FATİH ÖZKILINÇ-İzmir Büyükşehir Belediyesi(İZBB) Meclisi mart ayı olağan toplantısı birinci birleşimi Başkan Tunç Soyer idaresinde İZBB Meclis Salonu’nda gerçekleştirildi. Oturumda AK Partili ve MHP’li meclis üyeleri İZBB’nin yaptığı kentsel dönüşüm çalışmalarına yönelik eleştirilerde bulundu. CHP’li Meclis Üyeleri ve Başkan Soyer ise muhalefetin eleştirilerine yanıt verdi.

AK Partili Hızal’dan dönüşüm eleştirisi

Toplantının gündem dışı konuşmalar bölümünde konuşan AK Parti Grup Başkan Vekili Özgür Hızal ise İZBB’nin kente izlediği dönüşüm modeline yönelik eleştirilerde bulundu. İzmir’in bir deprem kenti olduğunu vurgulayan Hızal, “İzmir’deki yapı stokunun yüzde 80 ila 85’i dayanıklı değil. Bu noktada İZBB’nin yapması gerekenler, merkezi idarenin yapması gerekenler var. İZBB’nin kentsel dönüşüm performansı hakkındaki eleştirilerimi defalarca yaptım, belki burada birçok arkadaşımız bana kızdı. Yakın zamanda bir açıklama yapıp ‘Bundan sonraki dönemde İZBB olarak bütçemizin yüzde 10’unu kentsel dönüşüme ayıracağız’ dediniz. Bizim açımızdan olumlu ama eksik bir açıklamaydı. Bugüne kadar kentsel dönüşüme bırakın yüzde 10’u, yüzde 1’ini bile ayırmadınız. Dört yıllık süreç içinde 50 milyar kaynak harcamışsınız, bunun yüzde 10’u 5 milyar yapar. Bunu ayırsaydık şu anda bu sorunları konuşuyor olmazdık” diye konuştu.

“Kentsel dönüşümde başarısız oldunuz”

İZBB iştiraki İZBETON’un yaptığı kentsel dönüşüm çalışmalarına yönelik eleştiriler üzerinden konuşmasını sürdüren Hızal, “İZBETON’un kentsel dönüşüm performansına baktığımızda Örnekköy 3. Etap dönüşüm seviyesi yüzde 69 olması lazım, hadi yüzde 50 diyelim. İlerleme seviyesi yüzde 8. İşin bitiş tarihi 29 Ağustos 2023. Bitecek mi, tabii ki bitmeyecek. Örnekköy 4. Etap yüzde 14 seviyesinde. Gaziemir 1. Etap; yüzde 2.5 seviyesinde, bitiş tarihi 2025. Uzundere 3. Etap yüzde 1; hatta daha da düşük. Bu, bizim yaklaşık üç yıldır burada adeta boğazımızı yırtarak ortaya koyduğumuz eleştirilerin göstergesi. Ne kadar haklı olduğumuzu bu veriler gösteriyor. İZBETON, yapması gerekeni yapmıyor. İZBETON ve İZBB sıfır lira bütçe ayırmış, vatandaştan toplayacağınız paralarla kentsel dönüşüm yapmaya çalışıyorsunuz ama başarısız oldunuz” diye konuştu.

Hızal’dan satış iddiası

İZBETON’un asli görevinin altyapı yatırımları ve yol, asfalt, kaldırım gibi çalışmalar olduğunu hatırlatan Hızal, “İZBETON’un asli işi altyapı yatırımları; yol, asfalt, kaldırım yapıyor. Bir de kentsel dönüşüm görevi verdik. İZBETON asli görevlerini yaparken başarısız oluyor ama bunun yanında gayrimenkul işine girmiş. Elime bir tapu senedi geçti. Bu, Bornova Erzene Mahallesi’ne ait bir tapu senedi. İZBB adına kayıtlı iken İZBETON adına satış ve tescil edilmiş’ deniliyor. Yaklaşık 39 milyon 20 bin liralık gayrimenkul İZBETON’a satılmış. İhaleye girmiş, encümen kararıyla satılmış. Bu ihaleye başka firma girmemiş, sadece İZBETON girmiş. Lütfetmiş, 39 milyon 10 bin liraymış, 39 milyon 20 bin lira vermiş. Araştırdım, İZBETON neden bunu almış. Orada uzun yıllar olan çam ağaçları var, burada ağaçlar kesilmek ve inşaat yapılmak isteniyor. Düşündük, araştırdık: Elimize taşınmaz kat karşılığı inşaat sözleşmesi geçti. Bunu bir firmaya veriyorlar. İZBETON burada beş kuruş para harcamamış. İZBB’nin gayrimenkullerini alırken milyonlarca lira harcanmış. Başka bir gayrimenkulü 25 milyona almış. Harcıyor ama kentsel dönüşüme değil. Kime ne verdiğini araştırın, siz bulun; ben burada anlatmayayım. İşe geldiğinde kooperatifle finans modeli oluşturuyoruz diyenler işe geldiğinde kat karşılığı inşaat sözleşmesiyle kime olduğunu bilmediğimiz birine veriliyor. Hatta orada o ağaçları kesmek için birtakım bürokratik işlemler de yapılıyor. Sonra bakılıyor ki o ağaçlar kesilemiyor, çünkü o gayrimenkul üzerine hacizler var. Maalesef ki kesilemiyor. Hacizler kimin, vergi dairesinin ve SGK’nın. Neden kaldıramıyorlar, finans yok. İşte, o finansı yaratacaklar. Bu şekilde kentsel dönüşümde başarılı olamayız’ diyorum. İZBB’de gururla yaptığım bir meclis üyeliği var, meclis üyesi olarak söylüyorum: Başarılı olamayız. Şapkanızı önünüze koyun, düşünün. İzmir’i dönüştürelim, İzmir’de deprem kapımızda” ifadelerini kullandı.

