Mısır Devlet Başkanı Abdülfettah es-Sisi, yarın Türkiye'ye yapacağı ilk resmi ziyarette, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya gelecek. Ziyaret, 2013'te Mısır’da Sisi’nin gerçekleştirdiği darbenin ardından iki ülke arasında yaşanan gerginliğin sona erdiğini mi gösteriyor?
Mısır Devlet Başkanı Sisi'nin Ankara ziyareti, Türkiye-Mısır ilişkilerinde bir dönüm noktası olarak görülüyor. 2013 yılında Sisi’nin askeri darbesiyle bozulan diplomatik ilişkiler, son yıllarda atılan karşılıklı adımlarla düzelmeye başladı. Ziyaret, iki ülke arasında “büyük düşmanlıktan büyük dostluğa” geçişin sembolü olarak nitelendiriliyor.
2019: “Pazar günü Sisi mi diyeceğiz, Binali Yıldırım mı diyeceğiz?”
Türkiye-Mısır ilişkilerinin kopmasında Mısır Silahlı Kuvvetleri'nin Genel Komutanı Abdülfettah es-Sisi'nin 2013'te yaptığı darbe etkili oldu. Yüzde 52 oyla göreve gelen Müslüman Kardeşler’in lideri Muhammed Mursi’nin Sisi tarafından indirilmesinden sonra Erdoğan’dan gelen sert açıklamaların ardından ikili ilişkiler kopma noktasına geldi.
Mısır'da yaşanan gelişmeleri ve idamları değerlendiren Erdoğan bir açıklamasında “Abdülfettah Sisi göreve geldiğinden bu yana 42 kişiyi idam ettiler. Bu bir defa insanlık suçudur” dedi.
Erdoğan, 2019 yerel seçimleri propaganda sürecinde İstanbul Sancaktepe’de toplu açılış töreninde yaptığı konuşmada CHP’den İBB Başkan adayı olan Ekrem İmamoğlu’nu Sisi üzerinden hedef alarak şunları söylemişti:
“Muhalefete yakın bazı sosyal medya hesapları üzerinden sergilenen çirkeflikleri gördüğünüzde insanlık adına utanıyorsunuz. CHP zihniyeti benimle ilgili de Mursi içeri atıldığı zaman Erdoğan'ın akıbeti de onun gibi olacak diyorlardı. Pazar günü Sisi mi diyeceğiz, Binali Yıldırım mı diyeceğiz? Mesele bu kadar önemli. Erdoğan'ın akıbetini Mursi'nin akıbetine benzetenler Sisi zihniyetidir.”
2013 yılından sonra Erdoğan ve Sisi, ilk kez Kasım 2022'de Katar’daki Dünya Kupası açılışında el sıkıştı.
Geçen şubat ayında da Cumhurbaşkanı Erdoğan, daha önce ülkesindeki idamlar yüzünden “insanlık suçu işlediği” ve Muhammed Mursi'yi düşürdüğü gerekçesiyle “darbecilikle” suçladığı Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi’nin resmi davetlisi olarak Kahire’ye gitti.
Türkiye-Mısır ilişkilerini güçlendirmek adına Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi’ni cumhurbaşkanları seviyesine taşıdıkları mesajını veren Erdoğan, Kahire’deki toplantıda “değerli kardeşim” diye hitap ettiği Sisi’yi en yakın zamanda Ankara’ya beklediğini belirtti.
Resmî tören ve kritik görüşmeler
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, Sisi'yi Ankara'da resmî törenle karşılaması ve ardından yapılacak Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi toplantıları, ilişkilerin güçlendirilmesine yönelik adımları belirleyecek.
İki liderin, ikili ilişkilerde yeni bir sayfa açacak anlaşmalar imzalaması ve Libya, Gazze gibi bölgesel konuları masaya yatırması bekleniyor.
Ekonomik hedefler: Ticaret hacmini artırmak
Toplantılar sırasında, Türkiye ve Mısır arasındaki ticaret hacmini beş yıl içinde 15 milyar dolara çıkarma hedefi de gündeme gelecek. Ekonomik, ticari ve enerji alanlarında yeni işbirliği fırsatları değerlendirilecek, özellikle serbest ticaret anlaşmalarının kapsamı genişletilecek.
Sisi'nin ziyareti, sadece içerdiği konularla değil, temsil ettiği sembolizmle de dikkat çekiyor. 2013 yılında Mısır'da yapılan darbenin ardından gerilen Türkiye-Mısır ilişkileri, son yıllarda karşılıklı olarak atılan adımlarla yeniden normalleşmeye başladı. Bu süreç, özellikle 2023'te büyükelçilerin karşılıklı atanmasıyla önemli bir ivme kazandı.
Libya ve Doğu Akdeniz: Masadaki zorlu konular
Türkiye ve Mısır, Libya ve Doğu Akdeniz gibi bölgesel konularda farklı görüşlere sahip olsa da, bu konularda işbirliği ve diplomatik çözümler arayışında olduklarını belirtiyorlar.
Libya'daki iç savaş ve Türkiye’nin bölgedeki askeri varlığı, Erdoğan ve Sisi arasında ele alınacak kritik meseleler arasında yer alacak.
Türkiye’nin Mısır’la yakınlaşması, Doğu Akdeniz’deki dengeyi de etkiliyor.
