Büşra BABUR/ ÖZEL HABER
A Capella Gramofon müzik tutkunlarını her konserinde insan sesinin farklı tonlarıyla büyülü bir müzik yolculuğuna çıkarıyor. Tarihi, Orta Çağ’ın erken dönemlerine dayanan a capella müzik Türkiye’de henüz çok fazla yaygınlaşmasa da A Capella Gramofon Korosu bu müziğe gönül vermiş gruplar arasında yerini almış olup 12 yıldır çalışmalarını aşkla sürdürmeye devam ediyor.
Koronun başında ise neredeyse yarım asırdır mesleğin içinde aktif bir şekilde bulunan ünlü koro şefi Türker Barmanbek var. Müziğe küçük yaşlarda gönül veren Koro şefi Türker Barmanbek, A Capella Gramofon’un 12 yıllık serüvenini Haberekspres’e anlattı. Preveze’de 42’ncisi düzenlenen Uluslararası Çok Sesli Korolar Festivaline vize çıkmadığı için tam kadro gidemediklerini belirten Barmanbek duyduğu üzüntüyü ise şöyle aktardı: “Çok yoğun bir çalışma sürecimiz oldu. Neredeyse bir yıl boyunca olağanüstü bir konsantrasyon ile süreci tamamladık. Ancak bazı arkadaşlarımıza vize verilmemesi bizim için çok üzücü oldu.”
Amatör ruh, uluslararası başarı
Herhangi bir vakfa, derneğe ya da şirkete bağlı kalmadan 12 yıl boyunca dimdik ayakta duran ve kurulduğu günden bu yana sayısız kez konser veren A Capella Gramofon, amatör koristlerden oluşmasına rağmen profesyonel işler ortaya koymuş olmasıyla dikkat çeken bir başarıya sahip.
Türker Barmanbek, “Güzel işlerin ortaya çıkmasında bu amatör ruhu hiç kaybetmemek ve bu doğalıkla bu müziği yapmaya gayret etmek belki de en büyük etken” diyor.
İşte bu amatör ruh, A Capella Gramofon’a evrensel bir başarı getirmiş. “Çünkü” diyor, Barmanbek, “Koroya duyulan aidiyet doğrultusunda insanların bu müziğe, bu topluluğa kendilerini çok rahat bir şekilde bırakabilmeleri ve bu yöndeki çabaları güzel bir müzik ortaya çıkmasını sağladı.”
A Capella Gramofon, Türkiye’de yaklaşık 17 festivalde 24 ödül kazandı. Makedonya’nın Ohrid kentinde 13’üncüsü düzenlenen “Uluslararası Ohrid Korolar Yarışması”ndan 2.lik diploması (88.63 puan)”, “En İyi Çağdaş Eser Yorumlayan Koro Ödülü” ve “Tomislav Zografski Özel Ödülü”nü kazandı.
Türker Barmanbek; A Capella Gramofon, Gramofon Akademi ve Gramofon Popüler Korolarının yanı sıra İzmir Büyükşehir Belediyesi Çok Sesli Korosu ve Çok Sesli Çocuk Korosu’nun şefliğini yapıyor.
Müzik eğitiminin lisans döneminde Dokuz Eylül Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Kompozisyon ve Orkestra Şefliği Anasanat Dalı’nda, Türkiye’de ilk Klarnet Konçertosu’nun bestecisi Prof. İstemihan Taviloğlu’nun sınıfına kabul edilen iki öğrenciden biri olan Barmanbek, kendini koro şefi veya koro eğitmeninden ziyade “korocu” olarak tanımlıyor.
“Ayrı melodilerin uyumu…Ne ilginç bir şey!”
2012 yılından bu yana her geçen gün kendini yenileyerek müziğe farklı bir soluk ve süreklilik kazandıran A Capella Gramofon Korosunun çıkış öyküsünü Türker Barmanbek şu şekilde anlatıyor:
“Biz Acapella Gramofon Korosunun temellerini 2012 yılında attık. Tam olarak 2013 yılında kurduk diyebilirim. Kuruluş amacı başta İzmir olmak üzere Türkiye’de de eksikliği zaman zaman hissedilen çok sesli müziğin yaygınlaşması. A Capella Gramofon tamamen amatör koristlerden kurulmuştur. Tabi ki 2012 yılından bu yana kadrosu değişti, yeni korist arkadaşlarımız dahil oldu. Çünkü ‘Kurumlar kalıcı, kişiler değişkendir’ ilkesi bu tür kurumlarda da çok önemli. Bu sebeple 2012 yılından itibaren tamamen çok sesli müziğe gönül vermiş amatör koristlerden oluşan bir ekiple müzik yapmaya gayret ediyoruz.”
