Erzincan'ın İliç ilçesinde dokuz işçinin hayatını kaybettiği maden sahasını genişletme projesine ilişkin verilen "Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Olumlu" raporu, mahkeme kararıyla iptal edildi. İliç ilçesinde yaşayan Sedat Cezayirlioğlu ile İsmail Hakkı Atal, İliç'te faaliyet gösteren altın madeninin, su kaynaklarını, tarımı ve hayvancılığa zarar verdiği için yaşam hakkını kasten sona erdirmeye teşebbüs olduğunu söyledi.
İliç ilçesindeki altın madeni sahasında 13 Şubat'ta meydana gelen heyelanda, dokuz işçi toprak altında kaldı. İş makineleri ile yüzlerce personelin katıldığı ve aylarca süren aramalar sonunda işçilerin cansız bedenlerine ulaşıldı. İşçiler gözyaşları arasında toprağa verilirken, olayla ilgili başlatılan soruşturmada dokuz şüpheli tutuklandı, iki kişi adli kontrol şartı ile serbest bırakıldı.
Soruşturma sürerken, Anagold Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. geçen hafta yazılı açıklama ile 187 çalışanını işten çıkardı. İşten çıkarılan çalışanlar maden ocağı önünde eylem başlattı.
Diğer yandan İliç ilçesinde yaşayan Sedat Cezayirlioğlu ile İsmail Hakkı Atal, Çöpler köyü mevkiiinde Anagold Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından yapılması planlanan, 'Çöpler Kompleks Madeni 2. Kapasite Artışı ve Flatasyon Tesisi Projesi' (dokuz işçinin hayatını kaybettiği maden sahasını genişletme projesi) için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 7 Ekim 2021'de verilen ‘Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu' raporunun iptal edilmesini istedi.
“Düşmansız bir milli güvenlik tehdidi”
İklimdeki son değişmeler toprakları daha önemli hâle getirdiği için, davaya konu hususun ulusal güvenlik seviyesinde ele alınması gerektiğine işaret eden Cezayirlioğlu ve Atal, şirketin düzenlediği ÇED raporunun bilimsel verilere dayanmadığını, kapasite artırımının kabul edilemeyeceğini söyledi:
“Söz konusu proje koronavirüsün etkilerini de artıracağı, insan ölümlerinin ve doğal ekosistem yıkımlarının artacak. Projenin bütüncül etkilerinin ele alınmadığı gibi toplumsal maliyet anali de yapılmadı. Madencilik faaliyetlerinin tek kazananının maden şirketleri olduğu, son yapılan bilimsel incelemelere göre çevre kirliliğinin cinsel yönden de insanlara zarar verdiği, doğurganlık oranının azaldığı ortaya çıktı. Ülkenin orman yapısının ve ekosisteminin projenin zararlı etkilerini tolere etme gücü yok. İklim krizinin doğrudan ve dolaylı düşmansız bir milli güvenlik tehdidi olduğu açık. Madenciliğin insanlığa karşı işlenen suçlardan olduğu, normlar hiyerarşisine göre üstteki norm ve uluslararası düzenlemelere aykırı olan kanun ve yönetmeliklerin uygulanamayacağı aşikârdır. Bilimsellikten ve güvenirlikten uzak nihai ÇED raporunda tesisin proses suyunun nereden ve nasıl sağlanacağı belli değil.”
Bilirkişi heyeti rapor hazırladı
Erzincan İdari Mahkemesi, bilirkişi heyetinin hazırladığı rapora göre 'Çöpler Kompleks Madeni 2. Kapasite Artışı ve Flatasyon Tesisi Projesi' için verilen 7 Ekim 2021 tarihli 'Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu' kararında, hukuka ve mevzuata uyarlılık bulunmadığı sonucuna ulaştı.
Mahkeme, davaya konu ÇED raporunda altın madeninin depremsellik, erozyon, heyelan ve sel açısından yeterince değerlendirilmediğini belirtip, maden sahası genişletme projesiyle ilgili verilen ÇED olumlu raporunu iptal etti.
