EPDK'dan yapılan açıklamada, 2022 yılında elektrik piyasası mevzuatında yapılan değişiklikle toplayıcı ve toplayıcılık kavramlarının lisansa tabi bir elektrik piyasası faaliyeti olarak tanımlandığı belirtildi. Bu değişiklikle birlikte, toplayıcı şirketlerin portföyündeki şebeke kullanıcılarının güvenilirliğinin sağlanması, piyasa işletmecisi açısından kayıt, teminat, uzlaştırma, ödeme ve yaptırım gibi süreçlerin daha sağlıklı yürütülmesi hedefleniyor.
Toplayıcılık faaliyeti nedir?
Toplayıcılık faaliyeti, EPDK'dan toplayıcılık lisansı alan yatırımcıların anlaşma yaptığı şebeke kullanıcıları ile tüketim veya üretim programı yapması anlamına geliyor. Ayrıca, bu faaliyetin küçük güçlü tüketici ve üreticileri sistem güvenliği açısından kullanılabilir hale getirmesi, şebeke dengesinde rol alması ve bu kullanıcılar adına elektrik enerjisi alıp satabilmesi bekleniyor.
Talep esnekliğinin piyasaya kazandırılması
Toplayıcı modeli, piyasaya katılmak isteyen ancak piyasa kurallarına, kayıt ve işlem süreçlerine hakim olmayan veya piyasalarda ticaret yapmakta zorlanan şebeke kullanıcıları için önemli avantajlar sunacak. Bu model, finansal ve operasyonel yükleri azaltarak talep esnekliğinin etkinleştirilmesi için imkanlar yaratacak.
Teknoloji ve enerji yönetimi
Toplayıcılar, sahip oldukları bilgi teknolojileri ve enerji yönetimi altyapısıyla dağıtık enerji kaynaklarının üretim tahminlerini, toptan satış piyasalarındaki elektrik fiyatlarını ve sistemdeki arz-talep dengesine ilişkin verileri bir arada değerlendirebilecek. Farklı nitelik ve ölçekteki şebeke kullanıcılarından oluşan portföylerini optimum düzeyde işleterek, yenilenebilir enerjinin şebekeye entegrasyonu için gereken esnekliği sağlayacaklar.
Tüketicilere yönelik avantajlar
Tüketiciler, belirlenen saatlerde tüketimlerini azaltarak üretim-tüketim dengesine katkıda bulunabilecek ve "talep tarafı katılımı" adı altında çeşitli hizmetler sunabilecekler. Talep tarafı katılımı, tüketicilerin elektrik tüketimini değiştirerek şebeke işletmecilerine hizmet sunması veya elektrik piyasalarında ticaret yapması anlamına geliyor.
Lisanssız üreticiler için yeni fırsatlar
Türkiye’de 14 bin 500 megavat seviyesinde lisanssız elektrik üretimi bulunuyor. Bu tesislerin sahipleri birleşerek, örneğin 50 megavat, 100 megavat, 300 megavat gibi büyüklüklerde tek bir üretim santraliymiş gibi hareket edebilecekler. Böylece, dengeleme güç piyasası gibi piyasalarda faaliyette bulunamayacak olan küçük üretim tesisleri bir araya gelerek büyük üretim tesisleri gibi piyasa oyuncusu olabilecek ve yenilenebilir enerji kaynaklarından daha verimli yararlanabilecekler.