2012 yılında yapmış oldukları ilk provalarından bahseden 35 yıllık korocu Barmanbek, “Aslında her şey hayal etmekle başlıyor. Biz ilk provayı 2012 yılında yaparken sadece 7 kişi vardı ve 7 kişi şöyle bir prova yaptık: iki sesli bir eser çalışılması sırasında üçü farklı bir melodi söylerken dört kişi farklı bir melodi söylüyordu. Prova sonrasında birbirlerine bakıp “biz başka bir şey söylüyoruz, onlar başka bir şey söylüyor, ayrı melodiler söylediğimiz halde ortaya böyle uyumlu bir şey çıkıyor. Ne ilginç bir şey!” diyen bir ekiple başlamıştık. Ama sonrasında aidiyet duygusu, çalışkanlık, disiplin ve müziğe olan mevcut adanmışlıkla birlikte grup kaynaşmış bir şekilde ilerleyince bu noktalara gelmek çok da şaşırtıcı olmuyor. Bunun bilinci ve sorumluluğu ile çalışmalarımıza devam ediyoruz” diyor.
Temel ilkesi, tamamıyla insan sesinin kullanılması
Barmanbek a capella türünün müzik terminolojisinde çok sesli müzik olarak adlandırıldığını ifade ediyor. A capella da enstrüman olarak sadece insan sesi kullanıldığını söyleyen Barmanbek “Buna bazı durumlarda ellerin ve ayakların bedenle birlikte vurmalı bir enstrüman olarak kullanıldığı bir alan olan beden perküsyonu ve başka perküsyonlar eşlik edebilir. Ancak A capella müziğin temel doğası ve ilkesi tamamıyla insan sesinin enstrüman olarak kullanıldığı bir vokal müzik türü olmasıdır” diyor.
Repertuvar barok dönemden çağdaş döneme uzanıyor | Ama ille de halk ezgileri
Türkiye’de çok sesli koro müziği gelişen yıllar çerçevesinde ciddi anlamda ivme kazandığını ifade eden Barmanbek özellikle son 15-20 yıllık süreçte a capella müzikle alakalı çok değerli girişimler olduğuna vurgu yapıyor.
Türkiye’de çok sesli koroyu ilk icra eden sanat büyüklerinden övgüyle bahseden Barmanbek, “Koro müziğinin bugün bu noktada olmasının sebebi kıymetli büyüklerimizin kurduğu temeller üzerine teknolojiyle birlikte ilerlemesidir. Gelişen teknoloji ve haberleşme ağı sayesinde bilgiye kolay erişebilme imkanı Avrupa’daki gelişmeleri takip edebilme olanağı tanımıştır” diyor.
Repertuvar hazırlarken Türk ezgilerini kullanmayı öncelediklerinin altını çizen Barmanbek, “Benim en çok önem gösterdiğim şeylerden biri şu: mutlaka repertuvarımızda halk ezgilerimiz, kendi kültürümüzün kendi coğrafyamızın müziğinin çok sesli olarak seslendirilmesi. Bu sebeple repertuvarımızda mutlaka kendi geleneksel müziklerimizin çok sesli örneklerini sunma konusunda ciddi anlamda çaba sarf ediyoruz. Repertuvarımızın ilk yüzyıllardan başlayıp klasik, romantik, çağdaş, dönem ve popüler eserleri kapsayan geniş bir yelpazede herkesin beğenisine hitap edecek şekilde olmasına özen gösteriyoruz” şeklinde konuşuyor.
Senfoni orkestrası, koro ve rap ortak noktada buluştu
Barmanbek, şimdiye değin gerçekleştirdikleri konserler ve yeni projelerin kendilerine büyük deneyim kazandırdığını söylüyor. Farklı müziklerden uyarlamaları başarıyla seslendiren A Capella Gramofon Korosu’nun en dikkat çekici konserlerinden biri de rapçi Gazapizm ile verdikleri ‘senfonik rap’ konseriydi.
