Gıda zehirlenmesi, gıdaların çeşitli organizmalarla kontamine olması sonucu meydana gelir. Kontaminasyon, gıdaların işlenmesi, üretilmesi, depolanması, nakliye sırasında veya hazırlanma aşamasında bulaşıcı organizmalarla teması sonucu gerçekleşir. Yanlış saklama, hazırlama veya pişirme yöntemleri de kontaminasyon riskini artırır. Çapraz kontaminasyon, çiğ yiyeceklerin zararlı organizmalarla temas etmesiyle oluşur; özellikle salata gibi pişirilmeden tüketilen yiyecekler bu açıdan risk altındadır.
Bebekler ve çocuklar yüksek risk altında
Kontamine besinlerin tüketimi sonrası hastalık belirtileri, kontaminasyona yol açan organizma tipi, maruz kalma miktarı ve bireyin sağlık durumuna bağlıdır. Bebekler ve çocuklar, zayıf bağışıklık sistemleri nedeniyle daha yüksek risk altındadır. Hamilelik sırasında ise metabolizmadaki değişiklikler zehirlenme riskini artırabilir ve belirtiler daha şiddetli olabilir.
Belirtiler ve komplikasyonlar
Gıda zehirlenmesi belirtileri, kontamine yiyeceklerin tüketilmesinden birkaç saat sonra başlayabilir. En sık görülen belirtiler mide bulantısı, ishal, kusma, ateş, karın ağrısı ve kramplardır. En yaygın komplikasyon dehidrasyondur; bu nedenle kusma ve ishal sonucu kaybedilen sıvının yerine konması gerekmektedir.
Önleme yöntemleri
Uzman Diyetisyen Didem Yıldız Küçük, gıda zehirlenmesinden korunmanın yöntemlerini anlattı. Küçük, gıda zehirlenmesini önlemek için ellerin, mutfak eşyalarının ve tezgahların sık sık yıkanması, çiğ ve hazır yiyeceklerin ayrı tutulmasının önemine dikkat çekti.
Çiğ et, kümes hayvanları ve balık ürünlerinin diğer besinlerden uzak tutulması gerektiğini belirten Küçük şu şekilde konuştu: "Yiyeceklerin uygun ısıda pişirilmesi için gıda termometresi kullanılabilir. Bozulma riski olan gıdalar soğutularak veya dondurularak saklanmalıdır. Dondurulmuş gıdalar, oda sıcaklığında değil, buzdolabında çözülmelidir".
