Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in dezenflasyon sürecinin başladığını duyurması, kamuoyunda tartışmalara neden oldu.
Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) haziran ayı verilerine göre enflasyon haziranda aylık bazda yüzde 1,64 artarken yıllık bazda yüzde 71,6'ya geriledi.
TÜİK’in verilerine göre mayıs ayında Tüketici Fiyat Endeksi yüzde 3,37 oranında artmış, yıllık enflasyon bir önceki aya kıyasla 5,65 puan artarak yüzde 75,45 düzeyinde gerçekleşmişti.
Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) verilerine göre mayıs ayında enflasyon oranı yüzde 5,66, yıllık artış ise yüzde 120,66 olarak açıklandı. Bu veriler ışığında, enflasyonun artış hızının gerçekten düşüp düşmediği sorusu gündemde.
TÜİK’in Haziran 2024 enflasyon verilerini açıklamasından sonra Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, enflasyon değerlendirmelerinde bulundu. Şimşek şu açıklamayı yaptı:
“Dezenflasyon süreci başladı. Mevsimsel düzeltilmiş üç aylık hareketli ortalamanın yıllıklandırılmış değerinin ima ettiği enflasyon eğilimi yıl sonu hedefimizle uyumludur. Yüzde 1,64’lük aylık haziran verisi ise yüzde 22’lik yıllıklandırılmış enflasyonu işaret ediyor.”
Dezenflasyon ne demek?
İktisat sözlüğüne göre “dezenflasyon” fiyat artış hızının, yani enflasyon oranın zaman içinde azalması anlamına geliyor.
“Dezenflasyon”, yüksek enflasyondan düşük enflasyona geçiş sırasında yaşanan düşen enflasyon sürecini ifade ediyor.
“Şimşek'in politikaları kimin işine yarıyor?”
Peki hayat pahalılığı, enflasyonun günlük hayattaki etkisi resmî oranlara yansıdığı gibi mi? İktisatçılar, sosyal politika uzmanları enflasyon verilerini yorumladı.
Kadir Has Üniversitesi Ekonomi Bölümü öğretim üyesi Prof Dr. Erinç Yeldan, enflasyon oranlarıyla ilgili sosyal medya hesabından bir mesaj paylaştı. Bakan Şimşek’in açıklamasını yorumlayan Yeldan, şunları yazdı:
“Küresel finansın son umudu: “baz etkisi”. Ne şaka ama! Ve kesinlikle Şimşek'in politikaları gerçekten işe yarıyor, kimin işine yarıyor???”
Milyonlarca emekli ve memurun zam oranı TÜİK’in haziran ayı için açıkladığı enflasyon oranına göre belirlenecek.
Haziran verilerine göre yılın ilk yarısında emekliler yüzde 24,73 “zam” alacak.
Memur ve memur emeklisi maaşlarına yapılacak zam oranı, toplu sözleşme zammı ve enflasyon farkının toplamı üzerinden hesaplanıyor. Memur ve memur emeklileri yüzde 19,31 oranında “zam” alacak.
“Sosyal TÜİK dalga geçti!”
Çalışma hayatı uzmanı Prof. Dr. Aziz Çelik, enflasyon verilerini açıklayan TÜİK hakkında “Sosyal TÜİK dalga geçti! Milyonlar enflasyonun altında ezildi!” yorumunu yaptı. Çelik şunları yazdı:
“6 aylık resmi enflasyon yüzde 24,73. Peki, kim ne kadar zam alacak? Resmi enflasyonun üstünde zam alan kimse yok ama milyonlarca işçi, memur ve emekli enflasyonun altında ezildi! İşte işçinin, memurun ve emeklinin Temmuz 2024 zam oranları: Asgari ücretle çalışanlar yüzde sıfır zam!”
“En düşük kök aylığı alan işçi ve Bağ-Kur emeklileri, yüzde sıfır zam alacak”
Aziz Çelik, kök aylığı 8 bin liranın altında olan işçi ve Bağ-Kur emeklilerinin yüzde sıfır zam alacağını vurguladı. Çelik’in açıklamasına göre enflasyonun açıklanmasından sonra emekli aylıkları ve memur maaşları şöyle oldu:
- Kök aylığı 9 bin lira olan emekliler yüzde 12,3 zam
- Tüm memurlar yüzde 19,3 zam (Enflasyonun 5,4 puan altı).
- Tüm memur emeklileri yüzde 19,3 zam! (Enflasyonun 5,4 puan altı).
Prof Dr. Çelik, zam oranlarıyla ilgili şu tabloyu paylaştı:
