18 Mart 2022'de Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açılışını yaptığı ve devletin cebinden 5 kuruş çıkmayacağı söylenen Çanakkale Köprüsü, beklenen araç geçiş garantilerini karşılayamayınca, devasa bir maliyet yarattı. CHP İzmir Milletvekili Mahir Polat, köprüden geçen araç sayısının garanti edilen sayının çok altında kaldığını ve bu nedenle Hazine'nin 13 milyar TL'den fazla ödeme yaptığını açıkladı.
Araç geçiş garantisi gerçekleşmedi
Günlük 45 bin araç geçiş garantisi verilen Çanakkale Köprüsü’nden, ortalama sadece 8 bin araç geçti. İlk yıl 2 milyon 200 bin, ikinci yıl ise 3 milyon 367 bin araç geçişi sağlanırken, toplamda 27 ayda 7 milyon araç geçti. Garanti edilen 38 milyon 250 bin araç geçişi ile gerçekleşen 7 milyon araç geçişi arasındaki büyük fark, Hazine'nin ödeme yükünü artırdı.
Döviz kuru yükselişte
Köprü ücretleri Euro kuru üzerinden belirlenirken, açılışta 15,5 TL olan Euro kuru, bugün 35 TL'ye yükseldi. Bu artış, garanti ödemeleri de katladı. Bugün köprüden geçen araçlar için 15 Euro+KDV ücret belirlenirken, Hazine bu farkı kapatmak için milyonlarca lira ödeme yapmak zorunda kaldı. CHP İzmir Milletvekili Mahir Polat, geçmeyen araçlar için yapılan ödemelerin 700 TL’yi aştığını, geçiş yapan araçlar için ise 419 TL ödendiğini belirtti.
Büyük finansal yük
Garanti edilen günlük 45 bin araç geçişi sağlanamazken, sadece bir gün içinde geçmeyen 37 bin araç için 26 milyon TL, geçen 8 bin araç için ise 2 milyon 200 bin TL ödeme yapıldı. Yıllık ödemeler, 10 milyar TL’yi aşarken, 27 aylık dönemde toplamda 13 milyar TL’yi geçti. Polat, “Emekliye ve asgari ücretliye bütçe yok, ancak bu projelere milyarlarca lira ödeme yapılıyor” dedi.
Sürdürülemez mali yük
Çanakkale Köprüsü’nün garanti ödemeleri, döviz kurundaki artış ve düşük araç geçişi nedeniyle sürdürülemez bir mali yük oluşturdu. Polat, köprünün yapımcı firma tarafından 10 yıl daha işletileceğini ve bu süreçte garanti araç sayısının yakalanmasının mümkün olmadığını vurguladı. Açılışından bu yana yapılan ödemeler 670 milyon Euro’yu aştı.
