Müzenin Müdürü Volkan Poliçe, müzenin kuruluş amacı ve içeriği hakkında önemli açıklamalarda bulundu.
Müzenin tarihçesi ve kuruluş amacı
Poliçe ‘’1800’lü yıllarda bu bölgede yaşayan Levantenler tarafından yapılmış olup ve o dönem ticari depo olarak kullanılmıştır sonrasında 1860’lı yıllarda ise Osmanlı döneminde Anadolu’daki ilk demiryolu hattı olan İzmir-Aydın demir yolunu yapan İngiliz şirketin idarehanesi olarak kullanılmaya devam edilmiştir ta ki demir yolları millileştirmesine kadar demir yolları da millileştikten sonra müze binamız uzun bir dönem devlet demiryollarına bünyesinde lojman olarak konut ihtiyacı olarak kullanılmıştır.'' dedi.
1990 yılında giriş kat müze, üst katta sanat galerisi olmak üzere müze ve sanat galerisi olarak hizmet vermeye başladığını söyleyen Poliçe ''2019 yılında Ankara’da Ankara gar içerisinde bulunan müze ve sanat galerisi kapanmasının ardından orada 2 müzemiz vardı müzelerden birinin kapanması sonucunda oradaki eserleri biz İzmir’e getirdik ve Ankara gar içerisinde bulunan müzedeki eserlerin de yerleştirilmesi ile sanat galerisi olan üst katımızıda müzeye dönüştürmüş olduk ve 2020 yılında tamamen müze olarak hizmet vermeye başladık.‘’ diye sözlerine devam etti.
Müze Müdürü Volkan Poliçe ‘’Devlet demiryolları yaklaşık kez iki asırlık bir kurum ve bu süre zarfında sadece İzmir müzesi değil yurdun bazı şehirlerinde başta Ankara, İstanbul Eskişehir’de olmak üzere ve İzmir’le beraber toplam 4 müzesi bulunmaktadır. İzmir de demir yollarının bir başlangıç noktası olduğundan dolayı burada da bir demir yolları müzesini ihtiyaç bulunmaktaydı. Çünkü az önce dediğim gibi İzmir’deki demiryolları Osmanlı döneminde Anadolu’da kurulan ilk demir yolu hattı 1860 yılında hat yapımı başlanıyor ilk kazma Alsancak’ta vuruluyor. 1866 yılında Aydın’a kadar olan hat tamamlanmış oluyor, 1866 yılında hizmete açılıyor ve burada da bu bölgeyde demiryolu geniş bir kültüre hakim olduğundan dolayı yıllarca ulaşım demiryolu üzerinden yapıldığı için bir müze ihtiyacı doğmuştur ve 1990 yılında da müzemizi açmış bulunmaktayız.’’ dedi.
En değerli eserler ve müze binası
Müze binasının önemine dikkat çeken Volkan Poliçe ‘’Bizim için aslında müze içerisinde bulunan eserler kadar müze binamız da çok kıymetli. Müze binamız da en önemli eserler arasında. 1800’li yıllarda bulunan en eski binalarından biridir müze binamız. Müzede sergilenen her obje bizim için çok kıymetli tabii bunların arasından özellikle bahsetmek istediğim eserlerden bazıları ise mesela tamamen türk mühendisleri tarafından üretilen ilk yerli lokomotifilerimiz Bozkurt ve Karakurt’un plaka kalıpları ve isimlikleri sergilenmekte yine Orient Express’in yemekli vagonuna ait gümüş takımları, çatal, bıçak, bardaklıklar sergilenmekte. Yol odasında bulunan İngilizlerden kalma ray kesme, ray kaldırma aletleri sergilenmekte.'' diyerek bilgi verdi.
Poliçe ''Bunların yanında manivelalarımız sergilenmekte bu aletlerin üzerinde de ORC amblemi bulunmakta dönemin Otoman Railway Company yani Osmanlı demiryolları şirketi’ne ait logoları da bulunmakta bu aletler üzerinde yeni haberleşme odamızda ulaşımla beraber o dönem iletişim de çok önemli olduğu ve ilk iletişimde telgraf makinalarıyla, telgrafla başladığı önemli telgraf makinelerimiz bulunmakta yine istasyon ve garlarda o dönem kullanılan saatlerimiz yer almaktadır.’’ dedi.
