Erzincan’ın İliç ilçesinde bulunan Çöpler Altın Madeni’nde, 13 Şubat tarihinde yaşanan heyelan sonucu 9 işçi toprak altında kaldı. Olayın ardından İliç Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından talep edilen bilirkişi raporu tamamlandı ve soruşturma dosyasına eklendi.
Bilirkişi Raporunun Bulguları
Raporda, olayın asli sebepleri şu şekilde sıralandı:
- Kapasite Artışı: Liç yığınının yapıldığı topografyanın olumsuz koşullarına rağmen kapasite artışına gidildiği belirtildi.
- Eksik ve Yetersiz Denetim: Projenin eksik ve yetersiz olduğu, denetimlerin bu durumu göz ardı ettiği, takibin yetersiz ve ihmalkar bulunduğu ifade edildi.
- Erken Uyarı Sistemi Yönetimi: Heyelan olayının erken uyarı vermesine rağmen, olayın gerçekleşme saatine kadar iyi yönetilmediği vurgulandı.
Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Raporu
Raporda, Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) izin belgeleri de değerlendirildi. ÇED olumlu raporunda imzası bulunan yetkililer bilirkişilerce asli kusurlu bulundu. Ayrıca, bazı kirletici parametrelerin sınır değerlerinin üzerinde olmasına rağmen ÇED izni verildiği belirtildi. Özellikle civa parametresinin yüksek olmasının, faaliyetin kapasitesinin yüksek olduğunu gösterdiği ifade edildi.
Yeraltı ve Yerüstü Sularında Kirlenme
Bilirkişi raporunda, yeraltı ve yerüstü su kaynaklarında ve hava ortam numunelerinde bazı parametrelerde aşılma olduğu tespit edildi. Yüzeysel su kaynaklarında, YO-ÇKS ve MAK-ÇKS değerlerinin bazı parametrelerde aşıldığı, yeraltı sularında benzer şekilde aşılmaların olduğu belirtildi. Bu durum, çevre kirlenmesinin meydana geldiğine işaret etti.
Maden ve Çevre Kanunu İhlalleri
Rapor, maden ve çevre kanunu kapsamındaki yükümlülüklerin yerine getirilmediği ve olayın çevre kirliliğine sebep olduğu sonucuna varıldı. Liç yığınlarında kapasite artışına gidildiği, projede tasarım eksikliklerinin bulunduğu ve takip edilmediği belirtildi. Ayrıca, yığın liç Faz 5 inşaatı sırasında yakın mesafelerde ve yüksek miktarda patlayıcı kullanıldığı, uyarı sistemlerinin yetersiz olduğu ve çatlakların uyarı vermesi sonrası olayın etkin şekilde yönetilmesini sağlayacak sistemin bulunmamasının etkili olduğu ifade edildi.
