hakkında Kanunu'nda yapılan değişiklikle, devlet desteklerinin bildirimi ve denetlenmesine ilişkin yönetmelikler, Cumhurbaşkanınca alınacak karar üzerine yürürlüğe konulacak. Strateji ve Bütçe Başkanlığı, kamu kurum ve kuruluşları, teşebbüslere mali fayda sağlayan uygulamalarına ilişkin her türlü kayıt ve veriyi, bünyesindeki bilgi sistemine aktaracak.
Başkanlık ve devlet yardımının uygulanmasından sorumlu olan kamu kurum ve kuruluşları, gerçek ve tüzel kişilerden, devlet yardımlarının izlenmesi ve etkilerinin değerlendirilmesi amacıyla bilgi, belge, kayıt ve veri talep edebilecek. Söz konusu bilgi, belge, kayıt ve veriler bunlara sahip olan genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile kamu tüzel kişiliğini haiz kurumlardan da talep edilebilecek. Bu suretle kendisi ile bilgi paylaşılanlar, paylaşılan verinin gizliliğinden ve güvenliğinden sorumlu olacak. Kişisel verilerin korunması ile ilgili hükümleri ihlal edenler, muhtelif kanunlar gereğince gizli kalması lazım gelen bilgileri ifşa edenler ile bu fıkrada belirtilen amaç dışında kullananlar hakkında Türk Ceza Kanunu ve ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanacak.
Devlet Destekleri Bilgi Sistemi'nde yer alan her türlü kayıt ve veri ile sisteme ilişkin mevcut teknik dokümantasyon ve kaynak kodları, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde bir protokol ile Strateji ve Bütçe Başkanlığına devredilecek. Düzenleme ile İller Bankasının sermaye tavanı arttırılarak 9 milyardan 60 milyar liraya çıkarılacak.
Yönetim kurulu üyelikleri
Kamu idareleri ve bu idarelere bağlı, ilgili ve ilişkili kurum ve kuruluşlar, sermayesinin yarısından fazlası tek başına veya birlikte ya da ayrı ayrı doğudan veya dolaylı olarak kamuya ait olan ortaklıklar; fonlar, döner sermayeler, il özel idareleri, belediyeler, il özel idareleri ve belediyelerin bağlı kuruluşları, kurdukları veya üye oldukları birlikler ile doğrudan veya dolaylı olarak tek başına veya birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları şirketler, kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların doğrudan veya dolaylı olarak tek başına veya birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip olduğu kuruluş, müessese, birlik, işletme ve şirketler, özelleştirme kapsam ve programında bulunanlarından sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait kuruluşlar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilen her statüdeki personel ile belediye başkanları, belediye meclisi üyeleri ve il genel meclisi üyelerinden; özel veya kamu ayırımı gözetilmeksizin her statüdeki kurum ve kuruluşun yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu, danışma kurulu üyeliğinde ve komisyon, heyet, komite ile benzeri organlarda görev alanlara, kurum içi ve kurum dışı ayrımı yapılmaksızın bu görevlerinden sadece biri için ücret ödenebilecek.
Bu kapsamda yürütülen görevler nedeniyle huzur hakkı, ücret, ikramiye gibi her ne ad altında olursa olsun bir ayda yapılabilecek ödemelerin toplam 108 bin net tutarının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçemeyecek.
Genel Kurulda kabul edilen önergeyle, sermayesinin yarıdan fazlası kamuya ait tüm ortaklıklar ve kamu görevlileri dışından madde kapsamındaki kamu kurum ve kuruluşları ile kamunun pay ve temsil hakkı olan kurum ve kuruluşlara atananlar da uygulama kapsamına alındı.
Bu kapsamda, belirtilen üst sınıra tabi ödemeler dışında, söz konusu görevler nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak herhangi bir ad altında ayni veya nakdi menfaat sağlanamayacak. Birden fazla görev alan personel, hangi görevin ücretini alacağını asli görevli olduğu kuruma beyan edecek. Birden fazla görev alan personele ödenecek tutar üzerinden gerekli vergi kesintileri yapılarak ilgilinin asli görevli bulunduğu kurumca bildirilen bir emanet hesabına yatırılacak. Üst sınırı aşan ya da ücret alınamayan görevlere ilişkin ödeme tutarları genel bütçe kapsamındaki idarelerde genel bütçeye, diğer idarelerde ise ilgili kurum bütçesine gelir kaydedilecek.
Uygulamada ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye ve uygulamayı yönlendirmeye Cumhurbaşkanlığı yetkili olacak.Kabul edilen bu düzenlemenin 1 Eylül 2024 olan yürürlük tarihi 1 Ocak 2025 olarak değiştirildi.Düzenleme ile İller Bankasının sermaye tavanı arttırılarak 9 milyardan 60 milyar liraya çıkarılacak.