Ziyaretçilerin ilgi odağı
Ziyaretçilerin sınıflandırılabildiğini söyleyen Poliçe ‘’Ciddi bir anlamda demir yollarına, demir yolları kültürüne önem veren bazı ziyaretçiler ile karşılaşıyoruz. Bazen ailelerinde bir demir yolcu oluyor ya babaları ya amcaları ya da çocukları. Demir yolcu kültürü bambaşka bir şey demir yollarında geçen bir ömürden bahsediyoruz. Demir yollarında yaşanılan bir hayattan bahsediyoruz. Bir lojmanda büyüyorsunuz demiryolu kenarında hayatınızı sürdürüyorsunuz o çocuk demir yolu lojmanından çıkıp yine demir yolu hastanesi’nde tedavi oluyor, demiryolu kreşinde ilk eğitimini tamamlıyor. Bu tür ziyaretçilerimiz yani demir yolcu kültürü olan ziyaretçilerin müzemize geldiğinde onları duygulu görüyoruz, hareket memuru odasında karşılaştıkları bir hareket memur şapkası ya da bir hareket memuru diski karşısında duygulu anlar yaşadıklarını ve bazılarını da gözyaşları içerisinde olduğunu görüyoruz.‘’ diye belirtti.
İzmir Demiryolları Müzesi’nin İzmir’e katkıları
Volkan Poliçe ‘’Demir yolu 1800'lü yıllarda çok önemli ulaşım aracı, ulaşım ve yük taşıma aracı özellikle 1866 yılında İzmir Aydın hattı açıldıktan sonra bu bölgede ciddi bir anlamda ticari hayatın arttığını görüyoruz. Ticaretin artmasıyla beraber daha sonra 1864 ile 1866 yılları arasında İzmir kasaba yani İzmir Turgutlu halkı yine İngilizler tarafından yapılıyor Aydın’ın önemli tarım ürünleri pamuğu, inciri vagonlarla İzmir’e getiriliyor yine kasaba tarafında Manisa tarafında bulunan yine önemli tarım ürünlerimiz başta üzüm olmak üzere İzmir’e getiriliyor. O dönem 1866 ve 1900 yılları arasında İzmir’de ticaretin 4 kat arttığını söyleyebiliriz. Bir dönem İzmir ticareti İstanbul’un da önüne geçtiğini söyleyebiliriz. Bu ekonomik anlamda bu bölgenin ciddi bir anlamda gelişmesini büyümesine katkı sağlamıştır.'' dedi.
Poliçe ''Ekonominin gelişmesiyle beraber burada bir ticari hayatta canlanmıştır. O dönem postaneler, açılmıştır hastaneler açılmıştır, iş yerleri açılmıştır bir sosyal bir alan oluşmuştur. Kültürel anlamda demir yolları bir anlamda da insanların tabii taşıma hizmeti verdiği için insanlar demir yollarını kullanarak çeşitli aktivitelere başta sportif aktiviteler olsun oraya taşımalarında yardımcı olunmuştur. Demir yolu başlı başına bir kültür. Kültürel anlamda da devlet demir yolları çok köklü bir kurum olduğu için bir dönem sinema vagonlarımız, eğitim vagonlarımız, kütüphane vagonlarımız bulunmaktaydı. Bu tür vagonlarımız İzmir çevresindeki köy ve kasabalara giderek yine buradaki vatandaşlara bu anlamda hizmet vermektedir.“ dedi.
Tarihi mirası koruma ve aktarma çabaları
Müze çalışanları olarak müzenin gelişimine katkıda bulunmaya çalıştıklarını söyleyen Poliçe ‘’Biz müze çalışanları olarak müzenin gelişimine katkıda bulunmaya çalışıyoruz. Dışarıdan çeşitli istasyonlardan kendimiz gidip özellikle baktığımız birtakım tarihi eserlerle karşılaşıyoruz, onları müzemize getiriyoruz. Burada depolarımızda müzemizle, sergimizle tarihi bir sonraki nesillere aktarmaya çalışıyoruz.’’ diye konuştu.
