Türkiye'de 16 milyonun üstünde emekli, ocak ayında yapılacak aylık zammını beklerken, Orta Vadeli Program (OVP) ile yeni bir kesinti kararı gündeme geldi. Planlanan düzenlemeye göre, çalışmaya devam eden emeklilerin aylıklarından yüzde 12,5 oranında kesinti yapılacak. Karar, emekliler arasında büyük tepkiye neden olmuş durumda.
Orta Vadeli Program kapsamında çalışan emeklilerden genel sağlık sigortası primi alınması öne çıkan maddeler arasında yer alıyor. Emeklilik öncesi dönemde aylıklardan kesilen yüzde 12,5 oranındaki genel sağlık sigortası primi, yeni düzenlemeyle çalışan emeklilere de uygulanacak. Bu durum, hâlihazırda zor şartlar altında çalışmak zorunda kalan emekliler için maaşlarda ek kesinti anlamına geliyor.
Aylıklarda büyük kayıplar
Çalışan emeklilerin aylıklarından zaten yüzde 32 oranında Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) kesiliyor. Bu yükümlülük, şu an işverenler tarafından karşılanıyor.
Ancak işverenlerin bu oranı yüksek bulması, emeklilerin sigortalı çalışmasının önünde bir engel oluşturuyor ve kayıt dışı çalışmayı artırıyor. Yeni düzenleme, bu sorunu daha da büyütebilir.
SGDP, çalışan emeklilerin iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle çalışamaz duruma gelmesi durumunda devreye giren bir sigorta sistemi olarak işliyor. Ancak emeklilere yapılan kesintilerin oranları, diğer çalışanlara göre çok daha yüksek.
SGK verilerine göre, 2020’de 746 bin olan kayıtlı çalışan emekli sayısı, 2024’ün Haziran ayında 2 milyonun üzerine çıktı. Bu büyüme, özellikle kayıt dışı çalışan emeklilerle ilgili yeni düzenlemelerin gerektiğini ortaya koyuyor.
Ekonomik zorluklar derinleşiyor
Temmuz ayında en düşük emekli aylıklarına yapılan 2 bin 500 liralık zam bile, enflasyon ve hayat pahalılığı karşısında yetersiz kalmıştı.
Yeni kesintiler, emeklilerin gelirlerini daha da azaltacak. Ayrıca, OVP’de yer alan Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) de kıdem tazminatını yok edebilir.
Bu sistemle, çalışanların aylıklarından yapılacak kesintilerle bir fon oluşturulması planlanıyor ve kıdem tazminatı bu fondan sağlanacak.
Emeklilerin yaşam koşulları giderek zorlaşırken, yeni kesinti kararları ve ekonomik düzenlemeler emekliler açısından gelecekte daha fazla zorluğa yol açabilir.