İstanbul’un trafik sorununa çözüm arayışları yeni bir uygulamayı gündeme taşıdı: “Trafik Sıkışıklığı Fiyatlandırması.” Eminönü ve Kadıköy’den başlayacak pilot projeyle, araç yoğunluğu azaltılarak toplu taşımaya teşvik sağlanması planlanıyor.
“Trafik Sıkışıklığı Fiyatlandırması” İstanbul Büyükşehir Belediyesinin (İBB) Sürdürülebilir Kentsel Ulaşım Planı kapsamında geliştirilen bir çözüm. İlk etapta Eminönü ve Kadıköy’ü kapsayacak bu uygulama, şehirdeki araç trafiğini azaltmayı ve çevreci ulaşımı teşvik etmeyi amaçlıyor.
Pilot bölgelerde araç sahipleri, giriş için ücret ödeyecek. Çevreye zarar veren araçlara daha yüksek ücret uygulanırken, çevre dostu araçlar düşük tarife avantajından yararlanabilecek.
2030 hedefi: trafik yoğunluğunu yüzde 10 azaltmak
Ulaşım planı, sadece ücretli giriş değil, farklı yenilikçi çözümleri de içeriyor. Zirve saatlerde trafik yoğunluğunun 2030’da yüzde 10,1, 2040’ta ise yüzde 12,8 oranında azalması hedefleniyor.
Deniz ulaşımı, otobüs öncelikli şeritler ve çevreci düzenlemelerin artırılması da bu planın bir parçası.
Pilot bölgeler: Eminönü ve Kadıköy
Uygulama, Eminönü’nden başlayarak yaklaşık 6 kilometrekarelik bir alanı kapsayacak. Daha sonra Kadıköy’ün Moda bölgesi de projeye dâhil edilecek. Düşük salım bölgeleri (DSB) uygulamasıyla çevreye zarar veren araçlardan ek ücret alınması planlanıyor.
Trafik verileri: İstanbul’un kaybedilen 104 saati
TomTom Trafik Endeksi’ne göre İstanbul, trafik yoğunluğu açısından dünya genelinde 65. sırada. Ortalama ilerleme hızı: 23 km/saatken yıllık trafikte kaybedilen süre 104 saat.
İstatistikler, İstanbul’un trafik probleminin çözülmesinin ne kadar kritik olduğunu ortaya koyuyor.
Dünyadaki başarılı örnekler
Benzer sistemler, Londra, Stockholm, Milan ve Singapur gibi şehirlerde başarıyla uygulanıyor. Örneğin Londra trafik yoğunluğunu yüzde 40 azalttı. Stockholm, toplu taşıma kullanımını yüzde 10 artırdı.
Prof. Dr. Ayşe Uyduranoğlu, bu sistemin trafik sorununa etkili bir çözüm olabileceğini ancak halkın desteğinin sağlanması gerektiğini belirtti. Şeffaf veri paylaşımı ve toplumun katılımını sağlayacak referandumlar önerdi.
“Trafik Sıkışıklığı Fiyatlandırması” sadece araç trafiğini değil, çevresel etkileri de dikkate alarak İstanbul’da ulaşımı yeniden şekillendirecek. Eminönü ve Kadıköy’deki pilot uygulama sonuçlarına göre, bu sistemin tüm şehre yayılması mümkün.