İran Dışişleri Bakanlığı, Suudi Arabistan’da uyuşturucu kaçakçılığı suçlamasıyla idam edilen 6 İran vatandaşı nedeniyle Suudi Arabistan’ın Tahran Büyükelçisi Abdullah bin Suud el-Anazi’yi Bakanlığa çağırarak resmi protestosunu iletti.
İran’ın resmi haber ajansı IRNA tarafından aktarılan habere göre, İran makamları idamların ardından Suudi Arabistan’a yönelik sert bir tepki gösterdi. Dışişleri Bakanlığı, olayın uluslararası insan hakları normlarına aykırı olduğunu vurguladı ve infaz kararlarının diplomatik ilişkileri olumsuz etkileyebileceği uyarısında bulundu.
Büyükelçi Anazi'ye İran’ın "güçlü itirazını içeren protesto notası" iletildi.
İdam edilen İranlıların birkaç yıl önce uyuşturucu kaçakçılığı suçlamasıyla Suudi Arabistan yargısınca idam cezasına çarptırıldığı ve bu süreç içinde İran Dışişleri Bakanlığının bu kişilere konsolosluk hizmeti sağlanması ve verilen cezaların indirilmesi konusunda sürekli çaba sarf ettiği aktarıldı.
Dışişleri Bakanlığının açıklamasında, “Buna rağmen, ölüm cezalarının Büyükelçiliğe önceden bildirilmeden uygulanması hiçbir şekilde kabul edilemez ve bu adım konsolosluk ilişkileri sözleşmesi dahil olmak üzere uluslararası hukuka aykırıdır.” ifadelerine yer verildi.
Suudi Arabistan’ın Tahran Büyükelçisi'nin Dışişleri Bakanlığına çağrıldığı kaydedilen açıklamada “İran’ın güçlü protestosu kendisine iletilerek (bu durumun) iki ülke arasındaki adli işbirliğinin genel süreciyle çelişkili olduğu kendisine hatırlatıldı.” ifadeleri kullanıldı.
Diğer yandan Dışişleri Bakanlığı Hukuk ve Konsolosluk Kurulunun da konunun takibini yapmak üzere Riyad'a gideceği ifade edildi.
İran'da da uyuşturucu kaçakçılığı suçu işleyen vatandaşlar, genellikle idama mahkum edilerek cezaları infaz ediliyor.
İran ile Suudi Arabistan ilişkileri
Suudi Arabistan'da Ocak 2016'da aralarında Şii din adamı Nimr en-Nimr'in de bulunduğu 47 kişinin "terör" suçlamasıyla idam edilmesi sonrasında yaşanan gerginlik sürecinde Suudi Arabistan ile İran arasındaki diplomatik ilişkiler kesilmişti.
Irak ve Umman'ın ev sahipliğinde 2021'de müzakerelere başlayan Riyad ve Tahran, 10 Mart 2023'te Pekin'de Çinli yetkililerin aracılığıyla 7 yıl aradan sonra diplomatik ilişkilerin iki ay içinde yeniden başlatılması konusunda anlaşmaya varmıştı.
