Heimlich manevrası nedir?
Heimlich manevrası, karın itmesi olarak da bilinen, kişinin üst solunum yolunu tıkayan cismin çıkarılması ve tekrar nefes alabilmesinin sağlandığı yöntemdir. Diğer bir deyişle heimlich manevrasında, soluk borusuna yabancı bir cisim kaçması nedeniyle boğulan kişinin solunum yoluna kaçan cismi çıkarmak için uygulanan ilk yardım prosedürüdür.
Heimlich manevrası, bilinci açık kişilere uygulanmalıdır ve genellikle yetişkinler ile çocuklarda kullanılır; bebeklerde uygulanması önerilmez. Boğulan kişi güçlü ve rahat bir şekilde öksürebiliyorsa, öksürmesine izin verin. Öksürmek, sıkışmış nesneyi doğal yoldan çıkarabilir. Ancak kişi öksüremiyor, konuşamıyor, ağlayamıyor veya gülemiyorsa, hemen Heimlich manevrası uygulanmalıdır. Kişinin konuşamaması, nefes alamaması veya öksürememesi, boğulma belirtileridir ve hayati tehlike oluşturur. Beyine oksijen gitmemesi ciddi risk taşır. Bu durumda, Heimlich manevrası ile soluk borusundaki yabancı cisim hızla çıkarılmalıdır.
Heimlich Manevrası Hangi Durumlarda ve Kimlere Uygulanır?
Solunum yollarına kaçan yabancı cismin boğulmaya sebep olmaması için hızlı bir şekilde sıkışan bölgeden çıkartılma işlemi olan heimlich manevrası konuşamayan, rahat öksüremeyen ve nefes alamayan bilinci açık yetişkin ve çocuklara uygulanır ancak bebeklere karşı yapılması önerilmez. Karın itmesi adı da verilen heimlich manevrası kişinin diyaframını kaldırarak ciğerlerdeki havanın dışarı atılmasını sağlar. Bu durum da sıkışan yabancı cismin dışarı atılmasını kolaylaştırır.
Heimlich manevrası, boğulan kişinin seslendiğinizde tepki veremediği ve gözlerinin açık halde olmadığı durumlarda uygulanmaz. Hayat kurtaran hızlı bir işlem olan heimlich manevrası yalnızca kişinin bilincinin açık olduğu esnada uygulanır.
Heimlich manevrasının aşağıdaki durumlarda uygulanması gerekir:
-
Rahat nefes alınamıyorsa,
-
Güçlü bir şekilde öksürülemiyorsa,
-
Konuşma güçlüğü çekiliyorsa,
- Cilt, dudak ve tırnaklarda renk değişimi yaşanıyorsa,
- Bilinç kapalı değilse,
Heimlich manevrası pozisyonu alınıp hızlı bir şekilde gereken adımlar uygulanmalı ve soluk borusuna kaçan yabancı cisim çıkartılmalıdır. Bilinci kapalı olan kişiler ise sağ tarafa yatırılarak acil bir şekilde 112 aranarak hastaneye gitmesi sağlanır.
Heimlich Manevrası Nasıl Yapılır?
Heimlich manevrasının kimlere yapılabileceğini öğrendikten sonra genellikle sırada, manevranın nasıl yapılacağını öğrenmek vardır. Heimlich manevrasının nasıl yapılacağı, kime yapıldığına göre değişiklik göstermektedir. Heimlich yapılırken farklı adımlar izlenmesi gereken kişiler şöyle sıralanabilir:
- Hamile olmayan bir kişi,
- Çocuklar,
- Hamile bir kadın ya da Kişinin kendisi.
Manevranın uygulandığı kişi fark etmeksizin sonrasında o kişi yine de tıbbi yardım almalıdır. tıbbi yardımın amacı, Heimlich manevrası ve boğulma tehlikesi sonrasında boğazda ve solunum yollarında herhangi bir fiziksel hasar meydana gelmediğinden emin olmaktır.
Heimlich manevrası yapması gerektiğinden emin olan kişi; hamile olmayan bir yetişkin kişi için şu adımları izleyebilir:
- Kişinin ayağa kalkmasını sağlar.
- Kendini kişinin arkasında konumlandırır.
- Kişiyi öne doğru eğerek avucunun içiyle sırtına beş vuruş yapar.
- Ardından kişinin arkasında durur ve kollarını kişinin karnının etrafına koyar.
- Bir eli ile yumruk yapar ve diğer elini sıkıca yumruğun etrafına sarar.
- Yumruğun başparmak tarafını kişinin göğüs kafesinin hemen altına ve göbek deliğinin yaklaşık 5 ila 6 santimetre yukarısına yerleştirir.
- Ellerini keskin ve hızlı bir şekilde beş defa içeri ve yukarı doğru iter.
- Heimlich uygulayan kişi nesne, solunum yolundan dışarı atılana ve kişi kendi kendine nefes alabilene kadar ya da kişi öksürebilene kadar bu adımları tekrarlar.
- Kişi bilinçsiz hale gelirse, CPR (kardiyopulmoner resüsitasyon ya da kalp masajı)’a başlar.
Alternatif olarak manevra uygulayıcı, kişi ayağa kalkamıyorsa; kafasına bakacak şekilde beline biner gibi oturarak yumruğunu, ayakta dururken yapacağı gibi içeri ve yukarı doğru iterek solunum yolunu açmaya çalışır.
Heimlich manevrası yaparken kişinin manevraya ihtiyaç duyup duymadığını değerlendirmek oldukça önemlidir. Boğuluyormuş gibi görünen bir kişinin bilinci yerindeyse ve öksürüyorsa, yutulan ve hava yolunu tıkayan nesneyi kendi kendine yerinden çıkarabilir. Kişinin bilinci açıksa ve yabancı cisim nedenli solunum yolu tıkanıklığı varsa Heimlich manevrası uygulamak tercih edilebilir.