MHP’li Şahin: Enerjimizi dönüşüme harcamalıyız

MHP Grup Başkan Vekili Selahattin Şahin de kentteki kentsel dönüşüm çalışmaları üzerinden eleştirilerde bulunarak “Biz dönüşüm derken sadece İZBB’nin 6 adet Kentsel Dönüşüm Bölgesi dahil tüm İzmir’de ki riskli binalardan bahsediyoruz. Yapı stokunun 3’te 2’si depreme dayanaksız toplam 2 milyon 400 bin bağımsız bölümün yaklaşık 1 milyon 600 bini depreme dayanıksız. İZBB’nin 6 adet kentsel dönüşüm bölgesinden dönüştüreceği sayı 33 bin, 15 yıldır dönüştürülen sayı sadece 960 adet. İşte deprem öncesi yapılması gereken dediğimiz tam olarak bu. Biz yapı stokunu sadece belediye ya da merkezi hükümet eliyle dönüştüremeyiz. Yerel Yönetimler olarak bütün enerjimizi kentin yeniden planlanmasına ve dönüşümüne harcamamız lazım. Kent içindeki yoğunluğu dış çeperlere dağıtıp, yatay mimariyle uydu kentler oluşturmalıyız” dedi.

“Sistematik bir kötülük var”

Deprem ve kentsel dönüşüm özelinde tartışılan konular ve Cumhur İttifakı tarafından yapılan eleştiriler üzerine söz alan Bayraklı Belediye Başkanı Serdar Sandal, “Bu meselenin arkasında sistematik bir kötülük var. Ben bir belediye başkanı olarak özel bankalardan, kamu bankalarından kredi alamıyorum. Belediyelerin nakde ulaşmasıyla ilgili ciddi tedbirler alınıyor ama kamu kurumu olan belediyelerin finans arayışlarını eleştiriyorlar” dedi. Bayraklı’daki rezerv alan ile ilgili konuşan Başkan Sandal, “En hassas olduğumuz noktalardan biri Bayraklı’daki rezerv alan. Orada TOKİ konutlar yapıyor, arsa satıyor. Peki, depremzede için size verilen bu araziyi satarken buradan alınan parayı depremzedeye verdiğiniz konutların fiyatından düşüyor musunuz? Depremzedeler adına açık yüreklilikle söylüyorum, sesimiz duyulmuyor dertlerimiz görülmüyor. Ama burada doğruyu yansıtmayan bilgilerle bizleri karalamak adına ellerinden geleni yapıyorlar” diye konuştu.

CHP’li Aydın: Bunu yapmayan belediye yok

Eleştirilere yanıt veren CHP Grup Başkan Vekili Murat Aydın da “Özgür Bey dakikalarca anlattı. İZBB’nin bir gayrimenkulü varmış, İZBB bunu satmaya karar vermiş. Encümen İhale Kanunu’na göre satışa çıkarmış, ilan etmiş, bir alıcı gelmiş. Başkasının gelmesine engel var mıymış? “Hayır. İZBETON, sembolik olarak artış yapmak adına bir rakam vermiş. Baktım, zemin artı 9 kat yapılacakmış; bunun 15’i İZBB’nin 15’i müteahhidin. Bir bilgiyi eksik vererek, bir şey varmış gibi anlatarak konuyu gündeme getirmek böyle olur. İZBB ve birçok belediye taşınmazlarını satabilir, bunu yapmayan belediye yoktur. ‘Bu yapılan işlemde miktar azdır, daha fazla olur’ diyorlarsa bu başka bir hikayedir” açıklamalarında bulundu.

Başkan Soyer’den eleştirilere yanıt

Eleştirilere yanıt veren Başkan Soyer de, “İftiharla söylemeliyim ve her biriniz iftihar etmelisiniz: Şu anda depreme en dirençli kent adayı İzmir’dir. Bu benim fikrim değil, değerli hocamız Naci Görür kendisi ifade etmiştir. İZBB depreme dirençli kent olma noktasında en hazırlıklı belediyedir. Hiç kimsenin tereddüdü olmasın, her biriniz iftihar ediniz. Kentsel dönüşümde rakamlar verildi. Belki, İZBB müteahhit payını yükseltseydi, yerinde dönüşüm ilkesini bir kenara bıraksaydı, arabuluculuk ilkesini korumasaydı çok daha fazla yol alabilirdik. Ancak biz ilkeli bir duruş gerçekleştirdik, bu ilkeli duruş bütün Türkiye’ye örnek olması gereken bir duruş ve bu nedenle çok kıymetli. Az sayıda kentsel dönüşüm binasına imza atmış olabiliriz ama her biri bu ilkeli duruşun eseridir. Buna rağmen biz ne müteahhide verilen oranı artırdık ne yan yola gittik. Ne yaptık? İZBETON şirketini devreye soktuk. Neden? Müteahhidin aslında oranlarla o ihalelere girmesinin mümkün olduğunu biliyorduk ama daha fazla almak istedikleri için girmediklerinden şüphe ettik ve müteahhitlerin karşısına İZBETON’u koyduk. Bazı yerlerde İZBETON aldı, bazı yerlerde o girmeyen müteahhitler girdi, onların üzerinde kaldı. Kötü mü oldu, gayet iyi oldu. 5 bin civarında binanın kentsel dönüşümü için yol almaya başladık” dedi. Soyer, ayrıca İzmir’in kentsel dönüşümde Türkiye’ye örnek olduğunu belirterek "İZBB, Türkiye’ye örnek kentsel dönüşüm modelini Bayraklı’da hayat geçirmiştir. Herkesin yüreği ferah olsun” ifadelerini kullandı.