Barmanbek, dünyada Yuji Yuasa, İlya Musin ve Valeri Gergiev gibi birçok müzisyenle çalışan ve yurt içinde, yurt dışında pek çok orkestra konseri yöneten Orhan Şallıel’in sanat yönetmeni olduğu o konserin öyküsünü şöyle anlatıyor:
“Orkestra şefi Orhan Şallıel, bu projeden bize ilk bahsettiğinde gerçekten kafamda oturtamamıştım. ‘Nasıl? Senfoni orkestrası, koro, rap müzik nasıl ortak bir noktada bulaşacak?’ diye çok merak etmiştim ama sonrasında inanılmaz keyif aldığımız bir proje oldu. Sonrasında yine Türkiye’de ‘Atatürk’ün sevdiği şarkılar’ üzerine Candan Erçetin’le yaptığımız bir senfonik konser oldu. Bu şekilde önümüzde başka konser projelerimiz de var.”
“Preveze’deki yarışmaya tam kadro gidemedik”
Yunanistan’ın Preveze kentinde bu yıl 42’ncisi düzenlenen Uluslararası Korolar Festivali’nde yarışan A Capella Gramofon Korosunun sıkıntılı bir süreçten geçtiğini ifade eden Barmanbek, bazı koristlere vize çıkmaması nedeniyle tam kadro katılamadıklarının üzüntüsünü şu sözlerle dile getiriyor: “Preveze’ye bazı arkadaşlarımız maalesef vize alamadılar. Ret yediler, bu nedenle tam kadro gidemedik. Hazırlık sürecimiz çok yoğundu, prova sayıları ciddi anlamda fazlaydı. Provalara herkes koşulsuz bir konsantrasyon sağlayarak bu sürece hazırlandı.
Ekonomiyse bizim için en büyük sorunlardan biri. Avrupa ülkelerinde bu tarz performanslar çok rahatken bizim için o kadar rahat olamayabiliyor. Olamıyor daha doğrusu çünkü işin hem maddi hem yasal prosedürleri var, vize vesaire gibi. Bu nedenle Preveze’de almış olduğumuz 2 bronz madalya çok kıymetli.”
A Capella Gramofon, yurtiçinden yurtdışına uzanıyor
A Capella Gramofonun yurtdışı çalışmalarını genişletmek istediklerini vurgulayan Barmanbek gelecek hedeflerini şu sözlerle dile getiriyor:
“42. Uluslararası Çok Sesli Korolar Yarışması Preveze’den döndükten sonra yurtiçi faaliyetlerimize devam etmek istiyoruz. Bunun yanında yurtdışına açılma durumumuzu daha da genişletmek istiyoruz. Başka yurtdışı programlarını hedefliyoruz. Oradaki uluslararası çok sesli korolar yarışmalarına katılmak ve mümkün olduğu kadar kendi yaptığımız müziği Türkiye’deki herkese ulaştırıp bizi daha önce dinlememiş çok sesli müzikle tanışma şansı bulamamış kişilere erişmek dileğimiz.”
Kapılarını yeni koristlere açıyor | Öncelikli kriter “uyumluluk”
Türker Barmanbek, A Capella Gramofon ailesine katılacak yeni koristlerin seçim süreciyle ilgili olarak herhangi bir ön hazırlık yapılmasının gerekmediğini belirterek şunları söylüyor:
“Eylül ayının ilk haftası yeni korist alımı yapıyoruz. Açıkçası öncelikli kriterimiz mevcut kadromuza dahil olduktan sonra ses dengesi, ses kalitesi, hem de uyumluluk anlamında kolay adapte olabileceğini düşündüğümüz koristleri dahil ediyoruz kadromuza.”
Disiplin çalışkanlık ve aidiyet duygusu konusunda çok titiz davranıyoruz. Koromuza yeni dahil ettiğimiz koristlerin belli bir süre içerisinde adaptasyon sağlamasını bekliyoruz. Sürenin sonunda koroya uyum sağlayabilen koristlerle yolumuza devam ediyoruz. Adayların seçmeleri kazandıktan sonraki ilk süreci deneme süresi şeklinde oluyor.
Yıllarca koroda söylemiş olmak gibi kriterlerimiz yok. Seçmelerimizde sadece bir kulak sınavı yapıyoruz. Ses rengi ve ses materyali, konusunda intiba sağlayabileceğimiz çalışmalar yapıyoruz.”
2024 yılı seçmelerinin duyurusunu ağustos ayında çıkacaklarını belirten Barmanbek, adaylara şu hatırlatmaları yaparak sözlerini noktalıyor:
“Eylül ayının ilk haftasında seçmelerimiz başlıyor. Adaylar, A Capella Gramofon Korosunun Instagram ve Facebook sayfalarını takip ederlerse hem seçmelerle alakalı hem de tüm verdiğimiz konserler, projeler ve bizlerle alakalı bilgilere sahip olabilirler.”
