Antik Mısır'dan günümüze ışık tutan bir keşif, M.Ö. 1250 yılına tarihlenen bir ostrakonda işçilerin işe gelmeme nedenlerinin detaylı bir listesini ortaya koydu. British Museum’da sergilenen ostrakon, dönemin işçi kayıtlarının yanı sıra ilginç ayrıntılar sunuyor. Bu tarihi belge, bazı işçilerin eşi veya kızlarının regl dönemi nedeniyle işe gitmediklerini gösteriyor.
Ostrakon: Eski Mısır’ın işçi kayıtları
Ostrakon, üzerinde çeşitli yazıların bulunduğu eski çömlek parçalarını ifade eden bir terimdir. British Museum’un internet sitesinde, Mısır’ın Deir el-Medina bölgesinde çıkarılmış olan ve II. Ramses dönemine ait olduğu belirtilen ostrakonun, yılın 280 günüyle ilgili işçi kayıtlarını içerdiği ifade ediliyor. Bu 280 günün 70’inin tam iş günü olduğu belirtilmiş. Ostrakonun üzerinde 40 işçinin işe gelmeme nedenleri, işçi isimleri ve tarihler listelenmiş.
Regl nedeniyle izinler: Tarihsel bir inceleme
Ostrakonun ön yüzünde 24 satır, arka yüzünde ise 21 satır bulunuyor. İşçilerin isimleri ve işe gelmeme nedenleri kırmızı hiyeratik yazıyla belirtilmiş. Listede yer alan "kanama" ifadesinin regl ile ilişkili olduğu öne sürülüyor. British Museum, bazı işçilerin eşi veya kızının regl olması nedeniyle işe gelmediklerini doğruluyor. Bu durum, Eski Mısır’da regl dönemlerinde kadınların arınma süreçleri nedeniyle işçilere izin verildiğini gösteriyor.
Akademik görüşler: Regl ve arınma kavramları
Bu tarihi bulgunun modern araştırmalardaki yeri tartışmalı. Çeşitli akademik çalışmalar, "hsmn" teriminin regl ile ilişkili olduğunu öne sürse de, bu kavramın aynı zamanda doğum sonrası arınma ritüelini de ifade edebileceği belirtiliyor. Mısır bilimci William Speigelberg, bu terimin regl ile bağlantılı olduğunu, ancak Jaroslav Cerny, bu terimin "arınma" anlamında kullanılmış olabileceğini ileri sürüyor.
Diğer akademik görüşler, regl izninin Eski Mısır toplumunda yaygın olarak uygulandığını savunuyor. Terry G. Wilfong ve John Paul Frandsen gibi bilim insanları, bu izinlerin regl dönemi ile doğrudan ilişkili olduğunu ve arınma kavramının bu süreçle bağlantılı olabileceğini belirtiyor.
Günümüz perspektifi: Regl izni ve kadın hakları
Günümüzde regl izni, kadın hakları ve çalışan hakları açısından önemli bir konu. Bazı ülkelerde regl izni uygulamaları mevcutken, diğer ülkelerde bu tür düzenlemeler bulunmuyor. Japonya, Endonezya, Tayvan, Güney Kore ve Zambiya gibi ülkelerde regl izni uygulamaları mevcut, ancak bu uygulamalar genellikle patronların keyfine bırakılmış durumda.
Şubat 2023’te İspanya, şiddetli regl ağrısı çeken kadınlara ücretli izin verme düzenlemesini kabul eden ilk Avrupa ülkesi oldu. Bu düzenleme, şiddetli regl ağrısı çeken kadınlara üç güne kadar ücretli izin hakkı tanıyor. Ancak regl izni uygulamalarının bazı eleştirileri de mevcut. Bazı sivil toplum kuruluşları, regl izni uygulamalarının kadınların damgalanmasına ve işverenlerin kadın çalışanları tercih etmeme endişelerine yol açabileceğini öne sürüyor.
Türkiye’de ise regl izniyle ilgili yasal bir düzenleme bulunmuyor. Bu bağlamda, Eski Mısır’daki uygulamaların modern regl izni tartışmalarına ilham verdiği söylenebilir. Eski Mısırlıların işçilere regl dönemlerinde izin verme uygulamaları, günümüzde kadınların iş yaşamında karşılaştığı zorluklara ışık tutuyor.
