Ege Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (ESİAD) toplantısında, Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi ve ESİAD Yönetim Kurulu Başkanı Sibel Zorlu, Türkiye ile AB arasındaki gümrük birliği, dış ticaret sorunları ve İzmir’in ihracat rakamları gibi önemli konuları ele aldılar. Eskinazi, ekonomik zorlukların üstesinden gelmek için sanayicilerin daha fazla çaba göstermesi gerektiğini vurgularken, Zorlu, gümrük birliğinin güncellenmesinin zorunlu hale geldiğini ifade etti.
Gümrük birliği güncellenmeli
ESİAD Yönetim Kurulu Başkanı Sibel Zorlu, Türkiye ile AB arasında 28 yıllık bir gümrük birliği anlaşması bulunduğunu ancak bu anlaşmanın yetersiz kaldığını belirtti. Zorlu, Türkiye'nin rekabet gücünü artırmak için bu anlaşmanın kapsamının genişletilmesi gerektiğini vurguladı. Zorlu'nun açıklamalarına göre, AB’nin Serbest Ticaret Anlaşmaları (STA) imzaladığı ülkelerle Türkiye’nin aynı avantajları sağlayamaması, rekabetin önünde büyük bir engel teşkil ediyor. AB’nin 78 STA’sına karşın Türkiye’nin sadece 23 STA’sı bulunuyor. Bu durum, ticarette asimetrik bir yapı oluşturarak Türk ihracatçılarını zor durumda bırakıyor.
İzmir’in ihracatında AB önde
İzmir, Türkiye'nin ihracatında önemli bir rol oynamaya devam ediyor. 2023 yılına ait verilere göre, İzmir 172 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 132,8 seviyesine ulaşarak Türkiye ortalamasının üzerinde yer aldı. Özellikle Avrupa Birliği ülkeleri İzmir’in ihracatında önemli bir paya sahip. Almanya, İspanya ve Birleşik Krallık gibi ülkeler İzmir’in ihracat yaptığı başlıca pazarlar arasında.
"Biraz dişimizi sıkacağız"
Jak Eskinazi, ihracatçıların şu anda ekonomik anlamda zorluklar yaşadığını ve kur baskısıyla birlikte yokuş yukarı bir mücadele verdiklerini belirtti. "Yokuş yukarı tekerlek çeviriyoruz, biraz dursak devrileceğiz" diyen Eskinazi, ihracatçıların motivasyonunu kaybetmeden mücadeleye devam etmesi gerektiğini söyledi. Enflasyonla mücadele kapsamında döviz kurlarının ihracat üzerindeki etkisinin sınırlı olduğunu belirterek, ihracatçılara destek sağlanmasının önemine dikkat çekti.
Çandarlı Limanı’nın potansiyeli
Eskinazi, Çandarlı Limanı’nın stratejik önemine vurgu yaparak, gerekli yatırımların tamamlanması halinde bu limanın Yunanistan’daki Pire Limanı’nın yerini alabileceğini ifade etti. Çin’in Pire Limanı’na yaptığı yatırımın ardından limanın büyüme alanı kalmadığını belirten Eskinazi, Çandarlı Limanı’nın bu alanda büyük bir fırsat olduğunu dile getirdi. Limanın tamamlanması, Ege Bölgesi’nin ticaretini daha da artırabilir ve Türkiye'yi bölgesel bir lojistik merkezi haline getirebilir.
Sınırda karbon düzenlemesi
Toplantıda ayrıca AB’nin uygulamaya koyduğu Sınırda Karbon Düzenlemesi Mekanizması da gündeme geldi. Bu düzenlemeye uyum sağlamanın Türkiye’nin ihracat avantajlarını koruması açısından kritik olduğunu belirten Eskinazi, bu konuda daha fazla destek programının hayata geçirilmesi gerektiğini söyledi. AB ile ticari ilişkilerde gümrük birliğinin avantajlarından yararlanabilmek için, bu mekanizmaya uygun hareket edilmesinin zorunlu hale geldiğini belirtti.
İzmir’in limanları ve ihracat potansiyeli
İzmir’in limanları da toplantının önemli gündem maddelerinden biriydi. Eskinazi, Aliağa limanlarının İzmir’in ihracatındaki kritik rolüne dikkat çekerek, Alsancak Limanı’nın geçmişteki önemini kaybettiğini ve Aliağa’nın daha fazla yük taşımaya başladığını belirtti. Çandarlı Limanı’nın devreye girmesiyle bölgenin ihracat kapasitesinin çok daha fazla artacağını ifade etti.
